Raketë-hedhësi “Moskva”, flamurmbajtwsja e Flotës ruse të Detit të Zi që u mbyt mbrëmë, ndodhet në fundin e errët të kwtij deti për disa orë tashmë, pasi pësoi dëme të mëdha nga një shpërthim në orët e para të sw enjtes.
Sipas CNN, është ende e paqartë nëse është fundosur për shkak të raketave ukrainase, paaftësisë ruse, fatkeqësisë apo një kombinimi të faktorëve të mësipërm. Megjithatë, ajo që është e sigurt është se kjo është humbja më e madhe detare në kohë lufte në 40 vitet e fundit, e cila ngre shqetësime jo vetëm në Moskë, por edhe në fuqi të tjera në mbarë botën, të cilat mund të kenë nevojë të rishqyrtojnë planifikimin e tyre ushtarak.
Versionet ruse dhe ukrainase të asaj që ndodhi
Në lidhje me ngjarjet që e çuan “Moskva”-n në fund të detit, Ministria e Mbrojtjes së Rusisë ka njoftuar se një zjarr me origjinë të panjohur ndezi municionin e depozituar të anijes dhe shpërthimet e mëvonshme shkaktuan dëme të mëdha strukturore në kryqëzor. Ajo thotë se fundosja e tij ka ndodhur gjatë tërheqjes në një port aty pranë në mes të një deti të trazuar.
Ukraina, nga ana e saj, thotë se goditi kryqwzorin raketa lundrimi që shkaktuan zjarrin që arriti te municioni, duke shkaktuar shpërthimin. Amerikanët dhe zyrtarët perëndimorë në përgjithësi në fushën e mbrojtjes duket se po miratojnë versionin ukrainas. Shtetet e Bashkuara besojnë me një “shkallë të moderuar besimi” se versioni i ngjarjeve të Kievit është i saktë, tha një burim për CNN.
“Moskva” ishte e pajisur me lloje të ndryshme të raketave kundër anijeve dhe kundërajrore, si dhe raketahedhës dhe armë të tjera dhe sisteme mbrojtëse. Kjo do të thotë se kishte patjetër një sasi të madhe eksplozivi në magazina.
Kur ishte hera e fundit që një anije e kësaj përmasash humbi në kohë lufte?
Kryqëzori argjentinas “General Belgrano” u fundos nga nëndetësja e Marinës Mbretërore “Conqueror” në Luftën e Falklands dhe më konkretisht më 2 maj 1982.
“General Belgrano” dhe “Moskva” ishin të përmasave të ngjashme: rreth 182 metra të gjatë dhe 12,000 ton. Sidoqoftë, ekuipazhi prej 1100 vetash në “General Belgrano”-s ishte më shumë se dyfishi i ekuipazhit të “Moskva”-s, i cili nuk i kalonte 500 persona.
Rusia nuk ka treguar nëse ka pasur viktima nga zjarri dhe shpërthimi në “Moskva”. Kur “Gjeneral Belgrano” u mbyt, 323 anëtarë të ekuipazhit të tij humbën jetën.
Çfarë do të thotë humbja e “Moskva”-s për Ukrainën?
Pasoja më e madhe e fundosjes së kryqëzorit rus mund të jetë “goditja” në moralin e rusëve. Si flamurmbajtwsi i flotës ruse në Detin e Zi, “Moskva” ishte një nga “atutë” më të dukshme të Moskës në luftën në Ukrainë. Edhe pse Kremlini ka shumë kontroll mbi mënyrën se si mediat vendase mbulojnë operacionet e luftës, lajmi për fundosjen e një anijeje kaq të madhe mund të mos jetë aq i lehtë për t’u “fshehur” apo paraqitur ashtu siç dëshiron administrata e Putinit.
“Humbja e anijes, qoftë e shkaktuar nga veprimi i armikut apo nga aksidenti, do të hedhë dyshime mbi aftësitë e Rusisë në fushën e betejës”, thuhet në raportin e CNN.
“Të dyja shpjegimet për fundosjen e ‘Moskva’-s tregojnë për dobësi të mundshme në Moskë, qoftë në aspektin e mbrojtjes ajrore ose në aspektin e procedurave të sigurisë dhe kontrollit të dëmeve në anijen e Flotës së Detit të Zi,” thanë analistë nga “Instituti për Studimin e Luftës”. Carl Schuster, një kapiten në pension i marinës amerikane, thekson se këto dyshime me siguri kanë arritur në Kremlin.
Incidenti “ngre pikëpyetje në lidhje me aftësitë detare të Rusisë dhjetë vjet pasi Putin njoftoi se do të forconte aftësitë, moralin dhe profesionalizmin e Marinës ruse. Duket se ai nuk ka mundur të mbajë asnjë nga premtimet e tij ndaj asnjë dege të Forcave të Armatosura Ruse”, tha Schuster, duke vënë në dukje se dhe forcat tokësore ruse nuk po ecin aq mirë.
Analistët, megjithatë, janë të ndarë mbi ndikimin që mund të ketë kjo në pushtimin rus. Ata tregojnë për një goditje relativisht të vogël në këtë drejtim, pasi anija u përdor kryesisht për sulme me raketa lundrimi në magazinat dhe aeroportet e Ukrainës. Rusia ka sisteme tokësore dhe avionë që mund të bëjnë saktësisht të njëjtën gjë, theksojnë ata. Megjithatë, ata theksojnë se nëse shpërthimi dhe fundosja do të ishin vërtet rezultat i një sulmi ukrainas, marina ruse do të duhej të rishqyrtonte zhvillimin e anijeve në zonë, duke i larguar ato më larg nga territori ukrainas dhe duke rregulluar mbrojtjen e tyre ajrore.
Në Uashington, zëdhënësi i Pentagonit, John Kirby, tha se misioni kryesor i Moskës ishte mbrojtja e forcave ruse në Detin e Zi. “Mbytja do të ndikojë patjetër në sektor, të paktën për një të ardhme të parashikueshme,” u tha Kirby gazetarëve.
Sipas CNN, megjithatë, fundosja e “Moskva”-s do të studiohet në thellësi nga Kina, veçanërisht nëse konfirmohet se kryqëzori është goditur nga raketat ukrainase.
Në veçanti, analistët e Pekinit do të kërkojnë “prova” që mund të përdoren në një konflikt të mundshëm ushtarak me Tajvanin. Kujtohet se Pekini nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për të rimarrë kontrollin e ishullit dhe kjo ka shkaktuar tensione me SHBA-në, e cila është zotuar t’i sigurojë Tajvanit armë mbrojtëse.
Sipas Timothy Heath, një studiues në institutin RAND Corp., sulmi ndaj “Moskva”-s do të nxjerrë në pah “vulnerabilitetin e anijeve sipërfaqësore” si për Kinën ashtu edhe për Shtetet e Bashkuara në rast të një konflikti ushtarak. /tesheshi.com/
