Kryeministri izraelit, Benjamin Netanjahu çimentoi marrëveshjen e koalicionit që sjell në pushtet qeverinë më nacionaliste të krahut të djathtë në historinë e vendit.
Marrëveshja parashikon që politikani ultranacionalist, Avigdor Lieberman – një ish-mashtrues klubesh nate – të bëhet ministër i Mbrojtjes, posti i dytë më i rëndësishëm i kabinetit pas kryeministrit, e duke iu bashkuar në këtë mënyrë një sërë figurave të tjera të linjës së ashpër që dominojnë ministritë më kyçe.
Marrëveshja që u nënshkrua të mërkurën sjell kështu lajme jo të mirëpritura edhe në komunitetin ndërkombëtar.
Lieberman, një figurë kontroverse dhe që ka ndarë opionionin, zëvendëson ish-shefin e stafit, popullorin Moshe Yaalon, që u largua javën e kaluar pas lëvizjes së Netanjahut për të zgjeruar shumicën e ngushtë që mban në parlament.
Ftesa që Lieberman të bënte pjesë në qeveri surprizoi analistët politikë pasi vjen ndërsa mbaheshin negociata të stërgjata me liderin e opozitës izraelite, Isaac Herzog.
Në fund, Netanjahu ftoi partinë Herzog të bashkohej në një qeveri uniteti, një ofertë që tashmë ishte refuzuar nga kreu i centristëve të “Unionit Zionist”.
Pavarësisht pretendimeve të zyrës së Netanjahut se Lieberman do të ishte “i moderuar dhe pragmatist” si ministër i Mbrojtjes – dhe se kryeministri mbetej i përkushtuar ndaj zgjidhjes përmes krijimit të dy shteteve me palestinezët – pjesa më e madhe e analistëve e shohin përbërjen e qeverisë së re se e bën edhe më të largët perspektivën e bisedimeve të paqes.
Ish – kryeministri laburist dhe ministër i Mbrojtjes, Ehud Barak shkoi edhe më larg duke thënë se qeveria e Izraelit është “infektuar nga sythat e fashizmit”.
Netanjahu ka kërkuar të zvogëlojë frikën rreth caktimit të Lieberman, duke thënë se ai do të vazhdojë të kërkojë paqe me palestinezët dhe do të mbikqyrë politikat e ministrisë së Mbrojtjes, që përfshijnë edhe kontrollin për pjesën më të madhe të territoreve të pushtuara në Bregun Perëndimor.
Në një konferencë të përbashkët me Lieberman, Netanjahu tha: “Jam i përkushtuar për paqe me palestinezët. Politika ime nuk ka ndryshuar”.
Por marrëveshja do të thotë se qeveria e Izraelit tashmë dominohet nga e djathta esktreme dhe politikanët nacionalistë në pozicione kyçe, ku përfshihen arsimi, mbrojtja, kultura dhe portofole të drejtësisë, mes të tjerave.
Lieberman mbërrin në postin e ministrit të Mbrojtjes me një historik të gjatë komentesh të ashpra publike në shënjestër të të cilave kanë qenë si izraelitë me origjinë palestineze, në përgjithësi bota arabe dhe sigurisht palestinezët.
Ai ka bërë thirrje për marrjen e Gazës dhe bombardimin e digës së Asuanit në Egjipt dhe i ka përshkruar ligjvënësit arabë në Knesset si “tradhtarë”.
Si pjesë të marrëveshjes për t’u bashkuar me qeverinë, ai ka kërkuar zbatimin e dënimit me vdekje për rastet e terrorizmit, por në rrethana që nuk do të aplikoheshin ndaj hebrenjve të akuzuar për të njëjtat krime.
Edhe pse mbështetësit e tij vënë në dukje se Lieberman – që jeton në një vendbanim në Bregun Perëndimor – është i hapur ndaj zgjidhjes përmes krijimit të dy shteteve, vizioni i tij përfshin edhe transferimin e zonave me shumicë izraelitësh arabë jashtë Izraelit.
Vetëm një vit më parë, Lieberman tha se izraelitët arabë që nuk janë besnikë ndaj vendit “meritojnë t’u pritet koka me sëpatë”.
Në një shembull më të fundit të stilit të tij provokativ, ai sugjeroi se Ismail Haniya, liderit të Hamasit në rripin e Gazës, t’i jepen 48 orë kohë për të dorëzuar dy civilë izraelitë dhe trupat e ushtarëve të vrarë në luftën e vitit 2014, ose “je i vdekur”
Në karrierën e tij prej tre dekadash, Lieberman ka qenë kohë pas kohe aleati më i ngushtë i Netanjahut e më pas edhe rival i tij. Ndërsa është një politikan me eksperiencë që ka qenë edhe ministër i Jashtëm e ka pasur poste të larta, e shkuara e tij është e kufizuar.
Reagimi ndërkombëtar ka qenë aq kritik, madje, një artikull editorial në “New York Times” e përshkruante caktimin e Lieberman si “të rrezikshëm dhe cinik”. Në të thuhet se tashmë “është tërësisht e mundur të imagjinojmë marrëdhëniet e Izraelit në rajon dhe përtej tij, në një lëvizje prapësuese”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
