Te Sheshi
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
    • Të Gjitha
    • Afrika
    • Amerika
    • Azia
    • Ballkani
    • Europa
    • Kosova
    • Lindja e Mesme
    Pamje: Ditëzia e fundit në Jenin, nga ky adoleshent palestinez

    Pamje: Ditëzia e fundit në Jenin, nga ky adoleshent palestinez

    Të festosh lirinë nga Serbia

    Të festosh lirinë nga Serbia

    Inisiativa e Ramës së Prishtinës me bileta urbani falas

    Inisiativa e Ramës së Prishtinës me bileta urbani falas

    Avionë turq tërbojnë Athinën

    Avionë turq tërbojnë Athinën

    Finlanda, pa gaz rus këtë mëngjes

    Finlanda, pa gaz rus këtë mëngjes

    Biden në pikiadë!

    Biden në pikiadë!

    Gjermania, një krahasim për Kosovën: Si në një maratonë…!

    Gjermania, një krahasim për Kosovën: Si në një maratonë…!

    Izraeli: “dorëheqja morale” që mund ta rrëzojë Bennett-in

    Izraeli: “dorëheqja morale” që mund ta rrëzojë Bennett-in

    “Diplomaci qebapi” në Ballkan

    “Diplomaci qebapi” në Ballkan

  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet
Nuk ka Rezultat
Shiko të gjitha rezultatet
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
    • Të Gjitha
    • Afrika
    • Amerika
    • Azia
    • Ballkani
    • Europa
    • Kosova
    • Lindja e Mesme
    Pamje: Ditëzia e fundit në Jenin, nga ky adoleshent palestinez

    Pamje: Ditëzia e fundit në Jenin, nga ky adoleshent palestinez

    Të festosh lirinë nga Serbia

    Të festosh lirinë nga Serbia

    Inisiativa e Ramës së Prishtinës me bileta urbani falas

    Inisiativa e Ramës së Prishtinës me bileta urbani falas

    Avionë turq tërbojnë Athinën

    Avionë turq tërbojnë Athinën

    Finlanda, pa gaz rus këtë mëngjes

    Finlanda, pa gaz rus këtë mëngjes

    Biden në pikiadë!

    Biden në pikiadë!

    Gjermania, një krahasim për Kosovën: Si në një maratonë…!

    Gjermania, një krahasim për Kosovën: Si në një maratonë…!

    Izraeli: “dorëheqja morale” që mund ta rrëzojë Bennett-in

    Izraeli: “dorëheqja morale” që mund ta rrëzojë Bennett-in

    “Diplomaci qebapi” në Ballkan

    “Diplomaci qebapi” në Ballkan

  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet
Nuk ka Rezultat
Shiko të gjitha rezultatet
Te Sheshi
Nuk ka Rezultat
Shiko të gjitha rezultatet

LUFTA/ Aleks Buda: Shkatërrimi dhe grabitjet e gjermanëve në Apolloni e Butrint

Nga te Sheshi
17/04/2021
në Kryesore, Kujtesë
Reading Time: 3 mins read
A A
LUFTA/ Aleks Buda: Shkatërrimi dhe grabitjet e gjermanëve në Apolloni e Butrint
25
SHPËRNDARJE

Në një raport të gjatë e të detajuar hartuar nga Aleks Buda dhe një ekip specialistësh për dëmet e luftës në sektorin e trashëgimisë në Shqipëri, jepen detaje të imëta mbi objektet e shkatërruara plotësisht, grabitjet, apo edhe objektet arkeologjike të dëmtuara rëndë nga ushtria gjermane.

Në një pjesë të raportit të tij hartuar në janar 1947, Aleks Buda fokusohet në shkatërrimet e ndodhura në Apolloni dhe në Butrint si dhe në disa qytete të vjetra shqiptare si Berati, Durrësi, Elbasani etj.

Por alarmin më të madh Buda e jep për shkatërrimet, grabitjet dhe dëmtimet e rënda në Apolloni.

Ja çfarë shkruan ai në raportin e tij të dëmeve të luftës nga ushtria gjermane në Shqipëri:

“Shqipnia gjatë luftës kundër okupatorit gjerman ka pësue dame kolosale në pasuninë e saj  arkeologjike-artistike; qoftë nga  veprimet e luftës drejt për drejtë, qoftë nga fortifikimet që ndërtoi ushtria gjermane në bregun e detit ose në vend e të tjera të përshtatshme, qoftë nga grabitje kolektive apo individuale nga ushtarë gjermanë. Me gjithë pengesat që ka statistika  në gjetjen e dameve private, tabela nr.1 na ep nji shumë të konsiderueshme për objekte me vleftë artistike  ose antikuare që u janë grabitë privatëve nga ushtarë gjermanë. Por dami ma i madh që i asht shkaktue pasunisë  arkeologjike së Shqipërisë asht vandalizmi i bamë në qytetin antik të Apollonisë (Pojan). Qyteti i rrëmuem nga misionin arkeologjik francez nën drejtimin e prof. Leon Rey u transformue në një fortifikatë detare. Pa marrë parasysh vleftën arkeologjike, gurët u çkëputën nga muret, nga kamaret, e u përdorën  për me ndërtue fortifikime ose strehime antiajrore të mëdhaja.

Xhevahire si portiku i shek.II-të para Krishtit u shkatërrue tue i marrë  shtyllat e stilit jonik maqedonik, nji stil që gjindet vetëm në Apolloni. Muri i Akropolit u prish për të hapë strehime antiajrore. Asht dëmtue randë theatri, monumenti i Agustëve etj, duke lanë me nj’anë materialin e lujtshëm si fragmente etj, që asht grabitë nga ushtarët gjermanë. Dami i shkaktuem në Pojan-Apolloni asht kolosal e me çdo shumë reparacionesh nuk mund të vihet në vend.

Në fushën tjetër të rrëmimëve me famë botnore, në Butrinto, përveçse nga grabitjet e materialit të luejtshëm nga  fushat e rrëmimeve na asht shkaktue nji dam i madh me shkatërrimin e plotë të fortesës e të pallatit venecian nga fortifikimet detare gjermane. Me këtë asht zhdukë monumenti ma me rëndësi nga historia mesjetare e Butrintos.

Dame të konsiderueshme  kanë pësue fortesa të vjetra karakteristike për qytetet e vjetër të Shqipërisë e që datojnë nga kohë të vona të antikitetit, nga epoka byzantine, veneciane ose turke. Kështu p.sh me rastin e një bombardimi që bani ushtria gjermane në Durrës ditët e kapitullimit të Italisë (shtator 1943) e me rastin e fortifikimeve detare asht damtue kalaja e Durrësit; nga ndërtime strehimesh antiajrore  dhe nga nji bombardim i Beratit ditët e çlirimit nga ushtria N.Ç. (shtator 1944) asht damtue Kalaja e Beratit. Nga ndërtimi strehimesh antiajrore asht damtue ma në fund  edhe kalaja e Elbasanit”.

Aleks Buda ishte ngarkuar nga qeveria e pasluftës, menjëherë pas vendosjes së regjimit komunist në Shqipëri, për të verifikuar e analizuar dëmet e luftës në fushën e trashëgimisë historike e artistike, sikurse edhe për sistemimin dhe administrimin e pasurive të trashëgimisë të sekuestruara nga regjimi komunsit në vitet e para të pasluftës. /tesheshi.com/

Të ngjashmeLajme

Punë holandezësh: si do jetë Porti i ri i Durrësit?
Ekonomi

Punë holandezësh: si do jetë Porti i ri i Durrësit?

21/05/2022
Të festosh lirinë nga Serbia
Ballkani

Të festosh lirinë nga Serbia

21/05/2022
Një histori e dhimbshme nga Ukraina…
Konflikti

Një histori e dhimbshme nga Ukraina…

21/05/2022
Lajme të tjera
LSI: një puthje diversioniste në ballë

LSI: një puthje diversioniste në ballë

Grand Prix i Portugalisë: rënia e tmerrshme e një motoçiklisti spanjoll

Grand Prix i Portugalisë: rënia e tmerrshme e një motoçiklisti spanjoll

Mbretëria e Bashkuar: kështu po vaksinohen muslimanët nën agjërim

Mbretëria e Bashkuar: kështu po vaksinohen muslimanët nën agjërim

TË FUNDIT

Njeriu i Kadyrov-it në Ukrainë: Pse ne jemi ushtria e Jezusit

Njeriu i Kadyrov-it në Ukrainë: Pse ne jemi ushtria e Jezusit

35 minuta Më parë
Pamje: Ditëzia e fundit në Jenin, nga ky adoleshent palestinez

Pamje: Ditëzia e fundit në Jenin, nga ky adoleshent palestinez

4 orë Më parë
Inisiativa e Ramës së Prishtinës me bileta urbani falas

Inisiativa e Ramës së Prishtinës me bileta urbani falas

5 orë Më parë
Avionë turq tërbojnë Athinën

Avionë turq tërbojnë Athinën

6 orë Më parë

NA NDIQNI!

KRYESORE

  • Kryesore
Punë holandezësh: si do jetë Porti i ri i Durrësit?

Punë holandezësh: si do jetë Porti i ri i Durrësit?

21/05/2022
Të festosh lirinë nga Serbia

Të festosh lirinë nga Serbia

21/05/2022
Një histori e dhimbshme nga Ukraina…

Një histori e dhimbshme nga Ukraina…

21/05/2022
Kush është Nuredin Dumani, dibrani që “po tregon shokët”?

Kush është Nuredin Dumani, dibrani që “po tregon shokët”?

20/05/2022

SHOSHITJE

  • Opinione

Nga Rilind Dauti: Alarmante, muslimanët shkojnë në xhami!

Nga Dr. Fidan Mustafa: “Ukraina”, ç’pritet në Kosovë e Bosnje

Bujar M. Hoxha: Nën ethe islame, Ramazani? (Tek fjala tingëllon si një violinë Stradivari)

Nga Leons Hasani*: Një sulm kinez mbi botën islame

 Nga Amir B. Ahmeti: Feja dhe Shteti në kushtetutat e vendeve evropiane

Te Sheshi

© 2021 TESHESHI.COM - Portal mbarëkombëtar. Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Harta e faqes

  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet

Na ndiqni

Nuk ka Rezultat
Shiko të gjitha rezultatet
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet

© 2021 TESHESHI.COM - Portal mbarëkombëtar. Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist