Hegjemonia e Uashingtonit nuk u thye 50 vjet më parë, pavarësisht poshtërimit që pësoi në Luftën e Vietnamit, por vetë Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës sot filloi me sukses të thyejë perandorinë amerikane, shkruan gazeta Le Point.
Në një editorial gazete, Luc de Barochez kujtoi ditën e vitit 1975 kur forcat komuniste pushtuan qytetin e Saigonit dhe Vietnami i Jugut u dorëzuan. Arratisja e amerikanëve të fundit me helikopter ishte një skenë që përshkruante disfatën amerikane dhe konfirmoi dështimin e strategjisë kyçe të SHBA-së për të “përmbajtur” komunizmin.
Uashingtoni më vonë u ngrit përsëri, i ndihmuar nga përvoja e Bashkimit Sovjetik në Afganistan, e ngjashme me atë të SHBA-së në Vietnam, pas së cilës Bashkimi Sovjetik u shemb. Shtetet përbërëse të saj shpallën pavarësinë njëri pas tjetrit dhe BRSS pushoi së ekzistuari, ndërsa SHBA-të dolën fituese nga Lufta e Ftohtë.
Megjithatë, siç tregoi përvoja e Romës nga shekulli i parë, dobësimi nis nga qendra e pushtetit, që është aktualisht presidenti amerikan Donald Trump, i cili arriti në vetëm njëqind ditë në Shtëpinë e Bardhë t’i bëjë aleatët e vendit të tij në të pesë kontinentet të ndihen më pak të sigurt, pasi tronditi rendin ekonomik dhe tregtar ndërkombëtar.
Vendimet e Trump kanë ndryshuar drejtimin e globalizimit ekonomik, kanë dobësuar dominimin global të dollarit dhe kanë zvogëluar ndikimin e fuqisë së butë amerikane, veçanërisht duke shpërbërë Agjencinë e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), duke minuar kështu themelet e “paqes amerikane” – strukturën e sigurisë që krijoi dhe justifikoi hegjemoninë globale të Uashingtonit në sytë e aleatëve të tij.
Sipas gazetës, Trump është pjesë e një tendence më të gjerë që ka ndjekur të gjithë presidentët amerikanë që nga fillimi i shekullit të 21-të, ku secili prej tyre, pa përjashtim, ka kontribuuar në minimin e statusit të vendit të tyre si fuqi botërore.
Tërheqje kontradiktore
Xhorxh W. Bush vuri në pikëpyetje legjitimitetin ndërkombëtar të detyrimeve të vendit të tij duke pushtuar Irakun pas pretendimeve të rreme për ekzistencën e armëve të shkatërrimit në masë në Bagdad. Pasardhësi i tij, Barack Obama pohoi se SHBA nuk ishte më “polici global” dhe refuzoi të ndërhynte në Siri. Trump, nga ana tjetër, gjatë mandatit të tij të parë dënoi “luftërat e përjetshme” dhe arriti një marrëveshje me talebanët për tërheqjen e trupave amerikane nga Afganistani. Joe Biden e zbatoi atë marrëveshje në rrethanat më të këqija të mundshme, duke rezultuar në një fyerje të tmerrshme ndaj fuqisë amerikane.
Pas kthimit në pushtet, Trump e përshpejtoi tërheqjen në një mënyrë mahnitëse, të cilën gazeta e sheh si kontradiktore sepse u shoqërua me agresion imperialist ndaj “fqinjëve të afërt” të SHBA-së si Kanadaja dhe Panamaja, sikur të ishte një kopje besnike e agresionit që presidenti rus Vladimir Putin po kryen kundër fqinjëve të vendit të tij, sipas gazetës.
Gazeta arrin në përfundimin se kjo përfaqësonte udhëzimet bazë të një koncepti të marrëdhënieve ndërkombëtare të bazuara në të drejtën e fuqisë, ku çdo fuqi e madhe njihet si e lirë për të nënshtruar fqinjët e saj. Kjo ka ngritur shqetësime mes evropianëve, të cilët e kanë kuptuar me vonesë brishtësinë e pozicionit të tyre përballë Putinit, si dhe midis aleatëve të Uashingtonit në Azi, si Tajvani, Japonia dhe Koreja e Jugut.
Le Point e mbyll editorialin e tij duke thënë se kjo do të thotë se përpjekjet e gjata të SHBA-së për të izoluar Kinën kanë qenë të kota dhe se është pothuajse e pamundur që ajo të rifitojë hegjemoninë e saj, siç bëri pas disfatës së saj në Vietnam në 1975. /tesheshi.com/
