Rënia e regjimit iranian do të ishte një goditje serioze për Rusinë, shkruan gazeta britanike The Guardian në një analizë nga Pyotr Sauer.
Aleati kryesor i Moskës, thotë teksti, përballet me kërcënimin më serioz në dekada, thotë autori.
“Ndërsa Izraeli dhe Donald Trump kërkojnë ‘dorëzimin pa kushte’ të Iranit, Moska është gjithnjë e më e shqetësuar për fatin e Iranit, ndërsa pranon në heshtje aftësinë e tij të kufizuar për të ndikuar në ngjarjet në zhvillim e sipër”, shkruan Sauer.
Nikita Smagin, një eksperte e pavarur për marrëdhëniet Rusi-Iran, tha: “Ka qenë prej kohësh e qartë se Rusia nuk do ta mbrojë Iranin ushtarakisht, sepse thjesht nuk është e gatshme të rrezikojë një konflikt me Izraelin dhe SHBA-në për Iranin.”
Llogaritja e ftohtë politike e Rusisë
Analistët thonë se përgjigjja e kujdesshme e Moskës pasqyron një llogaritje të ftohtë politike – duke i dhënë përparësi luftës në Ukrainë, ndërsa përpiqet gjithashtu të pengojë SHBA-në nga përfshirja e drejtpërdrejtë në një konflikt që mund të çojë në ndryshimin e regjimit në Teheran.
Kremlini nuk ka gjasa ta armatosë Iranin, e lëre më të përfshihet në luftime, tha një burim rus pranë Ministrisë së Jashtme.
“Moska qartësisht nuk dëshiron një përballje me Trump-in dhe gjithashtu po bën gjithçka që mundet për të bindur SHBA-në të kthehet në diplomaci. Por përparësia e Rusisë mbetet të shmangë çdo lëvizje që mund të dëmtojë marrëdhëniet e saj me administratën e re amerikane ose të bëjë që Trump të ndryshojë qëndrimin e tij ndaj Ukrainës”, tha burimi, sipas The Guardian.
Megjithatë, Kremlini mund të pësojë humbje nga një fushatë e zgjatur ushtarake izraelite e mbështetur nga SHBA-ja, e cila po shkatërron infrastrukturën ekonomike dhe ushtarake të Iranit dhe po kërcënon mbijetesën e qeverisë aktuale në Teheran.
“Nëse regjimi aktual iranian shembet, kjo do të ishte një goditje strategjike dhe reputacionale për Rusinë”, tha një burim pranë Ministrisë së Jashtme Ruse.
“Një humbje më e madhe se rënia e Damaskut”, shtoi burimi, duke iu referuar ndikimit të zvogëluar të Moskës mbi Sirinë pas rënies së Bashar al-Assad, një aleat i hershëm i Kremlinit, humbja përfundimtare e të cilit shënoi fundin e ndërhyrjes së kushtueshme dekadashe të Rusisë.
Në sipërfaqe, vazhdon Sauer, përgjigjja dhe dënimi i zbutur i Rusisë janë në kundërshtim me lidhjet e thella që Moska ka gëzuar me Iranin që nga pushtimi i Ukrainës në vitin 2022, një luftë që e ka vendosur Moskën përkrah Teheranit midis vendeve më të goditura nga sanksionet.
Në muajt e parë të pushtimit të Ukrainës nga Rusia, Irani dëshmoi të ishte një partner i rëndësishëm për Kremlinin, duke furnizuar Moskën me mijëra dronë luftarakë që u përdorën për të sulmuar qytetet ukrainase. Teherani më vonë dërgoi gjithashtu instruktorë në Rusi për të ndihmuar në ngritjen e një objekti prodhimi dronësh bazuar në dizajnet iraniane thellë në Urale.
Rusia nuk i ka dhënë asgjë Iranit
Megjithatë, marrëdhëniet midis dy kombeve kanë qenë gjithmonë komplekse, thonë vëzhguesit. Kur nënshkruan marrëveshjen ushtarake, të dy vendet këmbëngulën në heqjen e një klauzole mbrojtjeje të ndërsjelltë, që do të thotë se Moska nuk ka detyrim ligjor për t’i ofruar ndihmë ushtarake Iranit. Rusia gjithashtu ka qenë e ngadaltë në dorëzimin e një game armësh që Teherani ka kërkuar.
“Pavarësisht kërkesave të përsëritura nga pala iraniane për lloje të ndryshme armësh – sisteme mbrojtjeje ajrore dhe avionë luftarakë – Rusia nuk i ka dhënë asnjë prej këtyre Iranit deri më sot,” tha Smagin.
Pjesërisht për shkak të veprimeve të saj në Ukrainë dhe lidhjeve në rritje me lojtarë të tjerë rajonalë, përfshirë Arabinë Saudite, Moska ka qenë e ngadaltë në ndihmën e Iranit, edhe pse pozicioni i Teheranit është dobësuar pas sulmeve ndaj aleatit të saj kryesor në Lindjen e Mesme, Hezbollahut të Libanit.
Ndërkohë, Kremlini është larguar kryesisht nga mbështetja e tij në mbështetjen ushtarake iraniane, duke fituar ekspertizë në prodhimin masiv vendas të dronëve.
Disa në Moskë madje janë përpjekur të hedhin një ton pozitiv ndaj sulmit të Izraelit ndaj Iranit. Kujtohet se çmimet e naftës janë rritur në nivelin më të lartë katërmujor — dhe pritet të vazhdojnë të rriten — duke i ofruar Moskës një nxitje ekonomike shumë të nevojshme në një kohë kur çmimet globale të energjisë në rënie kërcënojnë të shkurtojnë buxhetin e saj të luftës, thotë artikulli.
Konflikti gjithashtu e largoi vëmendjen e plotë të Trump-it nga Ukraina, të cilën ai mezi e ka përmendur ditët e fundit.
Ruslan Pukhov, drejtor i Qendrës për Analizën e Strategjive dhe Teknologjive, një grup mendimesh për mbrojtjen me seli në Moskë, shkroi në Telegram: “Ukraina ka të ngjarë të vuajë dëmin më të madh ushtarak dhe politik në këtë situatë, përveç vetë Iranit, sigurisht. Një luftë e re në Lindjen e Mesme jo vetëm që do ta shkëpusë botën nga [konflikti në Ukrainë], por gjithashtu do të kontribuojë padyshim në zhvendosjen përfundimtare të SHBA-së drejt ofrimit të ndihmës ushtarake për Izraelin.”
Pamje e keqe afatgjatë për Rusinë
Por, shkruan Sauer, ndërsa kjo mund të ofrojë përfitime afatshkurtra, pamja afatgjatë është shumë më e pasigurt për Rusinë, thonë analistët dhe njerëzit e brendshëm.
Rusia rrezikon të humbasë një partner strategjik kyç – së bashku me vite të tëra kapitali politik dhe ekonomik – në një goditje që mund të dëmtojë seriozisht ambiciet e saj më të gjera gjeopolitike. Gjatë dy viteve të fundit, Moska është bërë investitori kryesor i huaj në Iran, duke derdhur miliarda në projekte gazi, energjie dhe infrastrukture – të cilat të gjitha mund të rrezikohen nëse regjimi në Teheran bie.
Dhe ndryshe nga disa aleatë të tjerë të Moskës, siç është Bjellorusia, Rusia ndan pak ngjashmëri historike ose kulturore me Iranin. Partneriteti i tyre është krijuar më pak nga tradita dhe më shumë nga një armiqësi e përbashkët ndaj Perëndimit dhe përvoja e jetesës nën sanksione.
“Nëse ky regjim bie, mendoj se do të jetë shumë më e vështirë për Rusinë të ruajë asetet dhe ndikimin e saj në vend”, tha Hanna Notte, një eksperte me bazë në Berlin për politikën e jashtme ruse.
Notte tha se skenari më i keq për Moskën do të ishte një Lindje e Mesme e dominuar nga aleatët e SHBA-së.
“Kjo do të ishte një goditje e madhe për Rusinë.” /tesheshi.com/
