Revista amerikane Foreign Affairs ka publikuar një artikull ku kritikon “iluzionet” e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për të dominuar botën.
Autori i artikujve, Andrew J. Bacevich, profesor emeritus i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe historisë në Universitetin e Bostonit, thekson se fitorja e aleatëve në Luftën e Dytë Botërore (1939-1945) mbi Fuqitë e Boshtit – Gjermania naziste, Italia dhe Japonia – dëshmoi për forcën e demokracisë amerikane. Ajo gjithashtu futi në një epokë të re në të cilën Shtetet e Bashkuara të Amerikës ishin të destinuara të sundonin.
Megjithatë, disa nga ata aleatë të mëdhenj të kohës së luftës janë bërë sot armiq të ashpër të SHBA-së dhe të gjithë kanë hyrë në një garë armësh bërthamore më shkatërruese se ajo që Amerika hodhi mbi Japoninë. Ushtria amerikane i është bashkuar sërish betejave të reja, këtë herë në Gadishullin Korean.
Pas asaj fitoreje, çdo dëshirë për të arritur paqen u la mënjanë, gjë e cila u bë e sigurt kur doli se sovraniteti amerikan në botë nuk do të kalonte pa konkurrencë, sipas Bacevich. Ai i mbështet pretendimet e tij në prova nga luftërat që SHBA ka realizuar në historinë moderne.
Ai tha se për shumicën e amerikanëve, Lufta e Dytë Botërore mbeti një burim autoritar i kujtesës përkatëse, ndërsa Lufta e Ftohtë ishte një lloj shtesë e asaj kujtese.
Akuzat për epërsi ushtarake
Autori reflektoi mbi fitoret që arriti Amerika në konfliktet e saj me Gjermaninë naziste, Perandorinë Japoneze dhe Bashkimin Sovjetik. Rezultati ishte që udhëheqja amerikane e botës, e mbështetur nga fuqia ushtarake superiore, u bë një “imperativ kategorik”.
Bacevich, i cili është gjithashtu kryetar i Bordit të Institutit Quincy për Përgjegjësi Shtetërore, beson se fitorja “e fituar me vështirësi” në 1945 nuk është as një konfirmim dhe as një shpallje e atij sovraniteti në botë. Në vend të kësaj, më vonë doli të ishte një iluzion. Në vitet 1960, dukej se lufta e kushtueshme dhe përçarëse në Vietnam shkatërroi ato iluzione se kolapsi i komunizmit në fund të viteve 1980 u ringjall për një moment.
Aventurat e Uashingtonit pas 11 shtatorit 2001 në zhvillimin e “luftës globale kundër terrorit” i kanë ekspozuar edhe një herë pretendimet për epërsi ushtarake amerikane si të rreme, sipas Foreign Affairs.
Bacevich vazhdon se struktura e politikës së jashtme të SHBA-së ka refuzuar të ecë përpara, duke u kapur pas besimit “të gabuar” se ajo që i duhet botës është më shumë fuqi ushtarake e SHBA.
Ai shton se rezultatet “zhgënjyese” të luftërave të zgjatura të Amerikës në Afganistan dhe Irak duhet të kishin shërbyer si një alarm zgjimi, i ngjashëm me atë të përjetuar nga Mbretëria e Bashkuar gjatë Luftës së Suezit në vitin 1956. Kjo luftë i detyroi britanikët të pranonin se projekti i tyre perandorak kishte ngecur, në një rrugë pa krye.
Megjithatë, dështimi në Irak nuk e pengoi Uashingtonin të dyfishonte përpjekjet e tij të luftës në Afganistan, të cilat autori i artikullit e përshkroi si “një akt të pamatur që arriti kulmin në një tërheqje kaotike dhe poshtëruese në vitin 2021″.
Bacevich beson se kjo skenë mund të kishte shërbyer si një rast për të shpallur fundin e një epoke të përcaktuar nga Lufta e Dytë Botërore, Lufta e Ftohtë dhe aspiratat që ato ushqyen. Por ai moment kaloi shpejt, falë kryesisht rolit të presidentit rus Vladimir Putin. Pushtimi rus i Ukrainës ringjalli traditën e pasluftës të shfaqjes së muskujve amerikanë.
Duket se SHBA-ja është gati të bëjë të njëjtat gabime që bënë në Irak, duke e justifikuar me angazhimin e saj për të udhëhequr botën, beson autori.
Ukraina është shansi i fundit
Bacevich beson se lufta në Ukrainë është, ndoshta, shansi i fundit për Uashingtonin që të mësojë mësimin që Britania ka nxjerrë nga lufta në Suez, “pa pësuar as humbje”. Ai shton se politika e SHBA-së ndaj Ukrainës ka qenë pragmatike dhe padyshim e përmbajtur, por presidenti i Joe Biden dhe ekipi i tij flasin në mënyrë rutinore për luftën në mënyra që sugjerojnë një “vizion të vjetëruar, moralist dhe pamatur të madhërishëm të fuqisë amerikane”.
Në artikullin e tij, autori shikon disa detaje të dokumentit të lëshuar në vitin 1950 nga Këshilli i Sigurisë Kombëtare Amerikane gjatë mandatit të Presidentit Harry Truman, i njohur si “NSC-68”.
Bacevich e përshkruan këtë dokument si “shprehjen më autoritare të botëkuptimit të pasluftës” i prodhuar nga ekipi i planifikimit të politikave të Departamentit të Shtetit të SHBA, i cili drejtohej nga Paul Nitze në atë kohë.
Ky dokument njohu “diversitetin e mrekullueshëm, tolerancën e thellë dhe legjitimitetin e një shoqërie të lirë” dhe vendosi parametrat e politikës amerikane gjatë Luftës së Ftohtë. Me qartësi bindëse, NSC-68 argumentoi për hegjemoninë amerikane. “Në një botë në tkurrje”, thuhet në dokument, “mungesa e rendit midis kombeve po bëhet gjithnjë e më pak e durueshme”.
Ky fakt i imponoi SHBA-së “përgjegjësinë e udhëheqjes së botës”, së bashku me detyrimin për të “vendosur rendin dhe drejtësinë me mjete në përputhje me parimet e lirisë dhe demokracisë”.
Sipas Bacevich, theksimi i nevojës për epërsi ushtarake amerikane ose prirja drejt përdorimit të forcës është bërë “një bindje e padiskutueshme”.
Nëse qëllimi i hegjemonisë amerikane ishte vendosja e rendit dhe drejtësisë globale përmes përdorimit të matur të fuqisë së fortë, rezultatet në rastin më të mirë kanë qenë të përziera, përfundon autori.
Ai shton se strategjia e madhe amerikane, të cilën Biden e vendosi në mes të mandatit të tij, është zhytur në një lëmsh kontradiktash të papranuara, prej të cilave, ndoshta, më e spikatura është këmbëngulja e Uashingtonit për nevojën që SHBA të mbajë një model të lidershipi ushtarak global, edhe pse rëndësia e atij modeli po zvogëlohet dhe kur ka gjithnjë e më pak shanse për të ruajtur pozitën e privilegjuar të vendit në rendin ndërkombëtar.
Megjithatë, shton autori, establishmenti i politikës së jashtme këmbëngul se nuk ka alternativë ndaj lidershipit ushtarak amerikan, duke vënë në dukje, mbi të gjitha, pushtimin rus të Ukrainës për të vërtetuar pikëpamjen e tij. /tesheshi.com/
