Nga Bashkim Kastrati
Bilancet tregtare mes Kosovës dhe Serbisë vazhdojnë të mbesin në disproporcion të madh, por është me rëndësi të theksohet se Serbia eksporton produkte pa asnjë pengesë, ndërsa edhe ato eksporte të pakta që i bënë Kosova përmes Serbisë, ka pengesa të kohëpaskohshme doganore.
Ditë më parë, Ministri i Tregtisë dhe Industrisë (MTI), Bajram Hasani, ka vendosur masën mbrojtëse për prodhuesit vendor. Që nga data 23 tetor, mielli që importohet nga Serbia do të paguajë tarifë prej 0.04 cent për import të këtij produkti.
Me këtë vendim, MTI e udhëzon Doganën e Kosovës që t’i ndërmarrë të gjitha masat për mbrojtjen e prodhuesve të miellit duke e aplikuar tarifën prej 0.04 centë.
Duhet theksuar se ky vendim është marrë pas ankesës së kompanisë prodhuesve vendore “M&Sillosi” dhe Shoqatës së Mullisëve të Kosovës, ku është konstatuar se importi i miellit nga Serbia në Kosovë, po ndodh me çmime më të ulëta se sa vlera e çmimit të tregut, respektivisht nën koston e prodhimit, duke e rrezikuar industrinë prodhuese të miellit në përgjithësi në Kosovë.
Ky vendim është bazuar në Memo-në shpjegues të Departamentit të Tregtisë dhe Komisionit për vlerësimin e masave në import të datës 19.10.2017-të, ku Dogana e Kosovës udhëzohet që të ndërmarrë të gjitha masat për mbrojtjen e prodhuesve të miellit duke aplikuar tarifën në masën prej 0.04 centë. Po ashtu, në vendim thuhet se Ministria do të përcjellë në vazhdimësi efektin e këtyre masave dhe në varësi të lëvizjeve në treg do të veprojë sipas nevojës.
Po ashtu, mes tjerash në Memo thuhet se hulumtimi i kryer në lidhje me çmimet e deklaruara me rastin e importit të miellit në Kosovë nga Serbia, tregon se çmimi mesatar i deklaruar është 0.19 centë për kilogram (bazuar në koston reale të prodhimit të miellit, dëshmon se çmimi i eksportues nga Serbia, është më i ulët se sa kostoja e prodhimit në Kosovë për rreth 31.80 për qind.
Në këtë Memo thuhet se më 22 shtator të këtij viti Departamenti i Tregtisë ka përcjellë te Ministria e Tregtisë e Serbisë, njoftimin për fillimin e hetimeve zyrtare dhe pyetësorin me qëllim marrjen e informatave, mirëpo pala serbe nuk ka shpreh gatishmëri për bashkëpunim për arsye që tashmë dihen.
Duhet të shtohet numri i produkteve që u rritet tarifa e doganës
Ekonomisti Lulzim Beqiri ka thënë për tesheshi.com se vendimi i qeverisë së Kosovës është i mirëpritur dhe i domosdoshëm dhe se lista ku duhet të vendoset një masë e tillë duhet të rritet edhe për shumë produkte tjera.
“Vendimi i Ministrit të ri të Qeverisë së Kosovës Bajram Hasani meriton respekt të veçantë sepse është ministri i vetëm deri më tani i cili mbron prodhimet vendore në këtë mënyrë të cilat i mbron çdo shtet normal, një veprim i tillë vije në kohen kur Kosova ka sasi të bollshme ose ka sasi të mjaftueshme për një kohë të gjatë, çka mendoj se nuk bie ndesh me parimet e CEFTA-së apo edhe MSA-së sepse çdo shtet ka të drejt ti mbroj produktet nacionale të vendit, mendoj që ky hap duhet të zbatohet edhe për produktet tjera si patatet, molla, mishi, qumështi dhe shumë produkte nacionale që i ka Kosova”, thotë Beqiri.
Mbrojtja e prodhimeve vendore, e domosdoshme
Ekonomisti Mustafë Bajrami ka thënë për tesheshi.com se vendimi i qeverisë së Kosovës për vendosjen e tarifës për miellin është e dobishme për prodhuesit vendor.
“Edhe pse si vendim i vonuar nga ana e institucioneve kosovare jo për shkak të kaluarës me fqinjin verior, por një herë e përgjithmonë institucionet kosovare duhet të kuptojnë që mbrojta e prodhimit vendor është një ndër detyrat primare sepse me këtë arrihen shumë qëllime si rritja e bruto produktit vendor kjo do ndikojë në rritje të punësimit dhe me këtë do të rritet fuqia blerës por njëherit do të rritë fuqia konsumuese”, thotë Kadriaj
Ai thotë se kjo masë është e domosdoshme pasi që deri më tani Kosova ka qenë shumë e dëmtuar nga vendet e rajonit, pasi që ato kanë eksportuar produkte me kosto të ulët dhe çmimi i tyre në treg del të jetë më i lirë se i produkteve vendore, dhe shpesh shumë produkte bujqësore i mbesin fermerëve kosovare pa u shitur.
“Mendoj që Kosova ka qenë më korrektja si anëtare e CEFTA-së, por edhe si nënshkruese e MSA-së është shtet rekord në zbatimin e marrëveshjeve përkundrazi Kosova është dëmtuar nga të gjithë anëtarët e CEFTA-së. Mund të kujtojmë barrierat nga ana e Serbisë dhe Bosnje Hercegovinës, po ashtu edhe Maqedonia me barriera jo tarifore por duke neglizhuar kërkesat e prodhueseve kosovarë që të eksportojnë në Maqedoni. Por edhe shteti Shqiptar nuk ka qenë korrekt ndaj Kosovës kur flasim për bashkëpunim tregtar mund të kujtojmë ngritjen e çmimit për patate dhe qepë në doganë”, theksoi Kadriaj.
Ai thotë se Qeveria e Kosovës duhet ta shtojë tarifën edhe për shumë produkte tjera dhe të mos ndryshojë këtë vendim pavarësisht presioneve eventuale nga faktorë të ndryshëm.
“Me këtë uroj që ministria të mos tërhiqet dhe të jetë serioze në ketë drejtim, por duke kujtuar të kaluarën qeveritë e Kosovës karshi presionit nuk kanë qëndrim kështu që nuk pres edhe aq shumë nga ky vendim, por në parim si vendim është për t’u përshëndetur”, u shpreh Kadriaj.
Deputeti i LDK-së kundërshton tarifën doganore të Kosovës
Deputeti i Kuvendit të Kosovës nga radhët e LDK-së dhe biznesmeni Ramiz Kelmendi, ka vlerësuar se taksa shtesë e vënë për miellin e importuar nga Serbia 0.04 cent/kg, dëmton xhepin e qytetarëve.
Kelmendi i cili para disa muajve ka qenë zv.kryeministër i Kosovës dhe që njihet si importuesi më i madh i produkteve serbe në Kosovë, ka thënë se qeverisja e kaluar ka mbrojtur prodhuesit vendorë, duke e hequr TVSH-në prej 18 %. Ai ka thënë se sot vlera e shtuar nga kjo taksë me lëvizjen e re të qeverisë, e ngarkon përsëri standardin e qytetarit me hiq më pak se 12 milionë euro në vit, një total që i bie nga shifrat (5.2 milionë përfiton buxheti dhe 6.8 milion përfiton prodhuesi).
“Ne shikim të parë kjo shumë nuk është e madhe, por kur pjesëtojmë më të ardhurat personale të punëtorit të Kosovës që është rreth 300 euro, del se do financohet e tërë klasa punëtore e punësuar në këtë industri, apo 1800 të punësuar për tërë vitin”, ka deklaruar Kelmendi. /tesheshi.com/
