9 janari i 2004-ës do shënonte një ndër tragjeditë më të rënda në Jon në rrugën detare drejt “Tokës së Premtuar” – Italisë, a ndryshe Perëndimit – nisur që pas ’90 me anijet në Portin e Durrësit, e kulmuar me disa vite skafizëm sidomos nga brigjet e Vlorës, që pas 97-ës e deri në mesin e viteve 2000.
Ai 9 Janar do kujtohet për faktin se ajo çfarë ndodhi gati u ndoq live, pasi jetët në gomone kërkonin ndihmë duke komunikuar drejtpëdrejt me Top Albania Radio.
E nëse do ndodhte sot ajo tragjedi, duke iu referuar një narrative sociale, politike apo mediatike të sotme, ajo që do mbizotërore do ishte “ikja”; pra, fakti se shqiptarët po ikin, e se kjo po i çon drejt humbjes së jetës.
Atëherë kjo narrativë nuk ekzistonte, edhe pse ikjet ishin masive deri diku. Llogaritet që brenda një nate, në afro 5-6 vite rresht, të niseshin deri 3 apo 4 skafe në natë, me nga 10 persona mesatarisht, por trajtimi mediatik i fenomenit, apo dhe ai politik, nuk merrej fare me këtë pjesë.
Kjo u duk dhe me 9 Janarin, ku i gjithë debati u përqëndrua jo te “ikjet” (te të shumtat në përgjithësi me skafe, e në veçanti te ajo e asaj date), por te fakti se kush qëndronte pas këtij trafiku e se ku ishte shteti pas kërkesës për ndihmë ardhur nga mesi i detit prej atyre që po mbyteshin.
Ishte koha kur qeveriste Nano, kur kishte një hov ekonomik, shoqëruar me shumë para në qarkullim. Ishte një kohë ndryshe nga kjo e sotmja, ku dallohej dhe një entuziazëm i lehtë shoqëror nga fakti se kudo ndërtohej e se njerëzit po e rrisnin standartin e jetesës. Nuk bëhej fjalë as për reforma të thella e as për investime të fuqishme.
Ishte një kohë kur Nano po lejonte qarkullimin e parasë, edhe asaj që vinte nga burime jo të pastra, e ku në anën tjetër, remitancat po arrin kuota rekord. Ishte dhe kohë trafiqesh gjithashtu, njerëzish (siç ai i skafeve), apo lënde (siç “mielli”), përfshirë dhe privatizimet e mëdha. Megjithatë njerëzit iknin, si në tragjedinë e 9 Janarit, por askush, as mediat e as politika, nuk merrej me to.
Sot është ndryshe, e po të kishte ndodhur sot ai 9 Janar i 94-ës, qeverisja e sotme do përballej me akuzën: “Ikje, ikje, edhe me çmimin e jetës”. /tesheshi.com/
