Nga Blendi Gashi
Agjencia e Kosovës për Intelegjecë ditëve të fundit është institucioni më i përfolur në Kosovë. Kjo pas largimit të papritur të kryespiunëve, vite më parë të Bashkim Smakajt dhe së fundmi Agron Selimajt, dhe më pas emërimit të Driton Gashit, njeri i afërt me PDK-në e Kadri Veselit.
Ndonëse dorëheqjet befasuese të krerëve të Intelegjencës kanë lënë pas shumë mjegull, dhe dëmtuar jo pak reputacionin e institucionit në fjalë, një gjë që mbetet shqetësuese është edhe mos kokëçarja e shtetit për ta, pra, mos punësimi në ndonjë prej institucioneve, jo thjesht për t’i rehatuar dhe dhënë një pagë, por për t’i mbikëqyrur me të vetmën qëllim, që të mos keqpërdorin informatat që posedojnë.
Burime të portalit tesheshi. com kanë bërë të ditur se kryespiuni i parë, Bashkim Smakaj që nga largimi nga AKI-ja, prej më shumë se dy vitesh vazhdon të jetë i papunë, përkundër faktit se ka pasur disa oferta pune në disa universitete, ndërsa Selimaj ende nuk është angazhuar në ndonjë vend.
Njohës të çështjeve të sigurisë thonë se duhet urgjentisht të rregullohet me ligj në mënyrë që ish-kryespiunët të ngelen brenda institucioneve. Sipas tyre, për këtë duhet të merren parasysh praktikat e shteteve të jashtme.
Ehat Miftaraj, nga Insituti i Kosovës për Drejtësi vlerëson se udhëheqësit e pozitave me interes shtetëror siç është pozita e drejtorit të AKI-së dhe Agjencisë Kundër Korrupsion, duhet t’iu ofrohet siguri juridike dhe financiare si gjatë kohës që ushtrojnë funksione të tilla, ashtu edhe në raste kur të njëjtëve iu skadon mandati apo dorëhiqen.
“Udhëheqësit e funksioneve të tilla gjatë ushtrimit të përgjegjësive të tyre kanë qasje në informata dhe dokumente që ndërlidhen qofte më sigurinë e vendit apo lidhur me grupe kriminale të organizuara. Andaj, në këto raste shteti individëve që kanë shërbyer në këto pozita duhet të iu ofron siguri juridike dhe financiare qoftë përmes caktimit në pozita brenda institucionit ku kanë shërbyer apo në ndonjë institucion ku të njëjtit mund të japin kontributin e tyre profesional”, thotë Miftaraj, për tesheshi. com.
Sipas tij një gjë e tillë përjashtohet përveç rasteve kur personat në fjalë bien ndesh me ligjin apo keqpërdorin pozitën e tyre zyrtare.
“Është në interes të shtetit që zyrtarë të tillë të mos i lënë pa mbrojtje institucionale, me qëllim që të evitohen mundësitë kur këta persona informatat që i kanë siguruar gjatë ushtrimit të funksioneve të tyre të mos i ndajnë apo keqpërdorin me persona të paautorizuar, ku dëmi për shtetin e Kosovës do të ishte shumë i madh”, shprehet Miftaraj.
Fadil Kajtazi, njohës i çështjeve të sigurisë, thotë se agjensionet intelegjente janë struktura komplekse dhe ato dallojnë nga institucionet tjera shtetërore.
Sipas tij largimi i një punëtori nga AKI-ja dallon shumë me largimin e një punëtori tjetër të çfarëdo niveli në administratën shtetërore.
“E para që duhet të kihet parasysh është ruajtja e sekretit profesional që kryesisht lidhet me metodën dhe burimet për të cilat shërbimet kundërshtare janë shumë të interesuara të dine. Për këtë, kontratat e punëtorëve të punësuar në këto agjensione janë më specifike. Në shumë vende të botës, të larguarit nga puna në këto agjensione kanë mbikëqyrje të vazhdueshme, por masa e kësaj mbikëqyrje varet nga shkaku pse dikush ështe larguar nga puna, ku ka raste që edhe pasojnë masa ndëshkimore. Në rastin konkret, dy drejtorët e dorhëqur të AKI-së, duhet të sistemohen në vende dinjitoze në administratën shtetërore, së paku për të ruajtur prestigjin e agjensionit, por me kushtin që shkeljet eventuale të tyre nuk kanë kaluar limitet për ndjekje ligjore”, thotë eksperti Kajtazi, për tesheshi. com.
Ndryshe, misioni i AKI është identifikimi i kërcënimeve që rrezikojnë sigurinë e vendit. Kërcënim ndaj sigurisë konsiderohet kërcënimi ndaj integritetit territorial, integritetit të institucioneve, rendit kushtetues, stabilitetit dhe zhvillimit ekonomik, si dhe kërcënimet ndaj sigurisë globale në dëm të Kosovës. /tesheshi.com/
