Eva Gjura
Analisti Ilir Kulla, njohës i mirë i çështjeve Ballkanike, gjatë një interviste për ‘tesheshi.com’ komenton ngjarjet më të fundit që ndodhën në Kumanovë. Kulla nuk heziton ta shprehë hapur mendimin e tij duke theksuar se ngjarja e Kumanovës ishte një sulm i tipit të terrorizmit shtetëror të bërë nga treshja Gruevski- Jankullovska-Mihajllkovi. Sipas z. Kulla, ngjarja e Kumanovës e kulmoi krizën politike në Maqedoni dhe shqiptarët e Maqedonisë kanë vetëm një shans atë që Maqedonia të jetojë në familjen perëndimore, çdo alternativë tjetër është kundër shqiptarëve.
-Besoj po i ndiqni me interes ngjarjet e fundit ne Kumanovë. Në këndvështrimin tuaj, pse u arrit në këtë pikë?
Ngjarja e Kumanovës ishte një sulm i tipit të terrorizmit shtetëror të bërë nga treshja Gruevski- Jankullovska dhe Mihajllkovi me qëllim hakmarrjen e asaj që i ka bërë UÇK VMRO-së në vitin 2001 dhe për të dobësuar tërësisht pozicionin politik të shqiptareve në Maqedoni.
-Opozita organizoi një proteste për largimin e Gruevskit, nga ana tjetër Gruevski ka realizuar një anti protestë. Çfarë po ndodh? Si lexohen këto dy qëndrime?
Mitingu i opozitës dhe kundërmitingu i qeverisë dëshmojnë qartë frymën millosheviane që qeveris Shkupin sot. Më kujton protestat anti Millosheviç të opozitës serbe në 1996 të udhëhequra nga Drashkoviç dhe Gjingjiç dhe mitingjet pro Millosheviç, dëshmon pra frymën prodiktatoriale.
-Rusia ka akuzuar perëndimin se po tenton të nxisë një “revolucion kolor” në ish-republikën jugosllave problematike të Maqedonisë, sa mendoni se qëndron ky shqetësim?
Në fakt lajmi duhet të jetë i kundërti , rifaktorizimi i Rusisë në Maqedoni nëpërmjet pushtetit të Gruevskit. Deri para pak kohësh ka qenë e kundërta. Maqedonia ka qenë vetë zyrtarisht e përcaktuar për integrimin Euro-Atlantik, pastaj ndryshoi dhe tani lajmi është që qeveria e Maqedonisë i ka hedhur sytë drejt lindjes e jo me drejt perëndimit.
-Liderët e katër partive kryesore në Maqedoni kanë nisur realizmin e disa takimeve për të negociuar në zgjidhjen e situatës. Çfarë mund të lindë nga këto takime dhe sa përfituese mund të jenë për shqiptarët ?
Dialogu politik në Maqedoni është i domosdoshëm, por pa prezencën ndërkombëtare do të jetë i pafrytshëm dhe veçanërisht për shqiptarët.
-Lideri i lëvizjes për reforma në PDSH-së Zijadin Sela, u ka bërë thirrje krerëve të partive politike të shqiptarëve të Maqedonisë që të mblidhen dhe të koordinojnë qëndrimin e të gjithë faktorit shqiptar, të lidhet një pakt xhëntelmenësh për të rishkruar fatin e shqiptareve. Mendoni se me pakte të kësaj natyre zgjidhet kjo çështje?
Në këto kushte Zijadin Sela duhet të jetë më i qartë. Nuk rritet kohezioni shqiptarëve duke rritur lëvizje dhe parti të reja. Zijadin Sela që sot është Kryetar Bashkie i Strugës e ka një mundësi. Le të bëhet bartës politik udhëheqës politik i atyre që luftuan në Kumanove, në të kundërt në këto kushte do ishte më mirë të heshtë dhe të ribashkonte PDSH.
-Si e gjykoni reagimin e qeverisë shqiptare dhe asaj kosovare në lidhje me ngjarjen e Kumanovës. Është e mjaftueshme vetëm një deklaratë për shtyp?
Reagimet e Tiranës dhe të Prishtinës kanë qenë të pamjaftueshme, por besoj se edhe ato nuk kanë qenë të përgatitura për çfarë po ndodhte atje.
-Kryeministri Rama e anuloi vizitën në Maqedoni. Si i shikoni ju marrëdhëniet Tiranë -Shkup në këto momente?
Anulimi i vizitës së Ramës në Maqedoni me kujton Kadarenë, ‘më ra ky mort e u pamë’. Rama po të vizitonte Maqedoninë duhet të shkonte në Kumanovë, jo në Tetovë kështu që mirë e bëri. Sesi janë marrëdhëniet mes dy shteteve e tregoi Kumanova. Është si gota gjysmë e mbushur. Varet sesi e sheh: të zbrazët apo të mbushur.
-Cili është gjykimi juaj për reagimet e partive politike shqiptare në Maqedoni?
Partitë politike shqiptare në Maqedoni kanë dalë të dobësuara nga ky proces. Por njëherësh ato po mbajnë qëndrim të matur. Divorci i tanishëm i menjëhershëm me dialogun e vështirë maqedonas do ti çonte drejt ndarjes së Maqedonisë. Pyetja është a jemi të gatshëm dhe a na intereson një gjë e tillë?!
-Si e shikoni reagimin diplomatik për ngjarjen e Kumanovës?
Ngjarja e Kumanovës e kulmoi krizën politike në Maqedoni. Si e tillë ajo risolli vëmendjen maksimale atë diplomatike dhe të politikës ndërkombëtare. Kështu që vëmendja diplomatike ka qenë maksimale.
-Si mendoni se duhet të zgjidhet çështja e shqiptarëve në Maqedoni, pasi nga kronologjitë e ngjarjeve janë të vetmit që vetëm dhunohen?
Shqiptarët e Maqedonisë kanë vetëm një shans atë që Maqedonia të jetojë në familjen perëndimore. Çdo alternativë tjetër është kundër shqiptarëve. Kështu që o duhet të bjerë Gruevski dhe të rithemelohet Maqedonia në bazë të një marrëveshje tjetër të tipit të Ohrit, një federalizëm të tipit belg ose ndarja do jetë e paevitueshme.
-A erdhi në kohën e duhur dorëheqja e qeveritarëve maqedonas dhe a duhet mjaftuar vetëm me një dorëheqje ?
Fatkeqësisht jo, duhet të ishin dorëhequr më parë, duhet të ishin dorëhequr të gjithë.
-Parlamenti maqedonas votoi dy ministrat e ri, vota e partisë se Ali Ahmetit mbajti sërish në qeveri Gruevskin. Cili është komenti juaj për ketë qëndrim?
Qeveria e Maqedonisë ka rënë dhe nuk është çështje votash. Është çështje ditësh. Thjesht Ahmeti, nuk do të shkojë në hapin tjetër pa bërë gati hapin zëvendësues. /tesheshi.com/
