Nga Ahmed Najar, TRT World
Është e vështirë të përshkruash çfarë ndjen kur sheh atdheun tënd të shndërrohet në një kafaz. Kur e di se familja jote ndodhet ende brenda – e ngjeshur në një qoshe që të zë frymën të një vendi që edhe më parë ishte ndër më të mbipopulluarit në botë.
Të dëgjosh zërin e nënës tënde që dridhet e të thotë se nuk kanë më nga t’ia mbajnë. As në veri. As në jug. As në lindje. As në det – sepse edhe deti sot sjell veç gjëmimin e luftanijeve dhe jehonën e shpërthimeve. Kjo është Gaza sot: një hapësirë e shdërruar në një kurth vdekjeprurës.
Në muajt e fundit, afro dy milionë palestinezë janë shtyrë drejt një copëze toke, e cila që në fillim ishte mjaft e vogël. Gaza ka një sipërfaqe prej vetëm 365 kilometrash katrorë. Sot, mbi 2.3 milionë vetë janë ngjeshur në rreth 120 kilometra katrorë. Një dendësi popullsie prej gati 20.000 banorësh për kilometër katror – mbi dhjetë herë më e lartë se ajo e Londrës, më shumë se çdo metropol tjetër në botë.
Shkollat janë kthyer në streha kolektive, dyshemetë ndahen me njerëz të panjohur, ndërsa buka është kthyer veç në një kujtim. S’ka më çadra. As ujë të pijshëm. As ushqim. E as çaste qetësie.
Kur i telefonoj familjen time në Gaza – atyre që i kanë shpëtuar sulmeve më të fundit ajrore – dëgjoj vetëm rrëmujë: të qara foshnjash, jehonën e shpërthimeve, tingujt e tenxhereve bosh.
Mbesa më thotë se tani fle në dysheme, bashkë me njëmbëdhjetë të tjerë, në një shkollë që nuk ishte menduar kurrë për banim.
Ndërsa kushëriri im, baba i katër fëmijëve, më shkroi javën e kaluar: “Rrimë dy orë në radhë për një copë buke bajate. Pimë ujë nga pellgjet. Izraeli po na vdes urie, pastaj na bombardon përsëri.”
Nuk po e teproj aspak. Nuk ka nevojë për krahasime apo figura letrare. Ky është realiteti që përshkruajmë kur flasim për kamp përqendrimi.
Po, e përdor me vetëdije këtë term. Sepse si mund të quhet ndryshe një gjendje ku një popullsi e tërë grumbullohet në një hapësirë gjithnjë e më të ngushtë, i mohohen të drejtat më themelore si ushqimi, uji, ilaçet, dhe mbi të gjitha – jeta? Ku bombat bien pandërprerë dhe askush nuk ka ku të strehohet? Kjo nuk është thjesht luftë. Është një sistem i ndërtuar jo vetëm për kontroll, por për izolim dhe shkatërrim të qëllimshëm.
Për respekt të së shkuarës, shumëkush shmang përdorimin e këtij termi, nga frika se mos zvogëlohet pesha e Holokaustit. Por pikërisht në emër të historisë duhet të kemi guximin të mësojmë prej saj – dhe të mos heshtim.
Në Gjermaninë naziste, kampet e përqendrimit si Sachsenhausen dhe Dachau u ndërtuan për të izoluar, për të nënshtruar dhe për të zhdukur të gjithë ata që regjimi i quante të padëshirueshëm.
Sot, Gaza është më e mbipopulluar se ç’ka qenë ndonjëherë Dachau. E megjithatë, banorët e saj vazhdojnë të jetojnë të ngujuar në një burg të hapur, muret e të cilit nuk janë vetëm telat me gjemba, por edhe harresa dhe indiferenca e botës.
Logjika strukturore e përbashkët e kampeve të përqendrimit
Mbipopullimi: Në kulmin e tij, Auschwitz-i strehonte 1.200 trupa në baraka të ndërtuara për vetëm 700. Sot, në korridorin jugor të Gazës, pothuajse dy milionë njerëz shtyhen në një hapësirë që nuk ka qenë kurrë e përshtatshme për një densitet kaq të lartë. Aty çdo ditë është një ngjeshje e paarsyeshme.
Strehimi: Në Auschwitz, të burgosurit flinin mbi kashtë—rresht pas rreshti, sup më sup. Në Gaza, ata që gjejnë një tendë, flenë mbi tokë, nëse kanë fat. Të tjerët strehohen nën çadra plastike, apo edhe nën qiellin e hapur. Privatësia është e pamundur. Gratë ushqejnë fëmijët e vegjël mes të panjohurve. Familjet kërkojnë mbrojtje nën rrënojat e objekteve të shkatërruara.
Kushtet higjienike: Në Auschwitz, kishte latrina—sado rudimentare. Në Gaza, ujërat e zeza depërtojnë në strehat e improvizuara. Mbeturinat akumulohen pa pasur asnjë shërbim pastrimi. Uji është i pashfrytëzueshëm. Fëmijët lahen në pellgje, shpesh në ato të njëjtat që përdorin kafshët. Sëmundjet përhapen në mënyrë të pakontrolluar dhe të panjohur.
Kolapsi mjekësor: Në Auschwitz, sëmundja ishte pjesë e sistemit. Edhe në Gaza, është bërë standard. Më shumë se 1.400 punonjës shëndetësorë janë vrarë. Spitalet janë bombarduar ose kanë mbetur pa karburant. Fëmijët vdesin nga plagë që nuk ka kush t’i trajtojë. Varrimi masiv është kthyer në një ritual të përditshëm.
“Dëmi Kolateral” si fasadë e një taktike të përgjakshme
Pas dëbimit me forcë të palestinezëve nga zemra e Gazës veriore dhe qendrore, Izraeli i kanalizoi ata drejt jugut, duke u shitur iluzionin e një strehe të sigurt. Por shpejt, Rafahu dhe Khan Junisi u shndërruan në altare të reja për flijime.
Forcat izraelite e shkelën me brutalitet premtimin e tyre, duke bombuar pa mëshirë pikërisht ato territore që i kishin etiketuar si “zona të sigurta”. Një bllokadë e hekurt u shtrëngua mbi Gazën, duke ndërprerë furnizimet jetike: ushqimin, ujin, ilaçet, karburantin. Dhe pas një armëpushimi sa për sy e faqe, makina e luftës rifilloi ciklin e saj shkatërrimtar.
Që atëherë, mijëra jetë u shuan nën rrënojat e bombave. Mijëra të tjerë mbetën të gjymtuar, ku një pjesë dërrmuese përbëhej nga gra dhe fëmijë të pafajshëm. Përmasat e kësaj tragjedie tejkalojnë çdo imagjinatë, por ajo nuk është një aksident i trishtë. Ky nuk është “dëm kolateral”. Është një taktikë e ftohtë, e planifikuar me cinizëm, një strategji e përgjakshme e zbatuar me qëllim të qartë.
Nuk më hiqet nga mendja babai im, i cili e ka përjetuar Nakbanë në vitin 1948 dhe gjithmonë na thoshte: “Na morën tokën, por jo shpirtin tonë.” Ai ka ecur me këmbë të zbathura dhe krenar në pemishtet e ullinjve kur ishte fëmijë. Tani ai është 80 vjeç, shtrihet mbi një dyshek të hollë në një tendë dhe sheh se si të njëjtat pemishte janë shkatërruar—ndërkohë që nipërit dhe mbesat e tij janë bërë refugjatë përsëri, këtë herë mbi rrënojat e shtëpive të tyre.
Disa e quajnë pastrim etnik. Të tjerë flasin për gjenocid. Unë e quaj siç ma thotë zemra: një shfarosje të ngadaltë të një populli, me botën që shikon si dëshmitar, pa bërë asgjë. Gaza nuk është thjesht nën rrethim. Gaza po zhduket.
E di peshën e këtyre fjalëve. Nuk i shkruaj me lehtësi. Por i shkruaj sepse jam lodhur nga eufemizmat. Jam lodhur nga gjuha e zbrazët e “të dyja palëve.” Jam lodhur nga pretendimi se kjo është një konflikt, kur është e qartë se është një masakër.
Shkruaj sepse vëllezërit e mij nuk kanë më shtëpi. Djemtë dhe vajzat e mija nuk kanë më shkolla. Prindërit e mij nuk kanë më spitale. Populli im nuk ka më një të ardhme—përveç nëse fillojmë ta quajmë këtë siç është.
Ky është një kamp përqendrimi. Dhe kjo po ndodh para syve tanë. /Tesheshi.com/
