Bilanci i kafshëve të vrara nga gardhi me gjemba, dizenjuar për të ndaluar emigrantët në Europë po rritet me shpejtësi në kufirin mes Sllovenisë dhe Kroacisë, ndërsa ka shqetësime se arinjtë, macet e egra dhe ujqërit mund të zhduken nga zona nëse barriera përfundon dhe përforcohet.
Edhe pse po rritet, bilanci i sorkadheve dhe drerit të kuq, është ende i vogël, por kjo kundërshtohet nga banorët lokalë që thonë se kafshët nuk numërohen si duhet.
Sllovenia e nisi ngritjen e barrierës përgjatë 180 kilometrave të kufirit lumor me Kroacinë, dimrin e kaluar, si një masë e përkohshme për të reduktuar fluksin e azilkërkuesve, pjesa më e madhe nga Siri, Iraku dhe Afganistani. Por bashkë me këtë, ka krijuar edhe një pengesë të madhe për lëvizjen e kafshëve përgjatë kufirit, në një nga qoshet më të pasura me jetë të egër në Europë.
Por, edhe pse kriza e emigrantëve është lehtësuar mjaft, ministria e Brendshme e Sllovenisë po kërkon të ndryshojë ligjin për të vazhduar ndërtiimin e gardhit mbrojtës, pavarësisht nga faktorët mjedisorë që mund të jenë pengesë.
Një zëdhënës qeveritar tha se ndërsa numri i refugjatëve ka rënë, “ka ende më shumë se 57 mijë emigrantë në Greqi. Situata në Turqi mbetet shumë e pasigurtë pas grushtit të shtetit. Ka krizë politike në Maqedoni, dhe një numër të madh emigrantësh që po grumbullohen në Serbi, e cila ka mungesa në kushtet e pritjes dhe strehimit. Gjithashtu, numri i njerëzve që udhëtojnë në rrugën e emigrantëve përgjatë Mesdheut drejt Italisë është rritur sërish”.
Edhe pse gardhi ishte projektuar të ishte një masë e përkohshme, frika e zgjatjes së krizës u shtua kur qeveria sinjalizoi në dhjetor qëllimin e saj për të rrethuar me gardh të gjithë kufirin prej 670 kilometra me Kroacinë.
Studiues nga universiteti i Ljubjanës thonë se disa tonë tela me gjemba po grumbullohen në një vend të hapur pranë barrakave ushtarake në kufirin me Kroacinë, gati të hapen përgjatë kufirit, sapo të jepet urdhëri.
Izolimi gjeografik do të vinte në rrezik mbijetesën e dhjetë tufave me ujqër që jetojnë në rajon, duke i dhënë fund kështu rrugëve qindravjeçare të migrimit për çiftim, e kjo sipas një studimi shkencor botuar në revistën “PLOS Bilologjia”.
Mishngrënës të tjerë mund ta pësojnë edhe më keq. Për macen e egër dinarike, ndërtimi i gardhit me tela me gjemba mund të jetë hapi i fundit që do ta çojë specien drejt zhdukjes.
Macja e maleve u rishfaq në malet Dinarike vetëm në vitin 1973, pasi aktiviteti njerëzor e kishte shfarosur.
Pjesa më e madhe e kafshëve të vrara nga teli me gjemba deri tani kanë qenë sorkadhe dhe drerë të kuq, por nuk dihet me siguri numri për shkak se duhen kontrolluar zonat e thella pyjore. Pjesë të gardhit janë mbuluar nga bimësia.
Pjesa më e madhe e drerëve mendohet se kanë ngecur në gardh, ndërsa ushqeheshin. Në momentin që bllokohen, ata e bëjnë situatën edhe më të vështirë në përpjekje për t’u larguar, dhe më pas ngordhin nga gjakrrjedhja ose lodhja.
Kërkime të reja thonë se 1500 arinjtë në rajon që numërohen prej një dekade mund të përgjysmohen.
Por gardhi me gjemba është i sikletshëm edhe për njerëzit që kanë shprehur shpesh kundërshtinë e tyre për shkak se u ndërpret aktivitetet e jetës së përditshme.
“Gardhi ishte thjesht një dredhi psikologjike për të sinjalizuar partnerët kroatë se po bënim diçka”, thonë analistët sllovenë. Ndërsa ka teori lokale që e shpjegojnë gardhin se si përgjigje ndaj transferimit masiv të refugjatëve në vitin 2015 nga Kroacia, apo si përpjekje të Sllovenisë për të krijuar defacto një kufi jugor për Bashkimin Europian, dy vjet përpara se Kroacia të bashkohej me klubin e Shengenit.
Një zëdhënës i qeverisë kroate tha se gardhi ishte një “reagim në panik” nga ana e Sllovenisë por që ka shkaktuar dëm të madh për marrëdhëniet politike dhe jetesën e banorëve lokalë.
Zyrtarët thonë se për kafshët e egra që e kanë habitatin e tyre në zonën kufitare, gardhi me gjemba përbën një pengesë të pakapërcyeshme që u shkakton plagosje fatale të përditshme. Sipas tyre, nëse gardhi mbahet për dhjetë apo më shumë vjet, pasojat afatgjata do të reflektohen edhe në kodin gjenetik të kafshëve.
Migrimi i kafshëve do të ndalet dhe kur të nisë mbushja me ujë e lumit Kolpa, gardhi do të mbulohet nga lumi dhe pasojat do të ndihen tek peshqit dhe turistët.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/