Evropa u përball me përmbytjet më të mëdha të regjistruara në rajon që nga viti 2013 në vitin 2024, me 30% të lumenjve të kontinentit të tejmbushur, megjithëse temperaturat e larta rekord u regjistruan në të njëjtën kohë, sipas një raporti nga Observatori Evropian i Kopernikut në bashkëpunim me Organizatën Botërore Meteorologjike.
Përmbytjet vranë të paktën 335 njerëz në Evropë në vitin 2024, ndërsa më shumë se 410,000 u prekën, thanë të dy organizatat në një deklaratë të përbashkët.
Evropa perëndimore u godit më së shumti, me 2024-ën që ishte viti i dhjetë më i lagësht që ka parë rajoni që nga viti 1950, kur filluan të mbaheshin të dhënat. Stuhitë dhe përmbytjet shkaktuan edhe dëme materiale prej 18 miliardë dollarë.
Këto janë “përmbytjet më të mëdha” që Evropa ka përjetuar “që nga viti 2013”, theksoi Samantha Burgess e Qendrës Evropiane për Parashikimet e Motit me Distanca të Mesme (ECMWF) gjatë një konference për shtyp.
Këto fatkeqësi ndodhën gjatë vitit më të nxehtë që ka parë bota që nga fillimi i regjistrimeve, dhe më i nxehti për Evropën, dhe tregojnë se një planet më i ngrohtë që thith më shumë ujë nga atmosfera çon në reshje më të dhunshme dhe përmbytje.
“Çdo e dhjeta e një shkalle shtesë të rritjes së temperaturës ka rëndësi sepse intensifikon rreziqet për jetën tonë, ekonomitë tona dhe planetin tonë,” theksoi Celeste Saulo nga Organizata Botërore Meteorologjike.
Në shtator, stuhia Boris solli tre muaj shi në pesë ditë, duke shkaktuar përmbytje të rënda dhe dëme materiale në tetë vende në Evropën Qendrore dhe Lindore.
Një muaj më vonë, stuhitë e fuqishme, të nxitura nga erërat e ngrohta dhe të lagështa nga Mesdheu, shkaktuan shira të rrëmbyeshëm në Spanjë, duke shkaktuar dëme të mëdha në Valencia dhe duke vrarë 232 njerëz.
Pothuajse çdo muaj të vitit 2024, përmbytje të rënda u regjistruan në Evropë: në janar në Britani, në shkurt në veri të Spanjës, në mars dhe maj në veri të Francës, në qershor në Gjermani dhe Zvicër.
Në të njëjtën kohë, Evropa Juglindore përjetoi valën më të gjatë të të nxehtit të regjistruar ndonjëherë, që zgjati gjithsej 13 ditë, akullnajat e Suedisë u tërhoqën me shpejtësinë më të shpejtë të vërejtur ndonjëherë dhe stresi i nxehtësisë midis banorëve të kontinentit u rrit.
Sipas Burgess, “ky kontrast” nuk lidhet drejtpërdrejt me ndryshimet klimatike, por më shumë me sistemet e kundërta të presionit që ndikojnë në retë dhe transportin e lagështirës.
Por stuhitë në vitin 2024 “ishin ndoshta më të dhunshme për shkak të atmosferës më të ngrohtë dhe më të lagësht,” shpjegoi ai. “Me ndryshimet klimatike ne po vëzhgojmë ngjarje më të shpeshta dhe më ekstreme të motit”, shtoi ai.
Kjo konfirmon edhe parashikimet e ekspertëve të klimës nga IPCC (Paneli Ndërqeveritar i OKB-së për Ndryshimet Klimatike), sipas të cilëve Evropa është një nga rajonet në botë ku rreziku i përmbytjeve do të rritet më shumë për shkak të ngrohjes globale.
Që nga vitet 1980, temperaturat në Evropë janë rritur dy herë më shpejt se mesatarja globale. Është “kontinenti që po ngrohet më shumë” dhe është kthyer në një nga “pikat e nxehta” të ndryshimeve klimatike, theksoi Florence Rabier, drejtore e ECMWF.
“Është urgjente të veprohet sepse ashpërsia e rrezikut pritet të arrijë nivele kritike ose katastrofike nga mesi ose fundi i shekullit,” kujtoi Andrew Feron, koordinator shkencor i BE-së në Konventën Kuadër të OKB-së për Ndryshimet Klimatike (UNFCCC).
Vetëm gjysma e qyteteve evropiane kanë zhvilluar plane përshtatjeje për t’u marrë me ngjarjet ekstreme të motit, të tilla si valët e të nxehtit dhe përmbytjet. “Ky është përparim inkurajues në krahasim me vitin 2018”, kur u përgatitën vetëm 18% e qyteteve evropiane, thekson raporti. /tesheshi.com/
