Qiproja, një ishull në Mesdheun lindor, ka qenë prej vitesh një destinacion popullor për turistët dhe oligarkët nga Rusia, i tërhequr nga dielli, deti i ngrohtë, ortodoksia dhe taksat e ulëta, por shteti anëtar i BE-së tani po ndryshon qëndrimin e tij ndaj Moskës.
Pasi Rusia pushtoi Ukrainën më 24 shkurt, qeveria në Nikosia iu bashkua sanksioneve, kështu që avionët nga Rusia nuk ulen më në ishullin me 1.2 milionë banorë.
“Na mungojnë turistët nga Rusia,” tha Tom, një banor vendas në portin e Paphos, në perëndim të ishullit. Tom shet bileta për varkën trekatëshe “Ocean Vision”, e cila i çon vizitorët në një gji në mbrëmje, duke u ofruar atyre ushqim “All inclusive”, pije dhe muzikë live.
“Të vetmit ukrainas këtu janë refugjatët”
Dritat blu të anijes gjigante, me një kapacitet prej 300 vendesh, ndriçojnë një natë të ngrohtë në Paphos, por në port nuk ka shumë persona të interesuar për një biletë 75 euro. Tom thotë se rusët përbënin 30 për qind të të ftuarve të anijes.
“Nuk ka rusë sepse nuk ka fluturime direkte dhe të vetmit ukrainas këtu janë refugjatët,” tha ai ndërsa një grup ukrainasish protestuan kundër luftës në një shëtitore lokale.
Turistët nga Britania, Polonia dhe Izraeli ecin përgjatë detit. Rusët, nëse duan të vijnë, duhet të udhëtojnë nëpër vende të treta.
Antras, një kamerier në një restorant aty pranë, sjell vaj ulliri në tarracë dhe gjithashtu ankohet se xhiroja i është ulur pasi nuk ka pasur fluks masiv rusësh dhe ukrainas. “Ajo luftë atje është pjesë e një loje të madhe globale, interesa të mëdha,” komenton ai.
Meka fiskale ruse
Ish-kolonia britanike e Qipros, që nga fitimi i pavarësisë në vitin 1960, e ka konsideruar Rusinë një vend mik dhe ka kërkuar mbështetje për interesat e saj politike, veçanërisht pas pushtimit turk në 1974 në pjesën veriore të ishullit. Ai pushtim, si dhe ai aktual rus në Ukrainë, u justifikuan, ndër të tjera, me mbrojtjen e pakicave etnike.
Qiproja është sot e ndarë në Turqinë veriore dhe Greqinë jugore.
Pas rënies së Bashkimit Sovjetik në fillim të viteve 1990, shumë banorë të ish-republikave sovjetike erdhën në ishull.
Limasol, qyteti i dytë më i madh dhe qendra financiare e Qipros, u quajt “Limassolgrad” nga disa sepse një e pesta e popullsisë ishte me origjinë ruse. Oligarkët me taksa të ulëta hapën kompani dhe ankoruan jahtet e tyre në një marinë të sapondërtuar të rrethuar nga dyqane dhe kafene luksoze.
Por disa prej tyre tani po përjetojnë momente të pasigurta pasi qeveria qipriote, një anëtare e BE-së që nga viti 2004, vendos sanksione ndaj tyre.
Investimet e ngrira ruse
Avgi Lapathiotis, një ekonomist në ministrinë qipriote të financave, tha se deri në maj ata kishin “ngrirë 60 milionë euro në pesëmbëdhjetë kompani investimi të lidhura me njësitë e sanksionuara”.
Investimet ruse në Qipro arritën në më shumë se 100 miliardë euro në vitin 2020.
Yuri, një punonjë 24-vjeçari i një hoteli në Limasol, nuk është një nga ata njerëz të pasur. Si një fëmijë katër vjeç, ai erdhi të jetonte në Qipro me nënën e tij dhe nuk u kthye më në Rusi.
“Situata, megjithatë, po ndikon pjesërisht te mua”, thotë ai.
Gjyshja e tij, e cila gjithashtu jeton në Limasol, nuk mund të rrisë pensionin e saj nga Rusia, sepse BE-ja ka përjashtuar bankat ruse nga sistemi financiar SWIFT. /tesheshi.com/
