Francezi Edwin Jacques (Edvin Zhak), në veprën e tij “Shqiptarët – një histori që nga lashtësia e deri në ditët e sotme”, evidenton ca fakte mjaft interesante në lidhje me goditjen, edhe ligjore, që ish-sistemi komunist i dha besimit fetar në vend.
Në kapitullin kur flet për vatrat e kulturës së asaj kohe, Zhak shkruan se: “Hoxha u la trashëgimi qyteteve e fshatrave qendra kulture, nga një për çdo xhami e kishë të mbyllur. Gjithsej 2016 të tilla.”
Dhe më tej, Zhak shkruan për atë që në Shqipëri, si askund tjetër, praktikat fetare u nxorrën jashtë ligjit. Dhe kjo sipas tij ndodhi nga një grusht ateistësh në pushtet përkundrejt 96 përqind të popullsisë. Ja si e komenton ai atë që ndodhi më 1967-ën, e që u pasua nga 1976-ta, Kushtetuta e re:
“Më 1976 u miratua kushtetuta e re; neni 55 i saj ndalonte rreptësisht të gjitha veprimtaritë dhe propogandën fetare. Duke dashur ta paraqisnin këtë si vullnetin e popullit, regjimi shpalli se kushtetuta ishte miratuar “pas një diskutimi popullor ku kishin marrë pjesë 1.500.000 vetë”. Duke qenë se ushtrimi i fesë ishte nxjerrë jashtë ligjit nëntë vjet më parë dhe duke patur parasysh se ‘kundërshtarët duhet të zhduken si dhelpra në kotecin e pulave’, nuk ishte aspak çudi që, edhe ata që nuk e miratonin këtë ligj antifetar, të mos e hapnin gojën nga frika. Megjithatë, dukej qartë se zhdukja e fesë nuk ishte bërë me vendim të popullit, por të Kuvendit Popullor, të aij trupi ligjëvënës të përbërë nga anëtarë të zgjedhur të Partisë Komuniste, e cila vetë përbënte vetëm 4 përqind të popullsisë. Në këtë mënyrë, 96 përqind e popullsisë së pagojë iu mohua liria e fesë nga një pakicë e vogël e zyrtarëve ateistë. Sigurisht që të gjitha vendet komuniste përhapnin ateizmin, mirëpo Shqipëria ishte unike si i vetmi vend në botë që kishte nxjerrë jashët ligjit të gjitha praktikat fetare”, shkruan Edvin Zhak. /tesheshi.com/