Në të vërtetë, nuk ka asgjë të re në fenomenin “fake news” dhe as në fushatat ruse të dizinformimit. Pas në vitin 1983, në kulmin e luftës së Ftohtë, një histori e jashtëzakonshme u botua në një gazetë të vogël e pak të njohur pro-sovjetike të quajtur “Patrioti”. Artikulli pretendonte se kishte prova që Pentagoni me qëllim po krijonte SIDA-n si armë biologjike dhe ishte gati të eksportonte virusin në vende të tjera, kryesisht në botën në zhvillim, si një mënyrë për të marrë kontrollin e tyre. Brenda pak vitesh, lajmi ishte rishfaqur në disa publikime kryesore në më shumë se 50 vende.
Në shkurtin e vitit të kaluar, pas konfirmimit të ndërhyrjes së Rusisë në zgjedhjet presidenciale në Amerikë, por përpara se të bëhej e ditur përmbajtja e plotë e aktiviteteve të saj në Facebook, Twitter dhe Google, ministri rus i Mbrojtjes, Sergei Shoigu, njoftoi se kishte krijuar njësi brenda ushtrisë për të ndërmarrë luftë informacioni: “në thelb, konflikti i informacionit është një përbërës i konfliktit të përgjithshëm. Nisur nga kjo, Rusia ka bërë një përpjekje për të formuar struktura që të angazhohen në këtë drejtim”. Ai shtoi se këto struktura ishin shumë më efektive sesa çdo gjë tjetër që Rusia kishte përdorur më parë për qëllime të “kundër-propagandës”. Një javë më herët, gjenerali Petr Pavel, kreu çek i komitetit ushtarak të NATO-s, pohoi se raporti fallco për përdhumin nga një ushtar gjerman në Lituani, ishte sajuar nga Rusia.
Interneti dhe media sociale po krijojnë mundësi krejtësisht të reja për operacioni të tilla influencash, dhe manipulimin masiv të opinionit. Këto teknologji lejojnë që operacionet të targetojnë në mënyrë të saktë ata njerëz që kanë gjasa të jenë më të ndjeshëm ndaj mesazheve të tyre, duke përfituar nga efekti i “jehonës në dhomë” i platformave të tilla si Facebook, ku përdoruesit shohin vetëm lajme dhe opinione që konfirmojnë paragjykimet e tyre.
Facebook tashmë vlerëson se gjatë dhe psa zgjedhjeve amerikane në vitin 2016 vetëm një firmë provokatorësh me lidhje ruse, e quajtur “Internet Research Agency” ishte përgjegjëse për të paktën 128 faqe të rreme dhe 80 mijë postime që u panë drejtpëdrejtë nga 29 milionë amerikanë. Përmes ripostimeve dhe pëlqimeve, numri u shumëfishua në gati 150 milionë, rreth dy të tretat e elektoratit të mundshëm. Njoftimet synonin të shfrytëzonin luftërat kulturore të Amerikës. Operacione të ngjashme u ndërmorrën edhe në Europë, ku Rusia përpiqet të nxisë mbështetjen për lëvizjet populiste që kundërshtojnë normat sociale liberale.
Nuk është vetëm Rusia që zhvillon operacione dizinformimi ndaj vendeve të tjera. Militantët ekstremistë dhe grupet e hakerave, të punësuar nga shtete zullumqarë apo nga rrjete kriminale përbëjnë të njëjtin kërcënim. Dhe, edhe pse kompanitë e mëdha të medias sociale tashmë pretendojnë se po punojnë për gjetjen e zgjidhjeve, ku përfshihet atribuim më i shpejtë dhe më i mirë i mesazheve, teknikat e operacioneve ruse janë në gjendje të përshtaten shpejt në përputhje me këto pengesa.
Në të ardhmen, “fake news” të përcjella me ndihmën e inteligjencës artificiale do të jenë aq realiste saqë madje, edhe organizatat më të përgatitura dhe profesionale të lajmeve do ta kenë të vështirë të bëjnë ndryshimin midis llojit të vërtetë dhe atij të sajuar.
Faqet zyrtare dhe llogaritë në median sociale do të jenë shumë më të prekshme nga hakerat, të cilët do të jenë në gjendje të provokojnë jo vetëm probleme në bursa apo trazira, por madje edhe kriza të vërteta midis shteteve që mund t’i nxisin ato të shkojnë në luftë më njëra-tjetrën.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
