Vendet e Ballkanit Perëndimor do të mund të tërheqin fondet nga instrumenti i ri për Rritje vetëm me plotësimin e disa reformave dhe kushteve, siç është rasti i vendeve anëtare në përdorimin e fondeve për rimëkëmbjen nga pandemia e koronavirusit, u tha në Parlamentin Evropian.
Në seancën e përbashkët të Komisionit për Punët e Jashtme dhe Komisionit për Buxhetin, u zhvillua diskutimi i parë mbi propozimin për krijimin e Instrumentit për Reformat dhe Rritjen e Ballkanit Perëndimor, me një peshë totale prej gjashtë miliardë eurosh, nga të cilat dy miliardë janë grante dhe katër miliardë janë kredi të buta.
“Reformat themelore që nevojiten për rritjen ekonomike do të jenë parakushte për rritjen e ndihmës financiare sipas një modeli shumë të ngjashëm me atë të aplikuar për BE-në e gjeneratës së ardhshme”, tha drejtori i përgjithshëm i Komisionit Evropian për Zgjerimin dhe Fqinjësinë, Gert Jan Koopman(në foton kryesore_.
Dhe kryetari i komisionit të Politikës së Jashtme të Parlamentit Evropian, David McAllister, thekson gjithashtu se ndihma financiare shtesë për vendet e Ballkanit Perëndimor nuk do të jetë e pakushtëzuar.
“Duhet të jetë e qartë se vendet që janë në regres ose stanjim për sa i përket vlerave themelore dhe që nuk përputhen me politikën e jashtme të BE-së nuk mund të marrin ndihmë shtesë”, tha McAllister.
“Ne mbështesim fonde shtesë për vendet e Ballkanit Perëndimor, në mënyrë që përmes miratimit të reformave ekonomike dhe sociale, ato t’i afrohen sa më shpejt anëtarësimit të plotë në BE. Po kështu, ne besojmë se reformat themelore në fushën e sundimit të ligjit duhet të jenë një nga kushtet kryesore për progresin në procesin e para-anëtarësimit dhe tërheqjen e burimeve financiare shtesë, si dhe se Plani i ri i Rritjes duhet të jetë harmonizuar me instrumentin financiar ekzistues IPA III”, tha europarlamentari kroat Tonino Picula.
Prapambetja ekonomike
Gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor mbeten shumë prapa Bashkimit Evropian ekonomikisht, me një GDP që është pothuajse një e treta e asaj të BE-së. Kjo është një nga arsyet kryesore të ikjes së trurit nga rajoni, tha përfaqësuesi i Komisionit, Karlo Ressler.
Ai tha se paketa e propozuar e ndihmës shtesë financiare mund të jetë e një rëndësie vendimtare për përafrimin e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor me Bashkimin Evropian.
“Dallimi thelbësor në krahasim me mbështetjen aktuale është se pagesat do të jenë të lidhura ngushtë me zbatimin e reformave të dakorduara”, theksoi ai.
Sipas propozimit, secili nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor do të duhet të hartojë planet e tyre kombëtare për tërheqjen e këtyre fondeve, të cilat do të përmbajnë reforma specifike dhe kur Komisioni të vlerësojë se disa reforma janë zbatuar, ato do të në gjendje të kërkojë fonde.
Në nëntor të vitit të kaluar, Komisioni paraqiti një propozimin mbi një Plan Rritjeje të Ballkanit Perëndimor, në mënyrë që ato vende të mund të përjetojnë disa përfitime të anëtarësimit në BE edhe para se të bëhen anëtarë.
Plani parashikon forcimin e integrimit ekonomik me tregun e vetëm të Bashkimit Evropian, me kusht që vendet e Ballkanit Perëndimor të respektojnë rregullat e tregut të përbashkët dhe në të njëjtën kohë të hapin sektorët dhe zonat përkatëse për të gjithë fqinjët e tyre, në përputhje me tregun e përbashkët rajonal.
Propozimi i Komisionit duhet të miratohet nga Këshilli dhe Parlamenti Evropian si pjesë e ribalancimit të buxhetit shumëvjeçar.
Plani i Rritjes për rajonin u shpall dy ditë më parë në Shkup, me përfaqësues nga BE dhe SHBA, si një projekt strategjik në zhvillimet e reja gjeopolitike. Shënjestër e saj është sidomos Serbia, për të mos e lënë nën ndikimin e politikës ruse. /tesheshi.com/
