Kur mendimtari dhe i madh francez Didero shkroi “Paradoksin e aktorit”, ai tentoi që t’i heqë atij patetizimin e tepruar, ta bëjë të ftohtë e logjik, e jo plot zjarr e patos, gjë e cila mund t’i shkatërronte personalitetin. Sepse, sipas Dideroit, është shumë problem për psiqikën njerëzore kur nis e beson atë që nuk duhet besuar.
Po të vërehet sot grupimi i atyre që kundërshtojnë zëvëndësimin e godinës ekzistuese të Teatrit Kombëtar me një tjetër ngrehinë të re, arma e tyre më e fortë është patetizmi. Jo më kot reagimet e tyre janë po aq aktoreske sa në skenë, patetike deri dhe me lot. Askush prej tyre nuk ofron një logjikë të akullt arsyetuese, duke iu qasur të gjithë faktorëve me kompetencë, ku në fund të ngadhnjejë logjika e mosprishjes. Gjithçka nis e mbarron te spazmat e Bujar Asqeriut e ngashërimet e Neritan Liçajt.
Duhen mirëkuptuar gjithsesi. Janë nostalgjikë si çdo njeri, madje dhe shumë më tepër emotivë si jo çdo njeri.
Por ca gjëra duhen thënë në qetësi. Teatri Kombëtar nuk është historike si godinë, por vetëm si histori arti e konsumuar brenda murreve, një histori njerëzore.
Vetë italianët që e ndërtuan, u potencuan te funksioni e jo te monumentalizmi, që ishte, siç dihet, larg, tejet larg të qënit një Teatër Kombëtar, që aksidentalisht mbeti i tillë për dekada.
Si trashëgimi arti e histori njerëzore, ngjashëm ishte dhe “Qemal Stafa” në futboll. Por as që mund të imagjinohet që Kola, Josa, Demollari, Pano apo Musta, të ngujohen brenda fushës kundër prishjes së atij stadiumi ku u shkrua historia e futbollit shqiptar, nën komunizëm e më pas.
Ata thjesht do donin që në ambientet e saj të brendshme, pra të riut, të ishte dhe pjesa muzeale që e pasyron atë histori.
Dhe tani kalojmë te ca “paradokse aktori”, referuar grupimit refuzues.
-Ai grupim artistësh që mbrojnë godinën e vjetër teatrore në emër të traditës, nuk e bëjnë këtë vetë te pjesët teatrale. Prej afro 20 vitesh, pjesët që vihen në skenë janë modernitet i gjallë. Tradita, ajo që ofron modelin stanislavisk të aktrimit, pothuajse nuk ekziston. Sot në skenën e TK sheh dhe pjesë për me pullë të kuqe.
-E kundërshtojnë prishjen e godinës në emër të historisë së atyshme teatrore edhe emra që prej vitesh godasin artin kino-skenik të Enverit. Sot ata janë krah për krah artistëve që bënin shpërlarjen e trurit duke iu nënshtruar ideologjisë enveriste.
-E kundërshtojnë prishjen e godinës së vjetër, duke injoruar tërësisht kolegët e tyre, që janë në numër po aq sa ata, ndoshta pak më pak a pak më shumë, të cilët kërkojnë godine të re. Kurrë nuk kanë marrë mundimin që të flasin e këmbejnë idetë me njëri-tjetrin. Thjesht e shajnë njëri-tjetrin, një sjellje e dhimbshme anti-artistike.
-Kalojnë nga sinoret artistike te ato politike. Flasin për afera, gjëra që s’ju takojnë, ndërkohë që nuk janë të privuar nga asnjë element “lënde të parë” për të bërë art. Siç në rastin e stadiumit, nuk ka sens që të ngrihet ndonjë trajner a futbollist, që të protestojë se pse po ngrihet i ri, apo se po ngrihet me afera, ndërkohë që ato që i duhen; dhomat, pankinat, fusha cilësore, sigurisht dhe komoditeti i tifozerisë, janë tërësisht optimale.
-Kërkojnë që biznesi të investojë në art, por sapo investon shkojnë dhe e sulmojnë.
-Kërkojnë prej më shumë se dy dekadash Teatër të ri, por sapo ai ofrohet nisin vicklat, nga më shqiptare të mundshme në kuptimin e veseve.
-Kërkojnë që Teatrin e ri ta bëjë shteti – një fjalë goje – por ndërkohë, në terma tregu një pjesë e madhe kanë dështuar të jenë rentabël financiarisht me artin që ofrojnë.
-Pretendojnë se kanë gjithë popullin me vete, duke e konsideruar kauzën e tyre dhe si “qytetare”. Por ky është tabiat politik që nuk u shkon. Nëse bëhen dhe politikë, vështirë të quhen artistë në kuptimin më fisnik të kësaj fjale. /tesheshi.com/
