Detaje nga strategjia e parë e mbrojtjes e BE-së

Komisioni Evropian propozoi të martën Strategjinë e parë Evropiane për Industrinë e Mbrojtjes (EDIS), në të cilën theksohet se vendet anëtare të BE-së duhet të investojnë më shumë, më mirë dhe së bashku në fushën e mbrojtjes.

Si hap i parë në zbatimin e strategjisë, Komisioni prezantoi propozimin legjislativ të Programit Evropian të Industrisë së Mbrojtjes (EDIP), për të cilin janë ndarë 1.5 miliardë euro nga buxheti evropian në periudhën 2025-2027 dhe një kornizë masaah për të siguruar që produktet e mbrojtjes janë në dispozicion në kohën e duhur.

“Një industri e fortë, elastike dhe konkurruese evropiane e mbrojtjes është një imperativ strategjik dhe një parakusht për forcimin e gatishmërisë sonë të mbrojtjes,” tha përfaqësuesi i lartë i BE-së për politikën e jashtme dhe të sigurisë, Josep Borrell.

Ai shtoi se për dekada anëtarët e BE-së kanë ndarë shumë pak për mbrojtjen dhe se tani është e nevojshme të investohet “më shumë, më mirë dhe së bashku”.

Ndryshimi i paradigmës së sigurisë

Pas sulmit rus ndaj Ukrainës, i cili përfaqëson rikthimin e luftës konvencionale me intensitet të lartë në tokën evropiane, Komisioni thekson se BE-ja dhe vendet anëtare duhet të rrisin gatishmërinë e tyre, që do të thotë t’u ofrojnë forcave të tyre të armatosura sasitë e nevojshme të pajisjeve dhe sistemeve të mbrojtjes.

Komisioni thekson se analizat e tyre tregojnë se në periudhën e kaluar shtetet anëtare kanë shpenzuar dukshëm më pak se dy për qind të PBB-së së tyre për mbrojtje, që është synimi që shtetet anëtare të NATO-s i kanë vënë vetes. Nëse do të investonin vërtet atë dy për qind në 15 vitet e fundit, sot do të arrinin në 1000 miliardë euro shtesë. “Është rendi i madhësisë së asaj që ne duhet të kompensojmë tani,” thotë Komisioni.

Nënkryetarja Ekzekutive e Komisionit Margrethe Vestager thotë se strategjia është një përgjigje ndaj ndryshimit të paradigmës së sigurisë në Evropë.

Ajo thekson se deri më tani shtetet anëtare kanë shpenzuar për mbrojtje duke blerë sisteme të ndryshme armatimi, kryesisht nga jashtë BE-së dhe se tani, kur buxhetet e tyre të mbrojtjes po rriten shumë, duhet të investojnë më mirë, që do të thotë së bashku si evropianë.

Kjo do të thotë se është e nevojshme të reduktohet fragmentimi dhe të rritet bashkëpunimi për të realizuar potencialin e plotë të investimeve në rritje në mbrojtje nga shtetet anëtare.

Evropianët blenë armë amerikane për Ukrainën

Komisioni u bën thirrje shteteve anëtare që të blejnë të paktën 40 për qind të pajisjeve të mbrojtjes së bashku deri në vitin 2030 dhe që industria evropiane të sigurojë të paktën 50 për qind të pajisjeve ushtarake në BE deri në vitin 2030.

Komisioneri i Tregut të Brendshëm Thierry Breton thotë se 68 për qind e armëve që BE bleu për Ukrainën ishin prodhuar në Shtetet e Bashkuara.

Komisioni thekson se forcimi i bashkëpunimit ndërmjet shteteve anëtare në fushën e mbrojtjes nuk do të thotë në asnjë rast se BE-ja merr kompetencat e shteteve anëtare, të cilat janë ende ekskluzivisht kompetente për çështjet e mbrojtjes.

Komisioni propozoi gjithashtu që një pjesë e fitimeve që vijnë nga asetet e ngrira ruse të përdoren për blerjen e armëve për Ukrainën. /tesheshi.com/