Nga Mensur Krasniqi
Një tërheqje kah identiteti apo kah Bashkimi Europian? Këto janë dy dilemat kryesore mbi të cilat mbështetet numri i lartë i qytetarëve të Maqedonisë të cilët janë pajisur me nënshtetësi bullgare vitet e fundit. Sipas raportit të komisionit për shtetësi bullgare dhe në lidhje me bullgarët në shtete të të tjera, vetëm gjatë vitit të kaluar 6.196 qytetarë të Maqedonisë kanë marrë shtetësi bullgare. Po ashtu, sipas raportit në fjalë, nëse krahasohet ky numër me vitin 2015, numri i shtetasve të Maqedonisë që kanë marrë pasaportë bullgare është rritur në vitin 2016 për 1.881 persona. Siç bën të ditur rrjeti i gazetarisë hulumtuese ballkanike BIRN, nga 2005 e deri në vitin 2016, gjithsej 63.823 shtetas të Maqedonisë kanë deklaruar se kanë prjeardhje bullgare, dhe respektivisht kanë marrë pasaportë bullgare.
Nga ajo që ka mësuar tesheshi.com, procedura e marrjes së pasaportës bullgare nuk është e njëjtë për të gjithë qytetarët e Maqedonisë, gjegjësisht si për shqiptarët ashtu edhe për maqedonasit.
Për një pasaportë bullgare maqedonasët nuk paguajnë më shumë se 1 mijë euro, ndërsa shqiptarët detyrohen të paguajnë mbi 10 mijë euro.
Forma legale e marrjes së pasaportës bullgare është shumë e ngadalësuar dhe thuajse e pamundshme, andaj të interesuarit më tepër preferojnë të paguajnë shuma të larta dhe ta sigurojnë pasaportën në rrugë ilegale nga njerëz të caktuar me lidhje të forta në shtetin fqinj.
Mirëpo ajo që më së shumti shqetëson opinionin maqedonas janë arsyet e rritjes së numrit të maqedonasve për t’u pajisur pikërisht me këtë lloj shtetësie.
Sipas profesorit universitar, sociologut Ali Pajaziti, kjo është sa një thirrje e fuqishme gjaku, po aq dhe një akt pragmatik.
“Siç duket qartë nga mbiemrat që mbart një pjesë e mirë e popullatës maqedonase, pra sufikset -ev dhe -ov, konstatojmë se bëhet fjalë për brum të njëjtë gjenetik dhe kulturologjik. Madje edhe dallimet gjuhësore janë jo shumë të mëdha. Andaj pasaportat bullgare të kërkuara nga maqedonasit etnikë nuk është dukuri për t’u habitur. Një pjesë e Maqedonisë lindore kufitare është shumë e përafërt linguistikisht me kulturën bullgare”, tha Pajaziti.
Dhe më tej, ai nuk përjashton as tundimin nga elementi tjetër, ai politik dhe ekonomik, BE-ja, anëtare e së cilës Bullgaria është, e cila në gjykimin e tij luan një rol të rëndësishëm në konvertimin e shtetësisë, apo në bullgarizimin formal të maqedonasve, e gjitha pra si një arsye pragmatike.
“Më tepër mundësi pasaporta evropiane e fqiut lindor duhet të jetë formula shtesë që këtë grupim dhjetëra mijësh e ka shtyrë të pajisen me atë pasaportë”, shtoi Pajaziti.
Ndryshe, siç thotë sociologu i njohur kriza ekonomike dhe politike me gjasë do ta rrisë këtë numër edhe më tepër. Pra, përherë e më shumë do ketë maqedonas që do dëshirojnë të bëhen bullgarë. /tesheshi.com/
