Kanë kaluar pesë vjet nga përpjekja për grusht shteti me të cilën Turqia u përball në 15 korrik 2016, duke gdhirë 16-ta.
Që atëherë, ka pasur transformime të thella dhe ndryshime thelbësore në strukturën dhe rolin e ushtrisë turke brenda dhe jashtë vendit, veçanërisht pasi grushti i shtetit, i cili përfundoi me dështim, u krye nga oficerë nga radhët e vetë ushtrisë.
Pas kësaj përpjekjeje, Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan filloi rindërtimin e ushtrisë, pasi ajo u godit më shumë nga grushti ushtarak.
Kjo përfshiu një fushatë për pastrimin e ushtrisë nga mijëra ushtarë në forcat tokësore, detare dhe ajrore besnike të organizatës së Fethullah Gulen, e cila akuzohet për planifikimin e grushtit të shtetit.
Ristrukturimi i Këshillit të Lartë Ushtarak
Grusht shteti i dështuar ishte motivi kryesor për rregullimin e marrëdhënieve dhe roleve brenda ushtrisë.
Ministri i Mbrojtjes mori përgjegjësinë kryesore për institucionin ushtarak, pasi roli i tij ishte koordinues, pa autorizim real mbi institucionin, kështu që Shefi i Shtabit të Përgjithshëm u bë vartës i Ministrisë së Mbrojtjes.
Javë pas një përpjekje të dështuar grusht shteti, Gazeta Zyrtare e Turqisë publikoi një vendim për të ristrukturuar Këshillin e Lartë Ushtarak, i cili ka kompetenca të gjera mbi vendimet për të ngritur në nivele të larta ushtarake dhe për të pensionuar ushtarë të rangut të lartë ose për të zgjatur mandatin e tyre.
Pas kalimit në sistemin presidencial në vend, Këshilli i Lartë Ushtarak ulet nën kryesinë e Presidentit të Republikës dhe në prani të ndihmësit të tij, ministrave të mbrojtjes, punëve të jashtme, të brendshme, financave, drejtësisë dhe arsimit, përveç kësaj te shefi i shtabit dhe komandantët e forcave tokësore, detare dhe ajrore.
Sekretariati i Përgjithshëm u transferua nga Shtabi i Përgjithshëm tek Ministria e Mbrojtjes.
Ndihma për Azerbajxhanin në betejën e Nago-Karabakut
Komanda Tokësore, Detare dhe e Forcave Ajrore është gjithashtu e bashkangjitur në Ministrinë e Mbrojtjes, Komandën e Përgjithshme në Forcat e Xhandarmërisë dhe Komandën e Rojës Bregdetare në Ministrinë e Brendshme, si rezultat i një serie vendimesh të marra vitet e fundit si pjesë e të ristrukturimit ushtarak.
Pas përpjekjes për grusht shteti, ristrukturimin e forcave të armatosura turke dhe largimin e elementëve të Gylenit prej tyre, ushtria u bë më dinamike dhe efikase në skenën rajonale dhe ndërkombëtare.
Ajo ka nisur operacione ushtarake jashtë kufijve të Turqisë, duke filluar me Sirinë veriore kundër Shtetit Islamik të Irakut dhe Levantit (ISIL) dhe Njësive Kurde të Mbrojtjes së Popullit (YPG).
Gjithashtu, forcat e armatosura turke kanë kontribuar në Libi në ndryshimin e kursit në favor të qeverisë së Unitetit Kombëtar.
Në Azerbajxhan, pjesëmarrja e forcave turke kontribuoi që Armenia të humbasë betejën në Nago-Karabak.
Çështja e Libisë dhe Mesdheut lindor u shfaq në axhendën e ushtrisë turke me synimin për të siguruar kufijtë detarë të vendit.
Në dimensionin operacional, ushtria shkon përtej kufijve tokësorë dhe Ankaraja nënshkroi marrëveshje mbrojtëse me qeverinë libiane të Unitetit Kombëtar, të cilat kanë ndryshuar ekuilibrin e fuqisë në çështjen libiane.
Baza ushtarake në Katar, pas bllokimit të vendit të Gjirit
Forcat turke kanë forcuar praninë e tyre në Mesdheun lindor mes një konflikti të përshkallëzuar për zonat ekskluzive ekonomike dhe pasurinë e naftës.
Ata zhvilluan disa stërvitje ushtarake dhe hapën një bazë ushtarake në Katar, pas një bllokade të vendosur në shtetin e Gjirit.
Gazeta turke Haberturk shprehet se përpjekja e dështuar e grushtit ushtarak, e mbështetur nga organizata e Fethullah Gulen, goditi forcat e armatosura turke më fort, por që ato tani janë bërë më të forta.
Lista tregon se ushtria turke, e cila nisi Operacionin Mburoja e Eufratit në Sirinë veriore menjëherë pas përpjekjes për grusht shteti, tani po vepron njëkohësisht në gjashtë fronte.
Gazeta turke shton se ushtria nuk është futur më në kontekstin e puçeve ushtarake dhe tani është nën komandën e popullit turk.
Gjithashtu, nuk i nënshtrohet plotësisht politikës së NATO-s dhe kryen detyra të vështira në operacionet që do të kenë një ndikim në të ardhmen e Turqisë.
Ajo shpjegon se ushtria turke po punon në krijimin e një zone të sigurt për operacionet në Irakun verior dhe falë pozicioneve ku ndodhen forcat e saj.
Operacionet
Në mes të qershorit 2020, ushtria turke nisi operacionet kundër Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) në Irakun e veriut, si pjesë e operacionit Thundra e Shqiponjës dhe më pas Thundra e Tigrit.
Operacionet “Claw-lightning” dhe “Claw-bubullima” u nisën gjithashtu në 23 prill në zonat e Mtina dhe Afshin Bassian në Irakun verior.
Ushtria turke ka bërë përparim në zonat ku Operacioni Mburoja e Eufratit po fillon, nisur disa muaj pas përpjekjes për grusht shteti, dhe më vonë Dega e Ullirit dhe Burimi i Paqes në verilindje dhe perëndim të Sirisë.
Ajo po operon dhe në frontin e pestë në Libi, si dhe në frontin e gjashtë në Azerbajxhan, dhe më vonë vonë në Afganistan.
Paralelisht me operacionet e ushtrisë, e cila ka qenë në gjendje të shesë aktivitetet e saj, Turqia është bërë një lider në industri ushtatake dhe marka, ku veçojnë dronët e famshëm, të cilët, pasi shkatërruan tanket Pancir të Rusisë në Nago-Karabak, po diktojnë ndryshime gjeopolitike në rajon dhe botë. /tesheshi.com/
