Burhan Ahmetit i dhemb fakti se edhe arti ka marrë një lloj goditjeje në shoqërinë ballkanike, posaçërisht në atë ku ai bën pjesë, në shoqërinë maqedonase, ku pak ose shumë pak e jep ndikimin e vet në sferën publike, në edukimin dhe fisnikërimin e njerëzve.
Ai jeton në Debresh të Gostivarit, ku dhe ka lindur, por endet jo pak nëpër botë me artin e tij dhe me etjen e pashuar për prekje realitetesh të panjohura të botës së artit, ngado. Modestisht, ai flet për artin në përgjithësi, karrierën e tij, sadisfakionet dhe dhimbjet që i shkakton, teksa e sheh që njerëzit me pushtet nuk e kanë pjesë të shijes, mendimit dhe veprimit…
Bisedoi: Artlind Reçi
Mesa jemi njohur, eksperienca juaj më e fundit ju ka çuar në Boston të Shteteve të Bashkuara. Ç`lloj kordinate është kjo?
Po. është një fakt që flet shumë, pra që unë si piktor që gjendem sot në Universitetin e Mussachusetts, në departamentin e Artit, gjegjësisht në kabinetin e grafikës, ku jam i ftuar për të përfituar më tepër nga eksperienca jonë me teknikat e grafikës, si dhe shkëmbimi i ideve dhe sekreteve të realizimit praktik të ndonjë vepre. Këtu çdo artist nuk përton të të jap ndihmë. Unë besoj se karta e identitetit e çdo artisti është arti i tij, qoftë piktura, grafika, skulptura apo fotografia. Në Ballkan, do thosha se nuk ka shumë rëndësi apo vlerë nëse je apo jo i pajisur me një “kartë identiteti” të tillë, apo fokusimi është në probleme krejt të tjera, ndërkohë që arti është lënë mënjanë.
Çfarë është piktura për ju, përballë pohimit të faktit se “jeta është e pamjaftueshme”; pra, pse duhet të pikturohet diçka si uji vetëm për t`u sajuar, ose…?
Mendoj se arti është sendërtim i vetes, është një riprodhim. Ëndra e çdo artisti është që nëpërmjet artit të vet apo pikturës, të komunikojë me kultura tjera. Gjithashtu, ëndrra e çdo artisti është që të shoh e të vizitojë sa më tepër vende të civilizuara apo edhe të prapambetura, të takojë artistë tjerë, të enden në sa më shumë akademi arti, muze e galeri të ndryshme, vetëm e vetëm që të frymëzohet sa më shumë duke e transferuar gjithëçka përthith në art.
Me këtë që thoni është e sigurt se jeni ballafaquar me shumë piktorë në ekspozita të ndryshme kolektive në disa vende të botës. Çfarë mund të na thoni në këtë drejtim?
Një ndjenjë e pakrahasueshme është për ne artistët kur ekspozojmë jashtë shtetit, pasiqë mënyra e komunikimit mes artistit dhe artëdashësve është shumë më profesionale dhe më e sinqertë. Por do theksoja se ekspozita ndërkombëtare ne organizojmë edhe në vendin tonë me shoqatën për art dhe kulturë ‘Silindart’, që u organizuan në Gostivar dhe në Shkup në bashkëpunim me Muzeun e Artit Bashkëkohor nga Napoli i Italisë, ku isha si koordinator. Isha pjesëmarrës në disa koloni arti në Pogradec, Shkup dhe Ulqin, të organizuara nga shtëpia e librit dhe nën promovim të Toena, Tiranë. Gjithashtu mora pjesë në Spanjë në një simpozium ndërkombëtar arti në Competa, Malaga ku pastaj edhe u prezentova me 5 piktura atje, si dhe me dy piktura tjera në një qytet tjetër të Spanjës, në Almunecar, ku pat fat sepse arrita të shisja 3 piktura në Competa dhe një në Almunecar. Pas Spanjës morra pjesë në një koloni arti ndërkombëtar në Ulqin, ku patëm rastin të njihem dhe të këmbej eksperienca me shumë artistë të mirëfilltë nga bota.
Mora pjesë në një ekspozitë të veçantë të grafikës në Zurich të Zvicrës me 52 grafistët më të famshëm botërorë, ndër ta edhe disa shqiptarë, e cila ishte e kuruar nga artisti Adem Dërmaku. Aktivitetet e mia të radhës janë në Amerikë, respektivisht në Boston në Universitetin e Massachusets siç theksova edhe në fillim të intervistës, ku isha i ftuar bashkë me 3 artistë tjerë shqiptarë për një punëtori grafike me studentët dhe profesorët e atij universiteti, ku punët që i realizuam gjatë 5 ditëve qëndrimi atje na i çuan në një ekspozitë në galerinë Modestino në Cambridge, Boston. Dhe me datë 6 korrik më pret një aktivitet tjetër i rëndësishëm kombëtar, ku bashkë me 5 kolegë shqiptarë nga troje të ndryshme do të prezantohemi me ekspozitë me nga 10 piktura para artëdashësve dhe vëllezërve tanë shqiptarë që jetojnë në New York dhe rrethinë. Deri në fund të vitit më presim dhe aktivitete tjera jashta vendit, si dhe jam duke e përgatitur atelienë time të re afër shtëpisë ku jetoj dhe mendoj që të bëj një hapje solemne mes miqsh e kolegësh.
Çfarë e përcakton ‘suksesin’ tek ju?
Sukses për krijuesit figurativë është që t’i kenë kushtet elementare për të krijuar, d.m.th një atelie si dhe materiale për punë, pastaj edhe mundësinë për t’a ekspozuar artin e vet. E rëndësishmja është se duhet patur përkrahje për çdo ide apo iniciativë, pasiqë vetëm atëherë mund të vijë në shprehje talenti. Në përgjithësi kam marrëdhënie të shkëlqyera me shumë artistë brenda dhe jashtë vendit. Vlerësim më të madh kam sidomos kur dal apo ekspozoj jashtë vendit dhe ballafaqohem me kritika reale për artin tim, në kuptimin e mirë të fjalës. Ja dhe ky mund të quhet sukses në art, që jo patjetër ka të bëjë me famën.
Gostivari – qyteti juaj dhe i yni – si ndodhet brenda jush si artist? Ç`formë ka dhe çfarë ndjesish përcjell?
Gostivari tanimë edhe pse njihet dhe e ka dëshmuar se është vend i artistëve dhe i miqve, në realitet nga jashtë nuk vërehet asnjë punë arti apo kreative, përpos ekspozitave që bëhen. Duhej që rrugicat, bulevardet, parqet, të plotësohen edhe me vepra arti (instalacione, mozaikë, murale…), ku të identifikohej pra me një qytet artistësh dhe të përçonte art në çdo cep të hapësirave publike. Politika akoma nuk e ka të qartë se një investimi më i shëndoshë dhe më afatgjatë është arti, mirëpo jo me sumat e deritanishme që kanë “ndihmuar” artin, kulturën apo shoqatat, pasiqë me ato mjete mund vetëm të improvizosh dhe vitin tjetër sërish duhet nisur nga fillimi. Ka edhe shumë për t’u ndryshuar te ne, por fatkeqësisht kanë ndryshuar profesionet tek njerëzit, dhe çdonjëri mund të bëj punën e një tjetri, edhe për faktin se profesionistët e vërtetë heshtin duke qenë se ndihen të anashkaluar. Ka shumë talente, sidomos gjeneratat e ardhshme kanë ambicie shumë, por shpresoj që edhe në të ardhmen të kenë një elan të tillë. Jam gati 8 vite i angazhuar si profesor i artit në Fakultetin Pedagogjik ‘Shën Kliment Ohridski’ në Shkup, çdo vit kemi gjenerata të mira, edhe pse është vështirë për t’u punësuar sot pa librezë partiake, por mundohem që t’ua mbjell studentëve dashurinë ndaj diturisë e kulturës dhe pastaj hapin tjetër do e kenë më të lehtë. /tesheshi.com/
