Bisedoi: Blendi Gashi
Në vitin 2015 për partitë politike janë ndarë 4.2 milionë euro nga buxheti i Kosovës. Partia Demokratike e Kosovës (PDK) është financuar me 1 milion e 295 mijë euro, Lidhja Demokratike e Kosovës 1 milion e 50 mijë euro , ndërsa Lëvizja ‘Vetëvendosje’ është financuar me 560 mijë euro.
Por, vazhdon të mbetet mister çështja e mënyrës së financimit të këtyre partive pasi ato asnjëherë nuk kanë deklaruar saktë se nga financohen.
Një vërejtje të tillë së fundmi e ka dhënë edhe instituti KIPRED në bashkëpunim me Fondacionin “Konrad Adenauer” në një hulumtim që kanë bërë.
Derisa, subjektet politike në vazhdimësi kanë thënë se të hyrat e tyre vijnë prej buxhetit të caktuar nga Kuvendi i Kosovës dhe anëtarësia e partisë.
Portali mbarëkombëarë tesheshi.com ka realizuar një intervistë me Artan Zekën, menaxher i projekteve të zyrës të Fondacionit Konard Adenauer për Kosovë, i cili ka folur për mënyrën e financimit të partive, për mungesën e auditimit të tyre dhe dëmi që shkaktohet nga fshehja e të hyrave që kanë.
Pse nuk tregojnë mënyrën e financimit partitë dhe cila është mënyra se si financohen ato?
Raportimi i financave të partive politike është obligim ligjor nga këto të fundit, pa të cilën as nuk mund të certifikohen për pjesëmarrje në zgjedhje, prandaj në një formë apo tjetër kjo gjë ndodh. Problemi qëndron se zakonisht ka dyshime që ky raportim është gjysmak dhe nuk tregon drejtë të gjitha burimet e financimit. Fushatat e shtrenjta të partive politike në kohë zgjedhjesh janë një prej elementeve që e bëjnë të dyshueshme nëse financimi është i tëri i raportuar.
Mostransparenca në këtë drejtim a ndikon në rritjen e korrupsionit ?
Mostransparenca lidhet në të shumtën e rasteve me tentime për të mbuluar diqka (që mund të jetë edhe aferë korruptive) por duke mos pasur informata/transparencë për këtë, e vetmja që mbetet është dyshimi i lartë që ky proces është i lidhur me afera korruptive.
Pse nuk është bërë auditimi i financave të partive, a duhet të ndodh sa më parë kjo?
Arsyet pse auditimi nuk është bërë që 3 vjet janë të ndryshme. Në vitin 2013 është thënë për shkak të zgjedhjeve dhe do e bëjnë pas zgjedhjeve, ashtu ka ndodhur njëjtë edhe në vitin 2014. Tani pas zgjedhjve Kuvendi ka dështuar në përfundimin e tenderit për të gjetur auditor që e bëjnë auditimin e partive pasi që nuk ka ndarë mjete të mjaftueshme për këtë punë.
Në çdo raport ndërkombetar potencohet se kjo duhet të ndodhe sa më shpejtë.
A financohen partitë edhe në mënyrë informale dhe sa është e dëmshme kjo?
Besoj që po, dhe kjo lidhet shumë me mënyrën tonë të veprimit si shoqëri dhe me punët që ‘ndërlidhen’ me këtë financim, duke qenë kjo mënyra më e lehtë për partitë për të pranuar para në mënyrë transparente. Besoj që kjo ndodh kryesisht gjatë fushatave zgjedhore, atëherë kur edhe kostot e partive rriten drastikisht.
Sa ndikon në demokraci mënyra e gabuar e financimit të subjekteve?
Jashtëzakonisht shumë. Partitë janë thelbi i demokracisë dhe kjo mënyrë jo-transparente e financimit tregon poashtu edhe nivelin e përgjithshëm të demokracisë në vend.
Ligji për financimin e partive është ndryshuar tre herë. A është në përputhje me standardet evropiane apo jo, apo duhet sërish të ndryshohet ligji?
Nuk kam koment lidhur me këtë pyetje, nuk jam jurist dhe nuk ka punuar shumë me përmbajtjen e ligjit për të dhënë vlerësime.
A duhet të shtjellohet më shumë kjo temë nga mediat në mënyrë që të bëhet sa më transparente financimi i partive?
Gjithsesi, një trajtim më i gjerë nga mediat i kësaj teme është i rëndësishëm dhe do të ishte një ndihmesë e madhe që përfundimisht procesi i raportimit të financave të partive politike të jetë transparent.
/tesheshi.com/
