Disa njerëz janë të turpshëm dhe nuk ndihen rehat kur flasin ndonjë gjuhë tjetër, kurse disa të tjerë nuk kanë fare probleme për të marrë pjesë në ndonjë bisedë, edhe pse, ndoshta, dinë pak fjalë. Unë kam qenë kështu.
Unë jam ende duke e mësuar spanjishten, por jam duke mësuar edhe gjermanishten, pasi e kam mësuar në shkollë (ose jam përpjekur, të paktën). Sidoqoftë, unë kam pasur rastin të flas gjermanisht me gjermanë më parë, por këto raste nuk kanë shkuar si duhet, sepse ata as ia kishin idenë se ç’doja tu thoja.
Nuk është e lehtë. Megjithatë, në këtë artikull do t’i gjeni 8 hapa që ju ndihmojnë të tejkaloni frikën e të folurit në publik të gjuhës që jeni duke mësuar.
1 – Të kuptosh frikën e të folurit
Nga se je i frikësuar saktësisht? Sikleti kur flet një gjuhë të huaj është zakonisht nga frika se mos po thua diçka gabim, apo se mos merr një përgjigje negative.
Frika ia zvogëlon trurit aftësinë për të funksionuar në mënyrën e duhur, për shembull, kur ti ke një intervistë për punë, apo një test, ti s’mund të thuash gjë, pasi duket sikur truri yt s’do të të lejojë. Kjo është e vërtetë edhe për një gjuhë të re. T’i flasësh dikujt duke përdorur fjalor krejt të ri dhe pa gabime gramatikore, nganjëherë mund të duket sikur truri yt thjesht s’do të bashkëpunojë.
Për të kuptuar frikën tënde, pyete veten se si do të reagoje ti nëse dikush përpiqet të flasë me ty gjuhën tënde. Sigurisht që do ta mirëkuptoje dhe do t’i ndihmoje e jo të përqeshje personin. Unë kam shokë jodanezë, të cilët përpiqen të flasin gjuhën daneze e që mua gjithmonë më bëjnë përshtypje përpjekjet e tyre, kjo është ajo që dua të mbaj në mend.
2 – Praktiko aftësitë e tua në dëgjim
E kam thënë këtë më përpara, se është shumë e rëndësishme të dëgjosh tingujt e gjuhës që do të mësosh. Nëse je fillestar në ndonjë gjuhë, ti s’do të kuptosh çdo fjalë. Mund të të duket e vështirë t’i kuptosh shumë fjalë. Për këtë arsye, ne rekomandojmë se nuk duhet nxituar së filluari me të folur të asaj gjuhe, derisa të pasurosh sadopak fjalorin. Por, posa ta ndiesh vetën konfident për të folur, gjithsesi filloja të flasësh.
Sidoqoftë, praktiko aftësitë e tua në të dëgjuar të asaj gjuhe nëpërmjet burimeve të ndryshme mediatike dhe të internetit. Ti mund ta rrisësh fjalorin dhe të përmirësosh shqiptim vetëm nga dëgjimi. Është e rëndësishme ta kuptosh se, edhe nëse je i mësuar të dëgjosh të folurit e gjuhës që po studion, truri yt punon shumë më vështirë gjatë zhvillimit të një bisede, sepse ty, jo vetëm që të duhet të kuptosh çfarë thuhet, por edhe duhet të jesh i aftë për t’i formuluar përgjigjet. Për këtë arsye, dëgjimi duhet të jetë më primar se të folurit në listën tënde të prioriteteve.
3 – Harroje perfeksionin
Unë flas gjuhën angleze që moti, por edhe unë kam një aksent. Ndoshta ti je nga ata njerëzit që gjatë mësimit të ndonjë gjuhe, e përvetësojnë shqiptimin në 6 muaj – nëse je kështu, unë duartrokas për ty dhe të përkulem, ti je i mahnitshëm, përgëzime! Nëse nuk je kështu, sidoqoftë, mos u brengos për këtë. Shumë nga ne kurrë nuk do të flasin një gjuhë pa e pasur një aksent. Nuk ka turp në këtë. Në fakt, kjo mund të jetë atraktive.
Me rëndësi: nëse nuk flet për shkak se shqetësohesh se nuk tingëllon si një folës nativ i asaj gjuhe, apo frikësohesh se mos bën gabime, atëherë sipas gjitha gjasave, ti kurrë nuk do të mund ta tejkalosh frikën që ke. Sa më shumë praktikë, aq më i mirë do të bëhesh.
Gabimet janë irrituese, por të gjithë ne i bëjmë ato; dhe e mira e kësaj është se ato të mësojnë ty të mos bësh gabimin e njëjtë përsëri.
4 – Bisedo një-më-një me dikë
Nëse ndihesh në siklet kur flet, të folurit në ndonjë grup mund të jetë e frikshme. Nëse gjendesh mes një grupi njerëzish që dallojnë në aftësitë e gjuhës që edhe ti je duke mësuar, kurse ti je ende fillestar, ndoshta s’mund të ecësh njësoj me ta. Gjithashtu, në grupe ty të duhet pajtohesh me të gjithë aty që flasin atë gjuhë, kurse jo të gjithë e flasin mirë. Ndaj kjo s’është shumë e frytshme. Mund të jetë argëtim të flasësh në ndonjë grup, por ti rri larg grupeve në fillim.
Të flasësh vetëm me një njeri është më e lehtë dhe jo aq e frikshme. Në një bisedë një-me-një, bashkëbiseduesi ka kohë të flasë më ngadalë, t’i përsërisë ato që i thotë, të t’i tregojë gabimet që mund t’i bësh dhe të të ndihmojë t’i përmirësosh ato.
Nëse nuk e ke problem t’i flasësh një të huaji, atëherë fol në Skype me dikë. Janë disa faqe që, nëpërmjet tyre, njerëzit nga e gjithë bota vihen në kontakt dhe praktikojnë gjuhën duke biseduar. Bëhu spontan – sa më gjatë të mendosh, aq më vështirë bëhet. Vetëm thuaj çfarë të vjen në kokë dhe dëgjo sugjerimet se si të përmirësohesh.
5 – Ji i gatshëm për të bërë gabime
Disa njerëz që ti flet me ta, kanë shumë durim, të tjerët nuk kanë. Disa të tjerë janë më të ndjeshëm dhe nuk e kanë problem t’i dëgjojnë aksentet e huaja. Me këta njerëz përpiqu të flasësh. Nëse dikush nuk përpiqet të të kuptojë, atëherë është problemi i tyre, jo yti.
Më ka ndodhur mua shumë herë; edhe pasi flas gjuhën angleze me vite të tëra, disa njerëz nuk më kuptojnë çfarë flas. Këto skena sa shkojnë duke u rralluar, por ende ndodhin. Unë nervozohem, por më mirë është të rrish i qetë. Injoroi këta njerëz dhe bisedo me ata që janë të gatshëm të të dëgjojnë dhe të të ndihmojnë të përmirësohesh.
6 – Rri aktiv në biseda ditore
Për të pasur vetëbesim kur flet, ty të duhet të dish shumë fjalë. Sidoqoftë, nuk ka ndonjë dëm nëse i praktikon disa biseda me tema të caktuara, për t’ia filluar kështu, ngase me to ke të bësh më shumë. Të porositësh ushqim, shopping-u, dalja në kafene – këto tema të ndihmojnë t’ia fillosh.
7 – Të qenit bilingual ndihmon
Duke qenë se unë flas anglisht tani në publik, kam më pak frikë kur flas gjermanisht apo spanjisht në publik. Kam provuar të flas me njerëzit në të dyja gjuhët – e kam bërë këtë, sepse e di që është e mundur. Sigurisht, irritimi torturues që bënte truri im për fjalët nuk është zhdukur, por ja që tani ndihem më i guximshëm.
Ajo që dua të them unë është se, nëse ti e di ndonjë gjuhë të huaj, atëherë çdo gjë do të bëhet më e lehtë herën e ardhshme, jo vetëm të folurit.
8 – Ngadalëso
Ti, me siguri, nuk ke shumë zgjedhje, pasi je një fillestar dhe ke një fjalor të limituar. Por të folurit ngadalë dhe qartë do t’i inkurajojë bashkëbiseduesit të flasin edhe ata më ngadalë dhe më qartë me ty. Në këtë mënyrë mund ta kapësh bisedën më mirë./tesheshi.com/
