Lëvizja e Dhjetorit në Shqipëri nuk është thjesht një datë, por përbën një cak historik që shënon realisht tronditjen e në regjimi që ishte plasaritur me kohë, por që me arrogance e karshillëk po torturonte shqiptarët aq të lodhur për ndryshim.
Kush e mban mend atë kohë e di shumë mirë se si nisi degradimi i diktaturës, por edhe ajo që i dha dërrmën: greva dhe protesta e studentëve të qytetit më të ri në Shqipëri, që ishte natyrisht ai me emrin Studenti.
Gotitjen e parë e dhanë natyrisht të guximshmit e mëdhej që më 2 korrik mësynë ambasadat e huaja në Tiranë. Ndërsa më 8 dhjetor, një grup studentësh konviktorë nga rrethet morën përsipër të jepnin sinjalin më pas.
Shinasi Rama, një nga protagonistët e atëhershëm tregon në një intervistë për gazetën Shqip në vitin 2012 se gjithçka nisi nga një grup studentësh që jo vetëm menduan të kërkonin ndryshimin e sistemin por edhe e kishin programin e gatshëm.
Shinasiu, një student i Filozofisë shumë i lexuar, ishte nga të parët dhe ndjekës kishte mjaft shokë të tij, të gjithë studentë, asnjë pedagog.
Përmendim disa emra: Arben Broci, Arben Lika, Tefalin Malëshyti, Myftar Gjana, Edvin Shvarc etj.
Ata nisën protestën; ata nxitën Adil Çarçanin, atëherë kryeministër, që të shkonte në Qytetin Studenti t’i dëgjonte, për t’iu thënë më pas se i pret Presidenti, pra Ramiz Alia në takim.
E këtu nisi të prishet gjithçka. Pas takimit me Çarçanin u zhvillua më pas një protestë e studentëve, ku doli në pah dhe Azem Hajdari, të cilin Shinasi Rama thotë se nuk ka qenë pjesë e bërdhamës së parë. Por këtij grupi iu bashkuan pedagogët.
Shinasi Rama nuk donte, por të tjerët pranuan krahëhapur Sali Berishën, Aleksandër Meksin, Gramos Pashkon, Arben Imamin etj., që “mbinë” në mbrëmjen e 8 dhjetorit në Qytetin Studenti. Dhe rezultatin e këtij zhvillimi, ku për të “n”-tën herë veproi ligjësia e “revolucionit që ha bijtë e vet”, mund ta shohim nga fakti se të gjithë studentët nismëtarë të protestës së 8 dhjetorit ose kanë vdekur ose nuk janë protagonistë ose janë në ekzil. Emrat? Arben Broci u vra më 2 prill 1991; Azem Hajdari u vra më 12 shtator 1998; Shinasi Rama jeton në Nju Jork si Drejtor i Programit Master i New York University.
Por ç’ndodhi më pas, pra më 9, 10, 11 dhe 12 nëntor?
U bë takimi i Ramiz Alisë me përfaqësuesit e universiteteve, ku morën pjesë edhe pedagogët.
Në këtë përfaqësi nga ata që ecën në politikë më pas janë: Arben Imami, Pandeli Majko, Ilir Meta, Arben Demeti. Mund të shtojmë edhe emrat e Mesila Dodës dhe Shpëtim Idrizit por që të dy ishin pjesë e lëvizjes e jo e udhëheqjes.
Pas takimit me Ramiz Alinë, s’kishte më parti të studentëve. Ndërkohë që këta të fundit po ngjiteshin në Kinoklubin e qytetit të tyre, profesorët ndalën në fillimin e Rrugë
s së Elbasanit, tek Parku i Lodrave dhe shkuan në shtëpinë e Gramoz Pashkos. Aty nuk lanë as Shinasi Ramën e as Arben Likën. I vetmi që mori pesë në partinë e re që lindi aty, Partinë Demokratike ishte Azem Hajdari.
Gjendja u thye, por studentët qëndruan dhe mblodhën 300 firmat e para. Ama kjo nuk vazhdoi gjatë. Deri në mars të 1991 zgjati bashkëjetesa mes studentëve dhe pedagogëve. Studentët u larguan një nga një në destinacione të largëta. Kurse Shqipërinë e mori në dorë “grupi i pardesyve të bardha”.
Kush ishin “pardesytë e bardha”? Grupi drejtues i PD-së më 12 dhjetor, që rastësisht thuajse 80 përqind ishin jo vetëm anëtarë por edhe të rëndësishëm në ish-Partinë e Punës së Enver Hoxhës. /tesheshi.com/
