A po ndryshon Irani politikën e tij dhe dëshiron të afrohet sërish me Perëndimin? Kjo është pyetja që bëjnë shumë analistë, pas deklaratave të presidentit të ri iranian Massoud Pezeshkian dhe ministrit të Jashtëm Abbas Aragchi në New York.
Presidenti iranian Pezeshkiyan, i cili u zgjodh këtë verë pas vdekjes së presidentit Ebrahim Raisi, u tha gazetarëve në në seancën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, siç raportohet nga The Guardian: “Irani kurrë nuk e ka miratuar agresionin rus. Ne duhet të respektojmë kufijtë e secilit vend. Ne jemi gati të ulemi në tryezën e bisedimeve me evropianët dhe amerikanët”.
Moskës sigurisht nuk do t’i pëlqejë termi “agresion” i përdorur nga lideri i një vendi që Kremlini e konsideron jo vetëm partner, por edhe aleat.
Kujtojmë se kjo deklaratë disi e papritur erdhi vetëm pak ditë pas vizitës së “njeriut të dytë të Rusisë” Sergei Shoigu në Teheran, pas akuzave të rënda, madje edhe kërcënimeve nga Perëndimi se iranianët u kishin dhënë rusëve raketa balistike me rreze të shkurtër veprimi Fath-360. Kjo, në vazhdën e njoftimit se ndoshta “marrëveshja e re strategjike ndërshtetërore” e përgatitur prej kohësh midis dy vendeve mund të nënshkruhet në samitin e BRICS në qytetin rus të Kazanit në fund të muajit tetor, i cili, siç shkruajnë mes rreshtave edhe mediat ruse pro regjimit, “është zvarritur shumë”.
Pezeshkiyan është i ftuar në samitin e BRICS, kështu që Vladimir Putin do të ishte i lumtur ta nënshkruante atë marrëveshje me të. Nuk duhet të harrojmë tensionin në rritje në Lindjen e Mesme, veçanërisht ditët e fundit rreth Libanit, që shkakton frikën e përhapjes së konfliktit. Prandaj, supozohet se kjo mund të jetë arsyeja e vërtetë e “kthesë” në politikën e Iranit dhe se ata janë të gatshëm të “bëjnë lëshime” në lidhje me Ukrainën për t’u afruar me Perëndimin dhe për t’u siguruar nga kërcënimet në rajon.
Shumë besojnë se kjo deklaratë e Pezeshkiyan është në të vërtetë një mesazh se Irani dëshiron të rivendosë përsëri marrëdhëniet me Perëndimin dhe për shkak të sanksioneve që po bëjnë gjithnjë e më shumë të tyren, veçanërisht në situatën aktuale të tensionuar në rajonin e Lindjes së Mesme. Pezeshkiyan është anëtar i një rryme politike më liberale në skenën politike iraniane, por çështja e të gjitha pyetjeve është gjithashtu nëse ai flet në emër të tij, pra në emër të asaj rryme liberale, apo nëse është dakord me sundimtarin e vërtetë të Iranit, Ajatollah Ali Khamenei.
Përveç kësaj, presidenti iranian dhe ministri i jashtëm Abbas Aragchi tha se Irani është i gatshëm të rifillojë negociatat me Perëndimin për marrëveshjen për programin e tij bërthamor (Plani i Përbashkët Gjithëpërfshirës i Veprimit, JCPOA), dhe këtë verë gazeta kuvajtiane Al-Jarida raportoi se Shtëpia e Bardhë i dërgoi një mesazh Teheranit se SHBA-ja është e gatshme të ribashkohet në negociata. Ai njoftoi se do të qëndrojë në Neë York “disa ditë më shumë se presidenti” sepse do të takohet me “disa kolegë ministra” pikërisht sepse Irani, siç shkroi në kanalin e tij Telegram, “po përpiqet të bie dakord për një raund të ri negociatash për çështjen bërthamore”.
Është e qartë, pra, se Irani është gati për të, madje edhe agjencia ruse pro-Kremlinit TASS shkruan për këtë. Presidenti Pezeshkiyan tani ka deklaruar se Irani nuk i ka dorëzuar ato raketa balistike, domethënë nuk i ka dorëzuar asnjë armë Rusisë që kur ai mori detyrën si president më 30 korrik 2024,
Në New York, delegacioni iranian foli me Charles Michel, presidentin e Këshillit Evropian, i cili tha se marrëdhëniet BE-Iran janë në një “pikë të ulët” dhe se ato duhet të rregullohen. Politologu ukrainas Andriy Gorodnitsky tha për portalin Kanal 24 se “herë pas here Irani duhet të mohojë faktin se bashkëpunon me Rusinë dhe i shet armë asaj (përveç Fatah 360, Irani i ka furnizuar rusët me drone Shahed që synojnë objektivat në Ukrainë).
Ai vuri në dukje se pas disa javësh apo muajsh, do të jetë e qartë nëse kjo deklaratë e presidentit iranian “ishte e sinqertë apo thjesht konjukturale”, dhe kjo varet nga fakti nëse “afrimi me Perëndimin” i paralajmëruar do të realizohet në atë periudhë apo nëse është vetëm një kohë pushimi dhe pazari. /tesheshi.com/
