Nga Blendi Gashi
Të gjitha sondazhet që po bëhen në prag të zgjedhjeve të 11 qershorit po tregojnë se asnjëra prej koalicioneve por as partitë që garojnë vetëm përkundër premtimeve të mëdha që po bëjnë nuk do arrin të marrin mbi 50 % të votave për të formuar qeverinë.
Edhe pse po drejtojnë akuza të mëdha mes vete, krerët e partive nga 12 qershori do harrojnë ato dhe për interesa partiake do prishet njëri nga “krahët”, qoftë ai i “luftës” apo “paqes”, varësisht se cila parti del e para.
Janë sidomos partitë më të vogla si AKR-ja e Pacollit, Alterantiva e Mimoza Kusarit e Ilir Dedës, por nuk përjashtohet edhe NISMA e Fatmir Limajt që mund të braktisin krahët e tyre pas zgjedhjeve nëse koalicionet ku aktualisht garojnë nuk fitojnë zgjedhjet.
Këto tri parti lehtësisht mund t’i bashkohen Vetëvendosje-s nëse fiton zgjedhjet, apo të ndryshojnë partnerët me qëllim që të marrin një pjesë të tortës së pushtetit.
Analistët politik mendojnë se pas zgjedhjeve çdo opsion është i mundshëm pasi partitë e vogla mund të ndërrojnë mjedis.
Politologu Mentor Tahiri, thotë se koalicionet parazgjedhore janë krijuar për dy qëllime.
Arsyeja e parë sipas tij është gara se kush do të dalë grupi më i madh parlamentar, gjë që sipas kushtetutës me automatizëm garanton postin e kryeparlamentarit, si dhe marrjen e mandatit nga ana e Presidentit për formimin e qeverisë, gjë që krijon pozicion të favorshëm në negociime pas zgjedhjeve, kurse arsyeja e dytë frika e subjekteve si AKR, Alternativa dhe Nisma lidhur me moskapërcimin e pragut zgjedhor nëse do të garantonin të vetmuar.
Tahiri mendon se e gjithë kjo fare lehtë mund të zhbëhet pas zgjedhjeve, edhe pse pohon se çdo gjë varet
nga matematikat elektorale që do të prodhohen.
“‘Koalicioni i luftës është më i brishtë në këtë aspekt, ngase pika kyqe për krijimin e këtij koalicioni ishte nominimi i z.Haradinaj për kryeministër. Parashikimet në ndërkohë përjashtojnë mundësinë që ky koalicion të formoj i vetëm qeverinë. Në këtë rast, është iluzion të pritet që të mos ketë kompromise lidhur me emrin e mandatarit, me çka i nominuari i tanishëm për kryeministër nga ky koalicion, mund të mos jetë pjesë e aranzhimeve për formimin e qeverisë. Brenda këtij koalicioni, në pozitën më të favorshme është PDK e cila tani pothuajse e ka siguruar pozitën e kryeparlamentarit, pasi që është e pritshme se ky koalicion do të del si grupi parlamentar më i madh. Kështu PDK ka arritur apriori objektiva kyqe që do të dalin nga aranzhmani parazgjedhor, pra edhe nëse kushtimisht mbetet në opozitë, ajo sërish do të udhëheq me dy nga tre postet kryesore në vend, pra Presidentin dhe Kryeparlamentarin. Në këtë situatë humbës më të mëdhej do të jenë AAK dhe Nisma”, thotë Tahiri, për tesheshi.com.
Kurse sa i përket koalicionit LDK-AKR-Alternativa, Tahiri mendon se paraqitet më pak i goditshëm në këtë drejtim.
“Përkundër aranzhimeve parazgjedhore, eksponentë politik nga partitë që e përbëjnë, janë më shumë të prirur që të tërhiqen nga postet si janë dakorduar, dhe jo sikurse në rastin e z.Haradinaj në koalicionin tjetër. Kjo dhe disa elemente tjera e bëjnë këtë koalicion më të qëndrueshëm në situatën paszgjedhore të kompromiseve, e më këtë ky koalicion mund të jetë faktori kyç në krijimin e qeverisë së re”, thotë Tahiri.
Leon Duhanaj, analist politik, thotë se sistemi zgjedhor është i dizajnuar në atë mënyrë që asnjë nga subjektet politike, të mos ketë mundësi të qeverisë e vetme.
“Koalicionet parazgjedhore janë të mundshme. Se kush mund më kënd të ofrohet, mundësitë janë të gjitha. Mund të ndodhë që LVV-ja, të bëhet çelës i situatës, kuptohet, nëse e ndryshojnë qasjen rrënjësisht. Mund të ndodhë edhe ndonjë koalicion i madh, por edhe që ndonjë nga subjektet e voglat, të lëviz. Të gjithë luftojnë për pushtet dhe, për këtë, janë në gjendje të bëjnë çdo gjë. Varët se si i kanë bërë marrëveshjet, por ai koalicion që del i dyti mund të prishet, sepse apetiti për pushtet, i shtynë në lëvizje të reja”, thotë Duhanaj për tesheshi.com. /tesheshi.com/
