Votimet për të zgjedhur presidentin e 45-të të Shteteve të Bashkuara kanë nisur tashmë, e në një mbulim të jashtëzakonshëm të medias duket se njerëzit e zakonshëm ndjehen të hutuar nga moria e lajmeve, ndërsa presin emrin e fituesit. Gjithkush e di sesa lart është ngritur steka për këto zgjedhje, pas fushatës ndoshta më të polarizuar në historinë e Amerikës.
Florida, Ohajo dhe Pensilvania tërheqin “pjesë e luanit” në vëmendjen e publikut, pasi në disa nga zgjedhjet e fundit, ato pritet të jenë përcaktuese në identifikimin e presidentit të ardhshëm amerikan.
Megjithatë, nuk janë vetëm këto tre shtete që do të rrëfejnë historinë e plotë të zgjedhjeve. Në momentin e mbylljes së votimit kur e gjithë bota të presë rezultatet, ja pesë nga gjërat që duhet të dini për të kuptuar procesin:
V për Virginia
“Pushka e parë” e natës së zgjedhjeve pritet të nisë në orën 19.00 kur disa mund të vrasin mendjen nëse Clinton do të arrijë një fitore të vështirë në Xhorxhia, por një test edhe më i vështirë do të jetë për të në Virxhinia.
Nëse Donald Trump do të pretendojë presidencën, ai ose duhet të vendos bast për të gjitha shtetet vendimtare në hartë, ose të fitojë në një vend ku nuk pritet. Një fitore në Virxhinia do të bënte punë.
Shteti i vjetër i Dominionit është një copë kyçe në kasafortën blu të Clinton- grupit të shteteve që kandidatja demokrate pret që t’i mbajë me ngjyrat e partisë së saj. Nëse ka shenja problemesh për të në këtë shtet, kjo mund të jetë tregues se një valë mbështetjeje për Trump është gati të ngrihet në të gjithë vendin.
Surprizat nga Virxhinia nuk janë të paprecedenta, pasi një gjë e tillë ndodhi në zgjedhjet e mes-mandatit për në Kongres në vitin 2014.
Një fitore e Trump në Virxhinia do ta vendoste herët në vështirësi Clinton. Edhe nëse do të ishte shumë e ngushtë, ajo do të sillte një natë të gjatë e të vështirë për demokratët.
Falemnderit New Hampshire
Në adresimin në ceremoninë e inagurimit, presidenti Xhorxh Bush e bëri të famshëm fjalinë që i jepte kredit Nju Hempshajërit në rikthimin e tij politik. Nëse Trump ia del mbanë të marrë shtetet e rëndësishme të hartës, ai mund të hyjë në borxh, gjithashtu, me këtë shtet.
Deri një javë më parë, sondazhet në këtë shtet tregonin një garë kokë më kokë. Tani disa sondazhe tregojnë të njëjtën gjë, e kështu pritet të jetë një nga porcionet më vendimtare që mund t’i hapin rrugë Trump në marrjen e 270 votave elektorale.
Elektorati i Nju Hempshajër është një nga më të arsimuarit dhe më të pasurit në Shtetet e Bashkuara. Ekonomia lulëzon, papunësia më pak se 3 për qind dhe nuk përbën mjedisin natyral për retorikën populiste e të ditës së qametit që proklamon Trump.
Votuesit kanë gjithashtu një qasje të pavarur dhe tradicionalisht janë më konservatorë sesa banorët e shteteve fqinje.
Shteti është, gjithashtu, plot me votues të rinj, idealistë që i dhanë Sanders një fitore të madhe mbi Clintonin në primaret demokratike.
Nëse ata qëndrojnë në shtëpi, ose votojnë për ndonjë kandidat të tretë, kjo do të hapte derën për republikanët.
Exit-pollet
Ndërsa qendrat e votimit do të mbyllen përgjatë bregut lindor, do të dalë një panoramë e saktë e zgjedhjeve 2016. Dhe madje, përpara se shumë shtete të deklarohen për votën e tyre, do të jetë pothuajse e qartë se cila palë mbizotëron.
Falë exit-polleve, do të dihet me saktësi pjesëmarrja që pritet shumë nga Clinton e hispanikëve në votime, në vende të tilla si Florida, Xhorxhia dhe Karolina e Veriut e që do të ketë një ndikim të madh elektoral. Do të dihet nëse afro-amerikanët që votuan në një përqindje shumë më të lartë se të bardhët në vitet 2008 dhe 2012, kanë qëndruar në shtëpi në numra domethënës, pa praninë e Obamës në garë.
Në vende si Michigan, Wisconsin dhe Ohio, të bardhët e kanë tejkaluar shkallën e pritshme të pjesëmarrjes gjatë votimit të hershëm dhe në mungesë. Nëse ndodh kështu edhe me pjesën tjetër, kjo do të ishte një shenjë se shtetet industriale po krijojnë trend në favor të Trump.
Si fitohet perëndimi
Supozojmë se Trump fiton Nju Hempshajërin dhe shtetet-kyçe të betejës në lindje. Ose nëse ai përparon në Miduest që do të ballanconin humbjet në Florida apo Karolinën e Veriut. Nëse një skenar i tillë nis të përvijohet, amerikanët do të kenë përpara një natë shumë të gjatë me sytë e kthyer nga perëndimi.
Nevada që zakonisht voton demokratët, dhe Arizona që historikisht ka qenë një shtet konservator, janë të dyja të pasigurta dhe në “bast” për zgjedhjet e 2016-ës. Banorët shkretëtinorë të këtyre shteteve mund të mbajnë në duar të ardhmen e kombit.
Drama e senatit
Ndërsa rezultatet e garës presidenciale do të dalin natën e së martës, edhe kontrolli i senatit do të jetë në lojë- dhe fati i dhomës së lartë të parlamentit është po aq i rëndësishëm sa edhe kush fiton Shtëpinë e Bardhë.
Aktualisht, republikanët mbajnë kryesimin me tre të katërtat e Senatit 100-vendësh, por ata kanë rrezikun e përmbysjes në votimin e 2016-ës.
Nëse zgjidhet Clinton, asaj do t’i duhet një senat demokrat për ta ndihmuar të miratojë kandidatët e saj në Ekzekutiv dhe në Gjyqësor, përfshirë edhe mbushjen e vendit vacant në Gjykatën e Lartë. Ndërkaq, kontrolli i të dyja dhomave të Kongresit do t’i jepte Trump një rrugë të pastër për të avancuar me axhendën republikane që është mumifikuar për tetë vjet nga kontrolli i demokratëve mbi Shtëpinë e Bardhë.
E nëse Trump dhe republikanët fitojnë? Demokratët do të përballen me ditën më të zezë, me shumë pak shpresë për të ristartuar dhe me pak liderë në dispozicion për të rinisur betejën politike.
Përgatiti: Juli Prifti- /tesheshi.com/
