Pak më pak se 360 milionë qytetarë të Bashkimit Evropian do të mund të zgjedhin 720 deputetë të mbledhjes së re pesëvjeçare të Parlamentit Evropian në vendet e tyre nga 6 deri më 9 qershor.
Sot do të hapet votimi për holandezët, të nesërmen do të votojnë irlandezët, më 8 qershor letonët, maltezët dhe sllovakët dhe në të gjitha shtetet e tjera anëtare votuesit do të mund të dalin në qendrat e votimit të dielën, më 9 qershor. Edhe pse ato mbahen zyrtarisht në këto katër ditë, estonezët votuan më 3 qershor. Çekët dhe italianët do të mund të votojnë brenda dy ditësh.
E drejta minimale aktive dhe pasive për të votuar përcaktohet nga ligjet kombëtare, dhe në shumicën e shteteve anëtare është e njëjtë me kufirin e moshës – 18 vjeç. Përjashtim bëjnë Belgjika, Gjermania, Malta dhe Austria, ku këtë vit do të mund të votojnë personat mbi 16 vjeç dhe në Greqi do të mund të votojnë personat mbi 17 vjeç.
Votimi është një detyrim ligjor në Belgjikë, Bullgari, Luksemburg dhe Greqi, dhe ata që nuk e bëjnë këtë mund të gjobiten. E drejta për t’u zgjedhur si eurodeputetë u jepet edhe atyre mbi 18 vjeç në më shumë se gjysmën e vendeve anëtare të BE-së, me përjashtim të gjashtë vendeve ku pragu i moshës është 21 vjeç, në Rumani është 23 vjeç dhe në Greqi dhe Itali është 25.
Numri i deputetëve të zgjedhur në shtetet individuale anëtare të BE-së varet nga numri i votuesve, kështu që shumica e deputetëve, 96, zgjidhen në Gjermani, e cila numëron rreth 65 milionë votues. Francezët zgjedhin 81 deputetë, Italia do të ketë 76 deputetë, Spanja 61, Sllovenia dhe Letonia nga nëntë, Estonia shtatë dhe Malta, Qiproja dhe Luksemburgu do të kenë të paktën nga gjashtë deputetë secila.
Pavarësisht nga kjo, eurodeputetët, në varësi të madhësisë së vendit nga vijnë, nuk përfaqësojnë të njëjtin numër qytetarësh, kështu që eurodeputeti nga Gjermania përfaqëson rreth 875,000 njerëz, dhe ai nga Malta afërsisht 100,000. Në mbledhjen e re do të jenë 720 deputetë, që është 15 deputetë më shumë se në parlamentin në largim.
Më së shumti deputetë u zgjodhën në zgjedhjet e vitit 2019, 751, që është edhe kufiri i sipërm i parashikuar nga traktatet themelore të BE-së. Më pas ky numër u ul për shkak të Brexit-it, pra largimit të Britanisë së Madhe nga Bashkimi dhe largimit të deputetëve britanikë nga PE. Pragu zgjedhor përcaktohet edhe nga legjislacioni kombëtar. 13 vende nuk kanë asnjë prag elektoral, përfshirë Gjermaninë, Spanjën dhe Belgjikën.
Në pesë shtete anëtare, pragu varion nga 1.8 për qind në 4 për qind dhe në nëntë vende, përfshirë Francën, Poloninë, Hungarinë dhe Rumaninë, është i njëjtë si në zgjedhjet kombëtare dhe arrin në 5 për qind.
Pavarësisht se në cilën ditë banorët e një vendi të BE-së shkojnë në qendrat e votimit, komisionet kombëtare zgjedhore do të mund të shpallin rezultatet zyrtare vetëm kur qendrat e fundit të votimit në të gjitha vendet anëtare të BE-së të mbyllen më 9 qershor. /tesheshi.com/
