Pjesa më drastike e Reformës në drejtësi pas miratimit të draftit final është skanimi i të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe lagimi i atyre që quhen “të papërshtatshëm”.
Do të jetë një grup i përbashkët nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Europian që do të marrë pjesë në të ashtuquajturin process i vetting-ut, apo kalimi në sitë i të gjithë njerëzve të Gjyqësorit shqiptar.
Siç mësohet nga burime diplomatike, ekspertë të nivelit të lartë, kryesisht gjygjtarë amerikanë dhe nga vendet e BE-së, do të mbikqyrin në mënyrë të rreptë kalimin në “skanerin antikorrupsion” pas kalimit nga Kuvendi të reformës kushtetuese.
Puna ka nisur prej dy vjetësh. Agjenci të specializuara të Depatamentit Amerikan të Drejtësisë dhe Komisionit Europian, kanë arritur të bëjnë verifikime jo vetëm në Shqipëri por edhe jashtë vendit për pasuritë e gjyqtarëve dhe prokurorëve shqiptarë.
Një grup ekspertësh të ILDPK-së, Euralius-it dhe OBDAD-it kanë arritur të gjurmojnë llogari bankare të fshehura dhe pasuri të patundshme të njerëzve të drejtësisë në Shqipëri, që janë shpërndarë në të gjithë vendin por edhe në shtete të huaja.
Siç mësohet, janë arritur të kapen disa llogari bankare në ishujt Virxhine në Karaibe, të cilat ashtu si dhe ishujt Kaiman apo Qipro, janë lokalitete of shore ku është e mundur të depozitohen lehtësisht para në emra të ndryshëm apo edhe investime në kompani financiare, ku nuk paguhet taksa.
Një grup nga FBI-ja ka hetuar pikërisht rrugën e parave të depozituara nga zyrtarë të rëndësishëm shqiptarë jashtë vendit.
Por në radhë të parë kjo do të zbatohet për prokurorët dhe gjyqtarët.
Të parët që do të kalojnë në sitë do të jenë Kryeprokurori, krerët dhe anëtarët e gjykatë së Lartë.
Ata do të plotësojnë një formular me pyetje preçize si:
-A keni pasuri të investuara brenda vendit apo jashtë?
-A keni pasuri të patundshme të regjistruara në emër tjetër?
-A zotëroni depozita bankare jashtë vendit?
Dhe pasi të plotësohet ky formular, atëherë do të përballen me faktet e mbledhura nga agjencitë e secializuara ndërkombëtare.
Drafti
Ekzistenca e monitoruesve ndërkombëtar është përcaktuar edhe në draftin e ndryshimeve kushtetuese, pjesë e Reformës në Drejtësi.
Në këtë draft shpjegohet me hollësi roli i ndërkombëtarëve
“Misioni Ndërkombëtar i Monitorimit është përgjegjës për sigurimin e transparencës, sigurisë juridike dhe garancive për të mos lejuar abuzimet gjatë procesit të përkohshëm të vlerësimit.
Organizimi dhe funksionimi i Misionit Ndërkombëtar të Monitorimit rregullohet sipas marrëveshjeve ndërkombëtare në fuqi. Kompetencat e Misionit Ndërkombëtar të Monitorimit rregullohen nga ky aneks dhe nga ligji.
Vëzhguesi ndërkombëtar është jurist i huaj me eksperiencë, i cili përmbush kriteret për të qenë gjyqtar në vendin e tij.
Kryeministri i Republikës së Shqipërisë, në kuadër të së drejtës ndërkombëtare ose marrëdhënieve diplomatike emëron Vëzhguesit Ndërkombëtar të Monitorimit.
Mandati i vëzhguesit ndërkombëtar mbaron për shkelje të rënda, bazuar në kërkesën e Misionit Ndërkombëtar të Monitorimit.
Vëzhguesit ndërkombëtarë ushtrojnë këto kompetenca:
- a) marrin menjëherë informacion për persona dhe dokumente të caktuara, me
qëllim monitorimin e procesit të emërimit të anëtarëve të Komisionit të Pavarur të
Kualifikimit dhe gjyqtarëve të Kolegjit të Posaçëm të Kualifikimit;
- b) marrin menjëherë informacion për persona dhe dokumente të domosdoshme për monitorimin e procesit të vlerësimit të kualifikimit të të gjitha niveleve dhe në çdo
fazë të tij;
- c) paraqesin gjetje dhe mendime mbi çështje që shqyrtohen nga Komisioni i Pavarur i Kualifikimit dhe nga Kolegji i Posaçëm i Kualifikimit. Lidhur me këto gjetje, vëzhguesit ndërkombëtarë mund të kërkojnë që Komisioni të marrë në shqyrtim prova ose të paraqesë prova të marra nga organet shtetërore, entitetet e huaja ose personat privatë, sipas ligjit.
ç) kërkojnë që çështja të dërgohet menjëherë për shqyrtim nga një trupë tjetër gjyqësore e Komisionit të Pavarur të Kualifikimit ose Kolegjit të Posaçëm të Kualifikimit, në rastet kur ka prova dhe fakte të mjaftueshme dhe të besueshme që një vendim i një trupe gjyqësore të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit ose i Kolegjit të Posaçëm të Kualifikimit është haptazi i pabazuar në fakte, prova ose në ligj, apo është marrë si pasojë e një ndikimi të papërshtatshëm”.
Përgatiti: Ylli Pata – /tesheshi.com/
