Nëse zbatohet, marrëveshja e fundit për Normalizimin Ekonomik mes Kosovws dhe Serbisw, të ndërmjetësuar nga SHBA mund të jetë jashtëzakonisht e dobishme për ekonomitë e të dy vendeve dhe Ballkanin e gjerë, por vetëm nëse ndikimi i Kinës dhe Rusisë në rajon zvogëlohet, tha ish -Komandanti i Përgjithshëm i NATO-s Wesley Clark në një intervistë për Zërin e Amerikës.
“Unë besoj se çdo mundësi për negociata, veçanërisht nën kujdesin e Shteteve të Bashkuara, është një hap pozitiv, ashtu si çdo mundësi për të marrë masa për zhvillimin ekonomik është gjithashtu një rrethanë e favorshme. Sidoqoftë, ky është një proces që ka zgjatur për gati dy dekada dhe është gjithashtu i ngarkuar me shumë vështirësi, të cilat janë ende larg zgjidhjes”, tha Clark.
Ndihma për zhvillimin ekonomik të Serbisë dhe Kosovës është e kuptueshme, por është e rëndësishme që investimet e mëdha të huaja të jenë në përputhje me interesat e tyre të sigurisë. Investimet e mëdha të huaja ndonjëherë sjellin me vete, siç i quan Clark, “bishta politikë”.
“Çdo vend duhet të jetë i kujdesshëm kur bëhet fjalë për të pranuar pronësinë e huaj të pronës së tij. Kur bëhet fjalë për një investitor të huaj që ofron fonde në përputhje me rregullat e zakonshme të biznesit, situata është e mirë. Sidoqoftë, unë ndjek me shumë kujdes modelin e investimeve të huaja që vijnë në Serbi nga Rusia, Kina dhe disa vende të tjera. Unë gjithashtu monitoroj pasojat politike të këtyre investimeve. Besoj se qeveria e Kosovës duhet të kujdeset për këtë edhe në politikën e saj”, tha ish-gjenerali.
I pyetur për të vlerësuar qasjen e Presidentit Vuçiç, shpesh i referuar si një “politikë me katër shtylla”, e cila përfshin Uashingtonin, Brukselin, Pekinin dhe Moskën, Clark tha:
“Për Serbinë, kjo mund të jetë e realizueshme vetëm nëse Presidenti Vuçiç mund të kontrollojë ndikimin e investitorëve të huaj përmes shërbimeve të tij të sigurisë. Sidoqoftë, për mendimin tim, është një ‘lojë në një shpat shumë të rrëshqitshëm’. Kur Rusia dhe Kina investojnë, ata nga ana tjetër presin disa lëshime politike. Një qasje e tillë është problematike edhe nga këndvështrimi i Bashkimit Evropian”.
Një vështirësi e veçantë në përparimin më të shpejtë të rajonit janë pikërisht përpjekjet e Kremlinit për ta kthyer Ballkanin Perëndimor si një të tërë në sferën e tij të interesit. Clark kujton se kjo ka qenë politika e Kremlinit që nga fillimi i konflikteve të armatosura në rajon gjatë viteve 1990.
Ai përmendi si shembull bisedimet e tij me gjeneralët rusë gjatë bisedimeve të paqes më 1995 mbi Bosnjën.
“Si anëtar i ekipit negociator të Richard Holbrooke në Bisedimet e Paqes në Dejton, isha në Moskë me një delegacion të Zëvendës Sekretarit të Shtetit të atëhershëm të SHBA Strobe Talbot. Doja të përfitoja nga rasti të takoja gjeneralët rusë me të cilët kam biseduar vitin e kaluar. Sidoqoftë, unë u përshëndeta me fjalët: ‘Hej, ti po vjen në pjesën tonë të Evropës’. Sipas tyre, Ballkani Perëndimor është një sferë ruse e interesit, të cilën ata duan ta rimarrin dhe kontrollojnë. Dhe sapo të marrin kontrollin, ata u mohojnë të tjerëve prerogativat e lirisë. Ne amerikanët nuk besojmë në sfera me interes. Qasja jonë është që çdo komb duhet të punojë në interesin e tij më të mirë dhe që vendet duhet të bashkëpunojnë në gjetjen e interesave të përbashkëta, jo duke kërkuar sfera të ndikimit,” tha Clark.
Ky është ndryshimi kryesor midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë, thotë ish-Komandanti i Përgjithshëm i NATO-s dhe Gjenerali në pension Wesley Clark. /tesheshi.com/
