Të mërkurën, presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel propozoi krijimin e një komuniteti gjeopolitik evropian dhe përfshirjen graduale të vendeve të Ballkanit Perëndimor në disa politika sektoriale të BE-së, në përputhje me përparimin e tyre në procesin e anëtarësimit.
“Ka një komunitet gjeopolitik që shtrihet nga Rejkjaviku në Baku ose Jerevani, nga Oslo në Ankara. Jam i bindur se kjo hapësirë gjeopolitike duhet të kthehet në realitet politik. Dhe ne duhet ta bëjmë atë menjëherë”, tha Michel në fjalimin e tij në seancën plenare të Komitetit Evropian Social dhe Ekonomik, një nga organet këshillimore të Bashkimit Evropian.
Përpara Michel, propozime të ngjashme u bënë së fundmi nga presidenti francez Emmanuel Macron dhe ish-kryeministri italian Enrico Letta.
Në fjalimin e tij në Ditën e Evropës, 9 maj, në Strasburg, Macron bëri thirrje për krijimin e një “komuniteti politik evropian” për të rritur bashkëpunimin e BE-së me vendet e tjera evropiane, pasi pranimi i tyre në BE nuk është realist në të ardhmen e afërt.
Disa ditë më parë, ish-kryeministri italian Enrico Letta në një intervistë për gazetën belge Le Soir propozoi krijimin e një konfederate evropiane të përbërë nga 27 vende anëtare të BE-së, gjashtë vende të Ballkanit Perëndimor dhe Ukraina, Moldavia dhe Gjeorgjia. Letta tha se një konfederatë e tillë mund të krijohej menjëherë pas përfundimit të luftës në Ukrainë.
Letta dhe Macron thonë se procesi aktual i zgjerimit po shkon shumë ngadalë; vendet kandidate kanë negociuar prej vitesh, opasi gjithmonë është dikush që bllokon dikë.
Është gjithashtu e pamundur të përshpejtohet procesi i anëtarësimit, pasi kjo do të rrezikonte tregun e përbashkët dhe do ta bënte më të vështirë funksionimin e Unionit. Sipas Letta-s, anëtarësimi në një konfederatë nuk do të nënkuptonte automatikisht anëtarësim në BE, pasi mund të supozohet se disa vende as nuk e duan këtë.
Michel thotë se propozimi i tij nuk synohet në asnjë mënyrë si një zëvendësim për zgjerimin.
“Dua të jem shumë i qartë që në fillim. Kjo iniciativë në asnjë mënyrë nuk synon të zëvendësojë zgjerimin apo të ofrojë një justifikim të ri për zvarritje. As nuk është garanci për të përfshirët (në Komunitetin Gjeopolitik Evropian) që një ditë do të jenë anëtarë të BE-së”, tha Michel.
Ky komunitet gjeopolitik do të qeveriset nga liderët e shteteve pjesëmarrëse, të cilët do të takohen të paktën dy herë në vit. Fusha kryesore e bashkëpunimit të këtij komuniteti gjeopolitik do të jetë politika e jashtme, thotë Michel.
Michel thotë gjithashtu se kanë filluar tashmë konsultimet me 27 liderë të vendeve anëtare për këtë temë, të cilën ai do ta vendosë gjithashtu në axhendën e samitit të BE-së në maj. Në prag të samitit, ai do të organizojë një takim të liderëve të BE-së me liderët e Ballkanit Perëndimor.
Të mërkurën pasdite, Këshilli Evropian konfirmoi njoftimin, duke thënë se liderët e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor ishin ftuar të takoheshin me anëtarët e Këshillit Evropian përpara samitit të 23 majit.
Michel tha se do të propozonte mbajtjen e një konference këtë verë për të diskutuar propozimin e tij për një komunitet të ri.
“Ky propozim do të jetë veçanërisht i dobishëm për Bashkimin Evropian dhe për ata që kërkojnë t’i bashkohen. Do të ofrojë gjithashtu një kornizë për forcimin e marrëdhënieve politike me vendet e tjera afër nesh”, tha Mishel.
Duke folur për procesin e anëtarësimit në Union, Michel thotë se ai duhet të përshpejtohet, por duhet të jetë edhe i anollueshëm, në mënyrë që një vend që nuk respekton parimet bazë duhet të dalë prej aty.
Ai propozon gjithashtu përfshirjen graduale të vendeve që negociojnë anëtarësimin në disa politika sektoriale të BE-së, në vend që të presin për përfundimin e të gjithë procesit të pranimit.
Për shembull, pasi një shtet anëtar plotëson kriteret e nevojshme në një sektor, ai do të jetë në gjendje të marrë menjëherë një pjesë aktive në punën e Këshillit të BE-së, në varësi të agjendës, dhe të ketë akses në disa programe dhe financime.
Kjo shoqërohet me parimin e kthyeshmërisë, që do të thotë se nëse një vend bën një hap mbrapa, për shembull në aspektin e shtetit ligjor, do të humbiste disa nga privilegjet që fitoi gjatë procesit të anëtarësimit, thotë Michel.
Michel thotë se qasja e re ndaj zgjerimit do të inkurajojë dhe përshpejtojë reformat strukturore në vendet që aspirojnë anëtarësimin në BE. /tesheshi.com/
