Bashkimi Evropian dhe vendet kandidate duhet të jenë gati për zgjerim deri në vitin 2030, tha të hënën në mbrëmje presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel dhe tha se vala e ardhshme e zgjerimit të BE-së përfaqëson një imperativ gjeopolitik dhe “një takim të ri me historinë”.
Në Bruksel, në ceremoninë e shënimit të 20 vjetorit të zgjerimit të madh të BE-së, e cila u mbajt në ditën e parë të takimit të ministrave të brendshëm të Bashkimit Evropian, Michel theksoi se viti 2004, kur dhjetë vende u bashkua me BE-në, shënoi ribashkimin e një “kontinenti të ndarë”.
“Sot, 20 vjet më vonë, lufta është rikthyer në Evropë. Vala tjetër e zgjerimit është përsëri një takim me historinë, është përsëri një imperativ gjeopolitik”, tha Michel.
Ai theksoi se zgjerimi është gurthemeli i sovranitetit strategjik të Bashkimit Evropian.
“Dhe ne, vendet kandidate dhe institucionet e BE-së, kemi shumë punë për të bërë. Dua të ritheksoj besimin tim të patundur se duhet të jemi gati nga të dyja palët për zgjerim deri në vitin 2030”, tha Michel.
Detyrimet e kandidatit
Ai shpjegoi se për kandidatët kjo nënkupton zbatimin e reformave të nevojshme dhe zgjidhjen e të gjitha mosmarrëveshjeve dypalëshe, ndërsa për BE-në reformë të programeve dhe buxheteve dhe procesit të vendimmarrjes.
“Sprova e brezit tonë është ta bëjmë këtë Evropë, Bashkimin tonë Evropian, më të fortë, më sovran, më me ndikim, më të integruar dhe më të bashkuar. Jemi edhe një herë në prag të një momenti tjetër historik për Unionin tonë. Kemi një datë me historinë. Le ta kapim me të dyja duart”, tha Michel.
Ai kujtoi se që nga viti 2004, 13 anëtarë të rinj iu bashkuan BE-së për shkak të dëshirës për t’u bërë pjesë e “botës së lirisë dhe prosperitetit”.
“Ata nuk do të ishin më pjesa perëndimore e Lindjes, por pjesa lindore e Perëndimit. Evropa ishte shumë më tepër se gjeografia, Evropa është një ide, një ëndërr, një udhëtim, një fener shprese”, tha Michel.
Nga ana tjetër, siç deklaroi ai, Bashkimi Evropian si motiv kishte detyrim moral t’i përgjigjej “thirrjes së historisë”, por kishte edhe një interes strategjik.
“Zgjerimi i madh i vitit 2004 ishte një ngjarje transformuese për kontinentin tonë. Për anëtarët e rinj, anëtarësimi në familjen tonë të BE-së përfaqësonte një motor të fuqishëm për prosperitet më të madh, ku rritja spektakolare e GDP-së së tyre është prova më e mirë”, tha Michel dhe theksoi se zgjerimi i madh i BE-së dha një ndikim më të madh global.
Optimizmi i hershëm
Nga ana tjetër, siç tha ai, optimizmi që mbizotëronte në vitin 2004 duket shumë kohë më parë.
“Sot po përballemi me tre tronditje të mëdha. Goditja e parë me të cilën përballet bota jonë natyrore: ndryshimi i klimës dhe biodiversiteti. Së dyti, tronditja e teknologjisë: revolucioni dixhital dhe inteligjenca artificiale, dhe ndikimi në shoqëritë tona. Dhe së treti, tronditja e tranzicionit kaotik gjeopolitik”, tha Michel.
Në këtë kontekst, ai ka deklaruar se është tronditur rendi botëror, gjë që, siç ka theksuar, po ndodh në tokën evropiane, ku Rusia po bën luftë kundër Ukrainës.
Ai pretendon se BE-ja, vendet kandidate dhe Afrika janë objektivat e sulmeve hibride nga Kremlini, i cili, tha ai, synon të shkatërrojë ëndrrën evropiane, sepse i frikësohet lirisë dhe demokracisë në pragun e tij.
Ai vlerësoi se për dekada evropianët e morën paqen, sigurinë dhe prosperitetin “të mirëqenë” dhe u bënë shumë të varur nga energjia nga Rusia, lëndët e para kryesore nga Kina, madje edhe mbrojtja nga SHBA.
Shtyllat e sovranitetit
“Tani duhet të kompensojmë kohën e humbur. Ne kemi një strategji: quhet sovranitet evropian ose autonomi strategjike. “Sovraniteti do të thotë që ne të bëhemi më të fortë, më me ndikim dhe më shumë në kontroll të fatit tonë,” tha Michel, duke shtuar se sovraniteti bazohet në tre shtylla.
Siç shpjegoi ai, e para janë vlerat dhe parimet demokratike, e dyta është ndërtimi i një ekonomie të fortë dhe konkurruese dhe e treta është ndërtimi i gatishmërisë mbrojtëse të BE-së. /tesheshi.com/
