Nga Ylli Pata
Partia Demokratike tashmë e ka bërë të ditur në mbledhjen e grupit të saj parlamentar se do ta dërgojë në Gjykatën Kushtetuese ligjin për vettingut, nëse ai miratohet në Kuvend me vetëm votat e mazhorancës.
Por kjo lëvizje, nëse merret në fuqi nga institucioni që intepreton ligjin themeltar të shtetit, rrezikon të djegë zbatimin e reformës në drejtësi dhe në veçanti ngritjen e shpejtë sipas planit të Prokurorisë Speciale dhe Byrosë Kombëtare të Hetimit, që do të duhet të nisin arrestimin e zyrtarëve të korruptuar.
Partia Demokratike, në një draft që ka dorëzuar në Kuvend ka rrëzuar thelbin e tij, që ka të bëjë me rolin e Misionit Ndërkombëtar të Vettingut.
Pra, atë që nuk e bëri dot në ndryshimet kushtetuese do ta bëjë me ligjin e vettingut, i cili është më i rëndësishmi reformës, pasi përcakton dhe disiplinon punën e monitoruesve ndërkombëtarë për largimin apo pranimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve të rinj.
Nëse ligji do të hyjë në fuqi, komisioni i vettingut duhet të nisë punën që më 10 shtator.
Amendamentet e dorëzuara në Kuvend nga PD-ja rrëzojnë të gjitha shtyllat kryesore që janë cilësuar nga Bashkimi Europian dhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës si “vijat e kuqe”.
PD ka propozuar që procesi i vettingut për secilin gjyqtar të bëhet me afate kohore dhe me një kalendar të miratuar, duke dhënë si argument faktin se çdo rivlerësim do të synohet të bëhet në një afat sa më të shkurtër kohor.
Kjo kërkesë nuk iu pranua nga EURALIUS në mbledhjen e fundit dhe, këtë propozim që iu rrëzua, PD e ka dërguar sërish në Kuvend si amendament. Po ashtu, PD ka propozuar që kontrolli i pasurive dhe kontrolli figurës të mos bëhet nga ILDKP dhe DSIK. Por edhe ky propozim u rrëzua nga ndërkombëtarët.
Në projektligjin që do të votohet në Parlament është përcaktuar që institucionet ekzistuese të bëjnë verifikimin e pasurive dhe të figurës, pra ILKDP dhe DSIK.
Ndërkohë që përgjimi i telekomunikacioneve të anëtarëve të komisionit të vetingut do të bëhet nga Njësia e Prokurorisë së Posaçme. Ndërsa monitorimi i pasurive të anëtarëve të vettingut do të bëhet nga Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave.
PD ka propozuar që të rishikohet roli i Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit, por EURALIUS dhe OPDAT e kanë hedhur poshtë këtë propozim, duke e cilësuar si ndër pikat që nuk negociohet.
Tjetër pikë që PD kundërshton është përfshirja e bashkëpunëtorëve të drejtësisë në procesin e vettingut. Por kjo pikë është cilësuar shumë e rëndësishme dhe është renditur si kriteri numër katër i ndërkombëtarëve, që nuk mund të preket.
Ndryshe nga amendamentet kushtetuese që kërkonin 94 vota në Kuvend, projektligji i vettingut mund të miratohet me 84 vota, të cilat maxhoranca aktuale, PS LSI PDIU i ka.
Por nëse shkon në Gjykatën Kushtetuese, anëtarët e këtij institucioni, të cilët rrezikojnë sipas të gjitha gjasave qëndrimin në detyrë pas vettingut, mund të rrëzojnë apo pezullojnë nisjen e vettingut ndërkombëtar për gjyqtarët dhe prokurorët.
Dhe nëse kjo ndodh e gjitha reforma për drejtësi, e miratuar ashtu siç deshi SHBA dhe BE, madje edhe duke përdorur kërcënimin direkt ndaj deputetëve që nuk do ta votonin atë, do të shkonte dëm së bashku me përkjekjen e tyre.
Anëtarët e Gjykatës Kushtetuese kanë shansin të tregohen vërtetë të paanshëm, edhe nëse mund të preken nga vetting, si dhe të marrin një vendim që nuk do të prekë thelbin e monitorimit ndërkombëtar por do të saktësonte rolin e tyre.
Por nëse gjyqtarët e Kushtetueses që janë emëruar me vendim politik të mazhorancave të ndryshme futen në politikë, ka gjasa që kjo thjesht të acarojë me keq situatë, pasi tani që SHBA dhe BE kanë hyrë në lojë, e sidomos pas miratimit të Kushtetutës së re me konsensus, nuk ka asnjë mundësi që të tërhiqen.
Një pezullim apo rrëzim i ligjit nga organi që drejton Bashkim Dedja mund të shtynte një vendim drastik dhe të mënjëhershëm të Kuvendit që mund të prekte edhe këtë gjykatë.
Por gjithsesi Basha dhe PD, nëse Kushtetuesja do ta rrëzonte ligjin e vettingut, do arrinte një fitore të madhe politike por edhe ligjore.
Edhe sikur mazhoranca ta kthente sërish ligjin si donte vetë, atëherë opozita pas Kushetueses ka rrugën e hapur që ta çojë ligjin në Gjykatën e Strazburgut.
Dhe siç dihet kjo gjykatë nuk do të pyeste për SHBA-BE.
Madje mund ta rrëzonte rolin e ndërkombëtarëve në proces në mënyrë të menjëhershme.
Dhe vetëm në këtë rast Uashingtoni dhe Brukseli nuk do të kishin ç’të bënin, veçse të miratonin planin C që e ka bërë të ditur Donald Lu, e që është moshapja e negociatave me BE-në dhe izolimi ndërkombëtar i Shqipërisë. /tesheshi.com/
