Gjenerali në pension William Anders, astronauti i Apollo 8 që bëri fotografinë ikonike “Earthris” nga hapësira në vitin 1968, vdiq kur avioni me të cilin po pilotonte u rrëzua në det pranë ishujve San Juan në shtetin Uashington, sipas djalit të tij. Ai ishte 90 vjeç. “Babai im vdiq në një aksident avioni në ishujt San Juan”, tha Anders për CNN të premten mbrëma.
Videoja që qarkullon në internet tregon momentin kur avioni i pilotuar nga Anders humbi kontrollin dhe u rrëzua në det.
Apollo 8 Astronaut William Anders killed in plane crash near Orcas Island, WA this morning.
Credit: Katie Person pic.twitter.com/9ni2cgwROQ
— avgeekjake (@avgeekjake) June 8, 2024
Zyra e Sherifit të Qarkut San Juan tha në një njoftim për shtyp se një aeroplan u rrëzua në brigjet e ishullit Jones.
Qendra e dispeçimit fillimisht mori një raport, i cili thoshte se një “avion që fluturonte veri-jug më pas u rrëzua në ujë afër skajit verior të ishullit Jones u fundos”.
Roja Bregdetare e Shteteve të Bashkuara më vonë njoftoi se trupi i pilotit u gjet nga një ekip zhytësish pas një kërkimi disa-orësh.
Fotografia “Earthris”, imazhi i parë me ngjyra i Tokës nga hapësira, është një nga fotografitë më të rëndësishme në historinë moderne pasi ndryshoi mënyrën se si njerëzit e shihnin planetin.
Një anëtar i misionit Apollo 8 në dhjetor 1968, Anders u bë një nga njerëzit e parë që arriti në Hënë, së bashku me amerikanët e tjerë Frank Borman dhe James Lovell.
Kush ishte William Anders?
I lindur më 17 tetor 1933, në Hong Kong, ai u diplomua në Akademinë Detare të Shteteve të Bashkuara në 1955 dhe, pasi u regjistrua në Forcat Ajrore të SHBA, fitoi krahët e tij të pilotit vitin e ardhshëm, sipas faqes së internetit të Akademisë Detare të SHBA.
Sipas NASA-s dhe Akademisë Detare të SHBA-së, Anders shërbeu si pilot luftarak me skuadriljet përgjuese të Komandës së Mbrojtjes Ajrore në Kaliforni dhe Islandë.
Ndërsa punonte në Laboratorin e Armëve të Forcave Ajrore në New Mexico, Anders ishte përgjegjës për menaxhimin e programeve të mbrojtjes së reaktorëve të energjisë bërthamore dhe efekteve të rrezatimit, thotë rifillimi i tij i NASA-s.
Ai u zgjodh në vitin 1964 si astronaut nga NASA dhe shërbeu si pilot rezervë në misionin Gemini 11 në 1966 dhe në fluturimin Apollo 11 në 1969. Anders regjistroi më shumë se 6000 orë fluturimi, sipas NASA-s.
Anders dhe kolegët astronautët Jim Lovell dhe komandanti i misionit Frank Borman, i cili vdiq në nëntor 2023, fluturuan misionin e parë në orbitën hënore në dhjetor 1968 në Apollo 8. Anders shërbeu si pilot i modulit hënor në këtë fluturim historik.
Nga anija kozmike, Anders kapi një imazh ikonik të Tokës që tregon sipërfaqen hënore në plan të parë gjatë fluturimit të Apollo 8 në prag të Krishtlindjes 1968, të titulluar “Earthrise”.
“Ne kemi arritur deri këtu për të eksploruar hënën dhe gjëja më e rëndësishme është se kemi zbuluar Tokën,” tha Anders.
Fotoja, e përshkruar si “legjendare” nga NASA në një video homazhe për Anders të premten, është marrë ndërsa ekuipazhi po bënte fotografi të sipërfaqes hënore për analiza gjeologjike, tha Anders në një intervistë të mëparshme me NASA-n.
“Papritur pashë nga dritarja dhe aty po shfaqej ky rruzull i bukur,” përshkroi Anders për Tokën.
“Kjo më bëri të kuptoj se Toka ishte e vogël dhe jo qendra e universit,” tha Anders.
Anders, Lovell dhe Borman u njohën nga revista Time si “Burrat e Vitit” në 1968.
Anders shërbeu si sekretar ekzekutiv i Administratës Kombëtare të Aeronautikës dhe Hapësirës nga viti 1969 deri në 1973, sipas NASA-s.
Presidenti Gerald Ford e emëroi atë kryetarin e parë të Komisionit Rregullator Bërthamor, përgjegjës për sigurinë bërthamore dhe përputhshmërinë mjedisore.
Administratori i NASA-s, Bill Nelson, tha në një postim në X, dikur në Twitter, të premten: “Bill Anders i dha njerëzimit një nga dhuratat më të mëdha që një astronaut mund t’i japë. Ai udhëtoi në pragun e Hënës dhe na ndihmoi të gjithëve të shohim diçka tjetër: veten tonë.”
Anders dhe gruaja e tij, Valerie, kishin dy vajza dhe katër djem. /tesheshi.com/
