Ish-sekretarja naziste Irmgard Furchner, e dënuar në vitin 2022 me dy vjet burgim me kusht për bashkëpunim në vrasjen e më shumë se 10,000 njerëzve në kampin Stutthof në Poloni, ka vdekur në moshën 99-vjeçare.
Një zëdhënëse e gjykatës në qytetin verior të Itzehoe, ku u gjykua, konfirmoi vdekjen e Furchner, gruas së parë që ndiqej penalisht në Gjermani për krimet e epokës naziste.
Pothuajse 80 vjet pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, disa çështje janë pushuar për shkak se të pandehurit kanë vdekur ose kanë qenë fizikisht të paaftë për të dalë në gjyq.
Midis qershorit 1943 dhe prillit 1945, Furchner mori diktimin dhe drejtoi korrespondencën për komandantin e kampit Paul Werner Hoppe, ndërsa burri i saj ishte një oficer SS në kamp.
Vlerësohet se rreth 65,000 njerëz vdiqën në kampin afër Gdańskut të sotëm, duke përfshirë të burgosur hebrenj.
Kur dha vendimin në vitin 2022, kryetari i trupit gjykues Dominik Gross tha se “asgjë që ndodhi në Stutthof nuk ishte sekret për të” dhe se e pandehura ishte në dijeni të “kushteve jashtëzakonisht të këqija për të burgosurit”.
Furchner u përpoq t’i shpëtonte gjyqit, i cili ishte planifikuar të fillonte në shtator 2021, duke ikur nga shtëpia ku ajo jetonte. Ajo arriti t’i ikte policisë për disa orë përpara se të arrestohej në qytetin e afërt të Hamburgut. Por ajo shprehu keqardhjen, duke i thënë gjykatës se “i vjen keq për gjithçka që ndodhi”.
Furchner ishte adoleshente kur kreu krimet e saj dhe për këtë arsye u gjykua në gjykatën për të mitur. Gjykata më e lartë e Gjermanisë e la në fuqi dënimin vitin e kaluar. Udhëheqësit hebrenj gjermanë e mirëpritën këtë vendim.
“Nuk bëhet fjalë për ta lënë pas hekurave për pjesën tjetër të jetës së saj”, tha në atë kohë Josef Schuster, president i Këshillit Qendror të Hebrenjve në Gjermani. “Bëhet fjalë që duhet të përgjigjet për veprimet e saj dhe të pranojë se çfarë ka ndodhur dhe në çfarë është përfshirë”.
Në vitin 1939, nazistët krijuan kampin Stutthof si një vend për internimin e civilëve. Sipas Muzeut Përkujtimor të Holokaustit në SHBA, ata e shndërruan atë në një kamp “edukimi të punës” në fund të vitit 1941 dhe menjëherë pas kësaj në një kamp përqendrimi.
Shumica e të burgosurve, rreth 100,000 gjithsej, ishin polakë jo-hebrenj. Disa të burgosur që konsideroheshin të papërshtatshëm për punë u vranë në dhomën e gazit ose me injeksion vdekjeprurës. Më shumë se 60,000 njerëz vdiqën në Stutthof.
Ushtria Sovjetike e çliroi kampin më 9 maj 1945. /tesheshi.com/
