UNESCO “ndjen keqardhje të thellë” për vendimin e autoriteteve turke, të bërë pa dialog paraprak, për të ndryshuar statusin e Hagia Sophia, e cila është në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO-s, tha drejtori i asaj organizate të premten.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan e shpalli Hagia Sophia të Stambollit të hapur për adhurim musliman të premten, pasi një gjykatë vendosi që shndërrimi i kishës dikur bizantine në një muze në 1934 ishte i paligjshëm.
Audrey Azoulay, Drejtore e UNESCO-s, Organizata Arsimore, Shkencore dhe Kulturore e KB, tha se “ndjen keqardhje të thellë për vendimin e autoriteteve turke, të bërë pa dialog paraprak, për të ndryshuar statusin e Hagia Sophia. Ajo shprehu shqetësimin e thellë për ambasadorin turk në UNESCO “, tha organizata në një deklaratë.
“Hagia Sophia është pjesë e zonave historike të Stambollit të përfshira në listën e trashëgimisë botërore të UNESCO-s,” theksoi drejtorja iE organizatës.
“Është një kryevepër e arkitekturës dhe një dëshmi unike e takimit të Evropës dhe Azisë ndër shekuj. Statusi i tij muze përfaqëson universalitetin e trashëgimisë së tij dhe e bën atë një simbol të fuqishëm të dialogut,” vazhdon ajo.
Presidenti turk ka propozuar prej kohësh që statusi i xhamisë të kthehet në monumentin e mbrojtur nga UNESCO, një monument i rëndësishëm për Bizantin e Krishterë dhe Perandorinë Osmane muslimane, një nga vendet më të vizituara në Turqi sot.
SHBA, Greqia dhe udhëheqësit e kishave janë të shqetësuar për ndryshimin e statusit të objektin e madh të shekullit të 6-të, e cila u shndërrua në një muze në ditët e para të shtetit laik modern turk nën udhëheqjen e Mustafa Kemal Ataturk.
UNESCO u bën thirrje autoriteteve turke që të fillojnë një dialog pa vonesë. “Eshtë e rëndësishme të shmangni zbatimin e ndonjë mase që nuk do të ishte diskutuar më parë me UNESCO-n,” tha Ernesto Ottone Ramirez, përgjegjës për kulturën në UNESCO.
Shoqata që inicioi çështjen dhe betejën ligjore për 16 vjet pretendon se Hagia Sofia ishte në pronësi të Sulltanit Osman Mehmed II. i cili pushtoi Stambollin, pastaj Kostandinopojën, në 1453 dhe e ktheu kishën 900-vjeçare bizantine në një xhami.
Bashkimi Evropian gjithashtu ka shprehur keqardhje, me ministrin e saj të jashtëm Josep Borrell duke thënë “vendimi i Këshillit të Shtetit turk për shfuqizimin e një prej vendimeve kryesore të Turqisë moderne dhe vendimi i Presidentit Erdogan për vendosjen e monumentit nën Drejtorinë e Çështjeve Fetare, është për keqardhje”. /tesheshi.com/
