Bllokada e objekteve të naftës të Libisë u zgjerua të mërkurën, më 28 gusht, pasi udhëheqësit nga lindja e vendit u kërkuan autoriteteve perëndimore të tërhiqen për shkak të largimit të guvernatorit të Bankës Qendrore, një pozicion kyç në një vend ku kontrolli i të ardhurave nga nafta është çmimi më i madh për të gjitha fraksionet.
Autoritetet në lindje, ku ndodhen shumica e fushave të naftës të Libisë, thanë të hënën se i gjithë prodhimi dhe eksportet do të ndaleshin, megjithëse disa porte nën kontrollin e tyre po funksiononin normalisht të mërkurën. Korporata Libiane e Naftës kontrollon burimet e naftës të shtetit, por të ardhurat nga shitjet vijnë përmes Bankës Qendrore të Libisë (CBL) dhe më pas shpërndahen në të gjithë vendin, pavarësisht se cili prej fraksioneve ndërluftuese kontrollon territorin.
Ndalimi i prodhimit të naftës në Libi kërcënon të rrisë sërish çmimet globale të energjisë, frikësohen shumë. Pasi u zhyt në kaosin e luftës civile në vitin 2011 pas përmbysjes së Muammar Gaddafit, vendi është ndarë në dy kampe që nga viti 2014 – qeveria në Tripoli në perëndim dhe qeveria paralele në lindje. Kjo ndarje çoi në konflikt dhe një luftë për kontrollin e institucioneve kryesore, duke përfshirë Bankën Qendrore dhe të ardhurat nga nafta.
Kriza mbi kontrollin e Bankës Qendrore të Libisë kërcënon një valë të re paqëndrueshmërie në prodhuesin kryesor të naftës. Për ta bërë situatën më të komplikuar, palët ndërluftuese mbështeten nga lojtarë të fuqishëm të huaj. Ngjashëm me Sirinë – Turqia dhe Rusia janë në anët e kundërta, dhe Bashkimi Evropian dhe Uashingtoni mbështesin qeverinë e njohur ndërkombëtarisht në Tripoli.
Kjo nuk është hera e parë që “mbyllja e çezmave” në objektet e naftës përdoret për qëllime politike. Si grupet e armatosura lokale ashtu edhe fraksionet kryesore kombëtare kanë ndalur prodhimin e naftës, duke e përdorur atë si një taktikë për të kërkuar një pjesë më të madhe të të ardhurave shtetërore ose ndryshime politike.
Pas fushatës së dështuar të gjeneral Khalifa Haftarit nga lindja, në kryeqytetin Tripoli, pati lëvizje të reja drejt bashkimit të vendit përpara zgjedhjeve të planifikuara në dhjetor 2021 nën qeverinë e përkohshme të unitetit kombëtar të Abdulhamid al Dbeiba.
Kjo përpjekje dështoi, me fraksionet lindore dhe perëndimore që shikonin sërish njëri-tjetrin dhe konkurronin për akses në të ardhurat shtetërore nga energjia.
Kriza e fundit përqendrohet në luftën për kontrollin e Bankës Qendrore të Libisë. Fraksionet lindore, duke përfshirë parlamentin e vendit të udhëhequr nga presidenti Aguila Saleh dhe Ushtria Kombëtare Libiane (LNA) nën komandën e gjeneralit Haftar, një ish-lojtar i CIA-s që tani është afër Moskës, kundërshtojnë një përpjekje të Këshillit Presidencial me bazë në Tripoli për të hequr guvernatorin Sadiq al-Kabir.
Kreu i këshillit presidencial, Mohamed al-Menfi, shkarkoi Kabir në fillim të këtij muaji, pas së cilës fraksionet e armatosura u mobilizuan në veriperëndim në përgjigje të krizës, duke nënvizuar rrezikun e konfliktit. /tesheshi.com/
