UNESCO e përfshiu vendin historik të Tel al-Sultan, pranë qytetit palestinez të Jericho-s në Bregun Perëndimor të pushtuar, në Listën e Trashëgimisë Botërore, duke tërhequr kritika nga Izraeli.
Tel al-Sultan, i cili është më i vjetër se piramidat egjiptiane, është një tumë ovale në Luginën e Jordanit dhe përmban dëshmi parahistorike të aktivitetit njerëzor, raporton AFP.
Vendimi i organizatës kulturore të Kombeve të Bashkuara, të cilin e shpalli në platformën X, dikur Twitter, është marrë në mbledhjen e 45-të të Komitetit të Trashëgimisë Botërore të mbajtur në Riad.
“Vendi i emëruar është siti arkeologjik prehistorik i Tel al-Sultan, i vendosur jashtë vendit antik të Jericho-s,” tha ndihmësdrejtori i përgjithshëm i UNESCO-s, Ernesto Ottone.
Tre vite kandidim
“Siti u regjistrua pas një oferte trevjeçare gjatë së cilës asnjë palë shtet nuk ngriti kundërshtime,” tha një diplomat, duke folur në kushte anonimiteti. “Nuk ka mbetje hebreje apo të krishtera në atë vend (Tel al-Sultan). Është një vend me mbetje parahistorike”.
Izraeli e dënoi vendimin dhe Ministria e tij e Punëve të Jashtme e konsideroi atë “një tjetër shenjë se palestinezët po përdorin në mënyrë cinike UNESCO-n dhe po e politizojnë organizatën”.
“Izraeli do të punojë me miqtë e tij të shumtë në organizatë për të ndryshuar vendimet e gabuara,” tha ai.
Izraeli u largua nga organizata e OKB-së katër vjet më parë për shkak të akuzave se ajo nxit njëanshmërinë anti-izraelite, por dërgoi një delegacion në takimin e këtij viti në Arabinë Saudite.
Autoriteti Palestinez, i njohur si një shtet vëzhgues jo-anëtar nga Kombet e Bashkuara, mirëpriti listimin e Tel al-Sultan.
Vendi i katërt i mbrojtur në Palestinë
Presidenti palestinez Mahmud Abbas beson se vendimi është “me rëndësi të madhe dhe dëshmi e autenticitetit dhe historisë së popullit palestinez”. Ai premtoi se Autoriteti Palestinez do të “vazhdojë të mbrojë atë vend unik për të gjithë njerëzimin“.
“Lista e UNESCO-s tregon se vendi është një pjesë integrale e trashëgimisë së larmishme palestineze me vlerë të jashtëzakonshme për njerëzimin,” tha Rula Maayah, Ministrja palestineze e Turizmit, e cila ishte në takimin në Riad. “Duke pasur parasysh rëndësinë e Tel al-Sulltanit si qyteti më i vjetër i fortifikuar në botë […], ai meriton të jetë një sit i Trashëgimisë Botërore”.
“Vendbanimi i përhershëm u shfaq këtu e 9,000-8,000 p.e.s për shkak të tokës pjellore të oazit dhe aksesit të lehtë në ujë,” tha UNESCO në faqen e saj të internetit. Sipas botimit, kafkat dhe statujat e gjetura në vend dëshmojnë për praktikat e popullsisë neolitike atje, ndërsa materiali arkeologjik i epokës së bronzit të hershëm tregon shenja urbanistike.
“Mbetjet nga epoka e mesme e bronzit zbulojnë praninë e një qyteti-shtet të madh kananit me një popullsi të rregulluar nga shoqëria,” shtoi UNESCO.
Vendi është eksploruar për më shumë se një shekull dhe konsiderohet vendbanimi më i vjetër i banuar vazhdimisht në planet, njoftoi agjencia zyrtare palestineze e lajmeve Wafa.
Tel al-Sultan është vendi i katërt palestinez që përfshihet në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Çështje të diskutueshme dhe arkeologjike
Izraeli pushtoi Bregun Perëndimor, tani shtëpia e rreth tre milionë palestinezëve, në vitin 1967, kur pushtoi Rripin e Gazës, një enklavë bregdetare me popullsi të dendur nga e cila u tërhoq në vitin 2005. Palestinezët duan të dyja territoret për shtetin e tyre, së bashku me Jerusalemin Lindor si kryeqytet.
Jericho është një nga qytetet më të vjetra të banuara në planet dhe destinacioni kryesor turistik në territoret palestineze. UNESCO ka kërkuar gjithashtu mbrojtjen e vendeve të tjera arkeologjike në Jericho.
Arkeologjia është një temë shumë politike në Izrael dhe Palestinë, dhe zbulimet janë përdorur për të justifikuar pretendimet territoriale, raporton AFP. /tesheshi.com/
