Nuk është çudi që ata e pëlqejnë njëri-tjetrin; janë të ngjashmë në abuzimin e tyre me të vërtetën
Nga Evelyn Farkas*
Përveç shumë rreziqeve që do të sjellë Donald Tump, është dhe ajo që ai kërkon t’i bëjë SHBA-të “të mëdha” sërish, pikërisht në mënyrën sesi njeriu që e admiron shumë në anën tjetër, Vladimir Putin e ka bërë “të madhe Rusinë”.
Me një fjalë, me mashtrim.
Në Rusi sot, në sajë të Putin, spektakli, teatri dhe gënjeshtra është shtrirë kudo në media dhe opinionin publik, duke ngatërruar keq diskursin, dhe që e kanë kthyer publikun televiziv në një elektorat që nuk duket se kujdeset shumë për të vërtetën.
Populli rus është rritur indiferent, ose po e pranon mohimin e së vërtetës themelore në Rusinë e sotme, ku në vend të një rendi të ri të premtuar nga Putin në në vitin 2000, po ballafaqohet me korrupsion, rënie ekonomike dhe sociale, denoncim ndërkombëtar dhe izolim të pjesshëm diplomatike.
As pompoziteti gjeopolitik i ndërhyrjes së tij të përkohshme në Siri nuk ka ndryshuar atë.
Në Rusi, siç shpjegon gazetari Peter Pomerantsev në librin e tij shqetësues, asgjë nuk është e vërtetë dhe gjithçka është e mundur: mjetet e informacionit sigurojnë spektakle argëtuese për publikun dhe japin mesazhe të Kremlinit që ndryshojnë sipas audiencës.
Sakaq, rusët ndryshojnë ideologjitë si të ishin veshjet e reja. Ata as nuk pretendojne të jenë besimtarë të vërtetë, për shkak se ata nuk e kujdesen të dinët të cilat ide përfaqësojnë të vërtetën.
Elitat alternative shprehin pikëpamje të ndryshme të papajtueshme të botës dhe të jetesës, sikur të kishin praktikuar dykuptueshmërinë. Një ditë janë burokratët nacionaliste, dhe ditën tjetër ata janë turistë dhe investitorë në Perëndim dhe që dërgojnë fëmijët e tyre për të studiuar në Evropën Perëndimore.
“Këtu dikush ka një identitet dhe më pas në mënyrën më të lehtë e ndryshon atë”, thotë Pomerantsev.
E gjithë kjo i shërben qëllimit të vendosjes së vërtetës në atë anë që kënaq Putinin.
Vetëm në dy vitet e fundit presidenti rus ka bërë aq deklarata kundërthënëse sa e ka sfiduar Trump-in.
Në mars të vitit 2014, pas Krimesë u kap nga ajo që gazetarët i quajnë “liliputët e gjelbër”, ndërkohë që ishin ushtarë rusë që pushtuan gadishullin.
Në qershor të atij viti, Putin deklaroi se nuk kishte prani ushtarake ruse në lindje të Ukrainës, por në dhjetor ai pranoi se personeli ushtarak rus është gjithmonë aty.
Në shtator 2015, Putin deklaroi se ai ishte duke dërguar trupa në Siri për të luftuar ISIS, por në vend të kësaj u përqëndrua në shpëtimin e Bashar Assadit. Kur ai njoftoi tërheqjen e tij, tha se objektivat e Rusisë u arritën, edhe pse ISISI u bombardua pjesërisht dhe mbetet sërish një kërcënim.
Dhe në frontin e brendshëm, në një konferencë për shtyp në dhjetor 2015, Putin, siç bën të ditur gazeta Meduza, nxori 6 gënjeshtra duke përfshirë normat e pagesave dhe tarifat e parkimit në Moskë etj.
“Kjo nuk është thjesht një ‘luftë informacioni’ por, por një ‘luftë ndaj informacionit’”, tha Pomerantsev në prill 2014.
“Nëse mundësia e argumentit racional është i zhytur në një mjegull të pasigure, nuk ka bazë për debat. Herët ose vonë, publiku do të heqë dorë duke u përpjekur për të kuptuar se çfarë ka ndodhur, apo edhe mërzitet për të dëgjuar.
Trump, në mënyrën e vet, po kërkon t’i kthejë Shtetet e Bashkuara në një shoqëri post-faktike analoge në Rusinë e Putinit. Ai bën pretendime që janë të rreme, dyfishon gënjeshtrat thjesht për të trashur zullumin dhe duket se nuk kujdeset për prova ose dëshmi dokumentare që e nxjerrin atë të gabuar.
Ai thotë se Amerika ka “humbur” dhe ai mund të kthejë atë sërish në “fituese”, pa dhënë asnjë ide apo premtin që mund ta bëjë atë.
Nuk është se mediat nuk e sfidojnë atë shumë, por në të njëjtën kohë ata japin mbulim dhe mbushin edicionet për çdo gjë që thotë ai dhe nuk janë në gjendje të ndalojnë përroin e lëshimit të gjërave të pakuptimta nga goja e tij.
Kështu, si në Rusi, duke gënjyer, Trump është duke bërë të mundur ushqyerjen e një indiferencë ndaj së vërtetës. Në një fjalim më 28 mars, presidenti Obama përmendi punën e gazetarëve të Politico që në 4 deri në 6 orë fjalime kanë identifikuar më shumë se 51 gënjeshtra; ose si David Brooks i The Nevv York Times që tha se “javën e kaluar Trump ka bërë deklarata të rreme dhe të papërgjegjshme rreth Konventave të Gjenevës, mbi armët bërthamore, dhe NATO-n, si dhe kontributin e aleatëve tanë të Azisë për sigurinë.”
Kohët e fundit ai ofroi një pamje të ekonomisë të SHBA-së duke parashikuar një “recesion shumë të madh”, fjalim që gazetari i Washington Post, Jim Tankersley e quajti “një përzierje e teorive konspirative ekonomike me kontabilitetin magjik”.
Pavarësisht përpjekjeve të tilla në të fakteve, gazetarët thjesht nuk duket të dinë se Trump po luan me të vërtetën.
Qëllimshëm ose jo, rezultati përfundimtar është deklarata Trump është se të pavërtetat kanë marrë revansh.
Si me Putin në Rusi, keqinterpretimet e tij po ushqejnë një indiferencë për të vërtetën në këtë vend.
Çfarë do të ndodhë nëse Trump fiton presidencën?
Në rastin e Putinit, indiferenca e njerëzve për të vërtetën e ka lejuar atë për të siguruar dhe mbajtur pushtetin, për të drejtuar federatën Ruse si një mafioz i stilit autokratik kapitalist, dhe për të ndjekur një politikë të jashtme neo-perandorake, vetëm e vetëm për të mbajtur pushtetin.
Kremlini po ndërhyn në Ukrainë dhe Siri, Gjeorgji, Moldavi, Armeni dhe Taxhikistan, apo dhe gjetkë, edhe pse marrin pak vëmendje si një demonstrim se Rusia është e madhe përsëri.
Në vitin 2010, Kremlini njoftoi një nismë të modernizimit të ushtrisë që kushtoi 700 miliardë $.
Fondi Monetar Ndërkombëtar parashikon se ekonomia e Rusisë do të bjerë në 2016 me një për qind, ndërkohë vjet ra me 3.7 për qind. Inflacioni është shumë më i lartë se ai zyrtari, dhe rubla po bie në humnerë.
Sanksionet kanë ndërprerë aksesin e bankave ruse në kapital. Ekonomia ruse mbetet e varur nga energjia. Qeveria ka dështuar për të nxitur risi apo edhe të ndërtuar mbi të arriturat shkencore sovjetike (me disa përjashtime, si në fushën e teknologjisë së informacionit).
Ulja e çmimeve të naftës e rrënoi Moskën, ndërkohë, jetëgjatësia mesatare e mashkullit rus mbetet e ulët për botën e zhvilluar, rreth 65 vjeç, dhe qeveria ka dështuar për të ulur nivelet e plagëve të tilla kronike si: alkooli, droga dhe HIV / AIDS.
Putin ka fajësuar aktorët e jashtëm, përfshirë Shtetet e Bashkuara, e jo politikat e tij të këqija ekonomike dhe korrupsionin e sanksionuar nga shteti.
Në rastin e Trump, ai është i nxitur dhe duke shfrytëzuar indiferencën ndaj së vërtetës në shërbim të frikës, urrejtjes dhe një çorbë e ideve të varfra të politikës së jashtme dhe të brendshme
Amerika ka kohë që kishte një tendosje anti-intelektuale, që daton në ditët tona të hershme, por ne kemi edhe gjithmonë ka pasur një gatishmëri për të shqyrtuar dhe për të ri-shqyrtuar faktet, për të kuptuar historinë tonë nga ardhja e Kolombit deri në të kaluarën e afërt.
Ne kemi përdorur interesin tonë në të vërtetën për të pranuar persekutimin e afrikano-amerikanëve, amerikanët amtare etj.
Nëpërmjet mediave të pavarura dhe shoqërisë civile, ne kemi nxitur debatin dhe kërkuar të vërtetën në shërbim të demokracisë.
Kjo ndjekje amerikane e së vërtetës – përmes mediave, është ajo që e ka bërë Amerikën të madhe dhe e vetmja mënyrë për të mbajtur Amerikën të madhe.
Po pse atëherë po shkojmë në një situatë ku ngjajmë me Rusinë e Putinit?
*Evelyn N. Farkas është një ambasadore jorezidente në Këshillin e Atlantikut dhe ka shërbyer si Zëvendës Ndihmës Sekretare i Mbrojtjes ku mbulonte Rusinë, Ukrainën dhe Euroazinë nga viti 2012 deri në nëntor 2015.
Përgatiti nga Politico: Ylli Pata -/tesheshi.com/
