Nga Blendi Gashi
Kryetarja e Gjykatës Speciales për krime lufte në Kosovë, Ekaterina Trendafilova, përmes një deklarate ka bërë të ditur se gjykata do të jetë e gatshme për punë brenda shtatë ditësh, përfshirë edhe trajtimin e rasteve gjyqësore, por që varet nga vet gjykata se kur do të ngritë aktakuzat e para.
Ky paralajmërim i saj vije në kohën kur jo pak ish-pjesëtarë të UÇK-së, tashmë zyrtarë të lartë të partive kanë fituar mandatin e deputetit dhe të formojnë qeverinë e re, ku një numër prej tyre pritet të hetohen për krime të pretenduara ndaj pjesëtarëve të komuniteteve pakicë dhe kundërshtarëve politikë nga viti 1998 e deri në fund të vitit 2000.
Edhe pse nuk ka ende një afat kohor se kur zyrtarisht do ngriten aktakuzat e para, një gjë e tillë mund të ndodh pikërisht muajin e ardhshëm kur pritet të formohen edhe institucionet e reja.
Dhe pashmangshëm shtrohet pyetja: a do të sjell ndryshime Specialja në legjislaturën e re të Kuvendit por edhe të qeverisë së re?
Ish-gazetari Milaim Zeka, tani deputet i ri i NISMA-s, i cili i pari pas themelimit të Speciales ka publikuar emrat e mundshëm që do preken nga kjo gjykatë, paralajmëron se aktakuzat e para do të ngriten në fund të korrikut, dhe në fillim të gushtit të këtij viti, për çka beson se do akuzohen zyrtarë të gjitha partive.
“Specialja nuk është raciste e as kundër UÇK-së. Në goditjen e parë, PDK do të pësojë e para, mirëpo edhe partitë e tjera do të jenë në shënjestër. Presidenti Thaçi është cak i sigurtë, po krejt kjo varet nga renditja e zinxhirit komandues. Krerët e lartë të SHIK-ut do të përfundojnë në Hagë, për t’u lëshuar radhën akuzave të tjera, që do të kapin krerë të lartë jo vetëm të PDK-së, po edhe të AAK-së, NISMA-s, VV-së e LDK-së”, thotë Zeka.
Ndërsa njohësit e rrethanave politike nuk e përjashtojnë mundësinë që Specialja të ndryshojë përbërjen e legjislaturës së re por edhe të qeverisë nëse ajo formohet para ngritjes së aktakuzave të para.
Analisti politik Arsim Haziri, thotë se nëse eventualisht ky mekanizëm ndërkombëtar posedon akuzat të bazuara për fytyra të reja të funksionarëve të ndryshëm, sigurisht se ndikon në ndryshimin e imazhit të ri parlamentar.
“Besohet për disa akterë politike se do të jenë subjekt i drejtpërdrejtë i kësaj gjykatë, çka konsideroj se do të ishte kapitull i ri për Kosovën, pasi vendi fatkeqësisht vuan prej pandërgjegjshmërisë së politikaneve, nivelit enormë të kriminalitetit si dhe përgjithësisht mungesës së konceptit të drejt ekonomik”, thotë Haziri për tesheshi.com.
Sipas tij përshpejtimi i veprimtarisë së kësaj gjykatë, ndikon në mënyrë drastike edhe në rrethanat politike në vend.
“Specialja mund të reformoj si përfaqësuesit popullorë ashtu edhe pretendentёt për formimin e ekzekutivit të vendit, pra me një fjalë mund të transformoj rendin politik në Kosovë, çka për ne do të ishte tejet e rëndësishme. Pra më shumë se kurrë është i nevojshëm përshpejtimi i këtij mekanizmi ndërkombëtare, gjithnjë më shpresë së do e filtron skenën politike”, thotë Haziri.
Analisti politik Islam Kransiqi, beson se Specialja do të ngrit aktakuza ndaj disa deputetëve të cilët kanë fituar besimin e qytetarëve për të qenë pjesë edhe e legjislaturës së gjashtë.
Sipas tij ata deputet duhet ta dorëzojnë mandatin e tyre deri në përfundimin e procedurave, konkretisht deri në momentin kur shpallën të pafajshëm.
“Por jo vetëm ata por të gjithë deputetët e rinj emrat e të cilëve ndodhen nëpër gjykata dhe prokurori vendore, për keqëperdorimet e detyrave zyrtare apo veprime të ngjaishme duhet të dorëzojnë mandatin”, thotë Krasniqi për tesheshi.com.
Kujtojmë se Gjykata Speciale ka nxitur debate të ashpra në Kosovë, këto dy vitet e fundit. Përderisa një pjesë e spektrit politik e konsideron atë të padrejtë dhe të njëanshme, pasi që do të hetojë vetëm krimet e supozuara të pjesëtarëve të UÇK-së, pjesa tjetër e spektrit që ka mbështetur edhe ndryshimet ligjore e kushtetuese për punën e kësaj gjykate, vlerëson se me gjykimet që priten, nuk atakohet lufta e UÇK-së por individët.
Sidoqoftë, qeveria tashmë në largim, ka ndarë mbi 1. 5 milionë euro në buxhetin e këtij viti, për t’u ofruar ndihmë juridike dhe financiare personave që mund të akuzohen. /tesheshi.com/