Në këtë ditë, 25 vjet më parë, hyri në fuqi Traktatin e Mastrihtit, i cili bëri dhe kalimin në emërtim nga Komuniteti Europian në Bashkimi Evropian. Nga ky traktat u vendosën kriteret e konvergjencës të vendeve të BE-së për një bashkim politik, ekonomik e monetar, me futjen e një monedhe të përbashkët.
Krerët e shteteve dhe qeverive të 12 anëtarëve mbajtën më parë një samit më 9 dhjetor 1991 në qytetin holandez të Maastricht-it, në kufirin mës Holandës, Belgjikës dhe Gjermanisë, ku u arrit në një marrëveshje për një kontratë të re, një nga më kyçet në historinë e integrimit evropian.
Kontrata u nënshkrua dy muaj më vonë, më 7 shkurt 1992, dhe hyri në fuqi më 1 nëntor 1993.
Traktati i ri themeloi Bashkimin Evropian, i cili mbështetej në tre shtylla.
Shtylla e parë ishte Komuniteti Europian, i cili përfshin Komunitetin Ekonomik Evropian, Komunitetin Evropian të Qymyrit dhe Çelikut dhe Komunitetin Evropian të Energjisë Atomike.
Shtylla e dytë ishte një politikë e përbashkët e jashtme dhe e sigurisë, dhe e treta ishte një bashkëpunim në fushën e punëve të brendshme dhe të drejtësisë në çështjet penale.
Në shtyllën e parë, vendimet u bënë me metodë mbikombëtare, kryesisht me shumicë të kualifikuar dhe në dy shtyllat e tjera unanimisht.
Me Traktatin e Lisbonës, i cili hyri në fuqi në vitin 2009, struktura me tre shtylla u hoq.
Traktati i Mastrihtit paraqiti nënshtetësinë europiane. Ajo është e lidhur me dy traktatet e mëparshme, Traktatin e Romës i vitit 1957 dhe Aktin Unik Evropian të vitit 1986 dhe ka krijuar marrëveshjen e re – Traktatin mbi Bashkimin Evropian.
Por ratifikimi i kontratës nuk eci ashtu siç duhej, pasi danezët fillimisht e refuzuan atë në një referendum.
Pas kësaj, qeveria daneze ka negociuar një shmangie në katër fusha – Unioni ekonomik dhe monetar, Siguri Përbashkët dhe Politikës së Mbrojtjes, Drejtësisë dhe Punëve të Brendshme dhe shtetësinë e BE-së.
Në një referendum të ri në vitin 1993, qytetarët danezë pranuan Traktatin e Mastrihtit me përjashtimet e lartpërmendura.
Ajo është e vetmja me Mbretërinë e Bashkuar që ka një përjashtim të përhershëm nga detyrimi për të futur euron.
Në mesin e nënshkruesve të Traktatit të Mastrihtit ishin kancelari gjermane Helmut Kohl, Presidenti francez Francois Mitterand, dhe sot i vetmi politikan aktiv i cili ka marrë pjesë në negocimin e kësaj kontrate është Jean-Claude Juncker, President i Komisionit Evropian, i cili në atë kohë ishte ministër i financave i Luksemburgut. /tesheshi.com/
