Në një intervistë për Zërin e Amerikës, presidenti Thaçi ka folur mbi shumë çështje të aktualitetit politik të Kosovës, ku renditen themelimi i Ushtrisë, Demarkacioni, Gjykata Speciale apo Komisioni për Pajtim. Sa për këtë të fundit, ai ka thënë se është i qartë në genocidin e servbëve, porse është i nevojshëm një pajtim me ta si fqinj…
Intervista e plotë:
Zëri i Amerikës: Zoti president, sot dorëzuat projektligjin për ndryshimin e misionit të Forcave të Sigurisë së Kosovës. Për çfarë ndryshimesh bëhet fjalë?
Hashim Thaçi: Në kuadër të kompetencave kushtetuese dhe ligjore si president i Republikës së Kosovës dhe si komandant suprem i Forcës së Sigurisë së Kosovës, duke respektuar edhe rregulloren e punës së parlamentit të Kosovës, sot i kam dorëzuar kryetarit të Parlamentit të Kosovës Kadri Veseli dhe kryesisë së parlamentit, projektligjin për transformimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës, në një ushtri moderne, një ushtri të standardeve të NATO-s e shumë etnike, si një proces krejt normal, një ndryshim ligjor që e ndryshon karakterin, përmbajtjen dhe misionin aktual të FSK-së. Pra nga një mision civil në një mision të qartë ushtarak.
Zëri i Amerikës: Kur flasim për misionin ushtarak, çfarë përgjegjësish pritet të ketë Forca e Sigurisë së Kosovës?
Hashim Thaçi: Forca e Sigurisë do të luaj rolin dhe detyrat si çdo ushtri e çdo vendi të pavarur dhe sovran. Do të jetë në shërbim të çdo qytetari të Kosovës, do të jetë forcë shumë etnike dhe do të ruaj tërësinë territoriale dhe sovranitetin e Republikës së Kosovës.
Zëri i Amerikës: Kur pritet të miratohet kjo në parlament?
Hashim Thaçi: Tanimë, hapat e parë janë bërë në kuptimin zyrtar institucional. Kryesia e Parlamentit nesër do të shqyrtojë këtë çështje, do t’ia dërgojë qeverisë së Kosovës për të dhënë mendim dhe unë dua të besoj që në ditët e ardhshme, më së largu javën e ardhshme, do të dërgohet për votim në Parlamentin e Kosovës. Dua të besoj dhe shpresoj dhe i bëjë thirrje gjithë spektrit politik të Kosovës pa dallime ideologjike dhe partiake, të bëhemi bashkë për interesin e shtetit, për interesin e qytetarëve të Kosovës, për interesin e së ardhmes së anëtarësimit të Kosovës sa më shpejt në NATO. Nuk ka anëtarësim të Kosovës në NATO, pa ushtri. Dua të besoj që kjo çështje do të bashkojë spektrin politik të Kosovës pa dallim etnik apo partiak.
Zëri i Amerikës: Zoti President, këto ndryshime po kundërshtohen nga përfaqësuesit politik serb në Kosovë dhe autoritetet në Beograd, si i përgjigjeni këtyre kundërshtimeve?
Hashim Thaçi: Unë edhe në vitin 2014 në kuadër të rishikimit të sektorit të sigurisë në Kosovë kam propozuar në atë kohë dhe kemi patur miratimin e plotë të të gjithë faktorit relevant ndërkombëtar, që të kemi shndërrimin nga Forca e Sigurisë, në Forca të Armatosura të Kosovës. Për fat të keq, atëherë, për shkak të çështjeve të ndryshme të brendshme të politikës shqiptare në Prishtinë, nuk ndodhi. Në atë kohë serbët e kanë mbështetur themelimin e Forcave të Armatosura si dhe të gjitha komunitetet tjera, ndërsa tash e tri vite jemi në pritje të një përgjigje tjetër tanimë nga deputetët e Listës Serbe dhe të cilët janë deklaruar shumë qartë se kurrë nuk do ta votojnë themelimin e Ushtrisë së Kosovës. Ky qëndrim i Listës Serbe është i dirigjuar direkt nga qeveria e Beogradit. Fati i Kosovës nuk është i lidhur me fatin e asnjë kryeqyteti të rajonit. Jemi vend i pavarur dhe sovran që marrim vendimet tona. Lista Serbe nuk ka qenë e gatshme të votojë themelimin e Forcave të Armatosura të Kosovës, të votojë ligjin për shndërrimin e FSK-së në Ushtri të Kosovës, një ushtri jo vetëm e shqiptarëve, por një ushtri shumë etnike dhe në shërbim të të gjithëve.
Zëri i Amerikës: Por, këto ndryshime a mund të rrisin tensionet ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë, për shkak të mënyrës se si po ndryshohet statusi i Forcave të Sigurisë?
Hashim Thaçi: Definitivisht Forca e Sigurisë së Kosovës si Ushtri e ardhshme dhe moderne e Kosovës, synim kanë anëtarësimin në NATO, do t’u shërbejë të gjithë njerëzve të Kosovës, do të ruaj tërësinë territoriale të vendit, do t’i shërbejë paqes dhe stabilitetit në rajon dhe do të jetë në shërbim të paqes kudo në botë. Pra do të jetë një ushtri e paqes, mbrojtëse dhe do të jetë një ushtri në suaza të funksionimit të vlerave dhe vizionit euro-atlantik.
Zëri i Amerikës: Zoti President, a keni përkrahjen e faktorit ndërkombëtar, posaçërisht të Shteteve të Bashkuara, të cilat vazhdimisht kanë deklaruar se kjo çështje duhet të zgjidhet nëpërmjet ndryshimeve kushtetuese dhe me marrëveshje me përfaqësuesit serb në Kosovë?
Hashim Thaçi: Edhe unë kam punuar tash e tri vite që kjo çështje të kalojë përmes ndryshimeve kushtetuese dhe do të dëshiroja shumë që kjo të ndodhë. Një mbështetje të tillë kemi pasur edhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe nga NATO-ja, mirëpo është bërë e pamundur thjeshtë pas deklarimeve shumë të hapura, të qarta dhe të vendosura të Listës Serbe dhe të Beogradit që nuk e lejon dhe e kërcënon listën Serbe për të mos votuar FSK-në. Kështu që, tash e vetmja mundësi ka mbetur që Kosova të mbetet pa ushtri ose të kalojë në planin B, do të thotë shndërrimin e FSK-së në ushtri moderne. Kështu që ky vendim është në autoritetin tonë. I kemi informuar të gjithë faktorët relevant ndërkombëtarë. Të gjithë i dëshirojnë ndryshimet kushtetuese dhe do të punojmë deri në momentin e fundit që kjo të ndodhë. Thënë ndryshe procesi i shndërrimit ka filluar është institucional, kushtetues e ligjor, është në kuadër të vlerave dhe kornizës Euro-Atlantike, prandaj unë kam besim të plotë se edhe bashkësia ndërkombëtare do të jetë reflektuese në mirëkuptimin e këtij angazhimi shumë të drejtë të institucioneve të Kosovës. Ushtria e Kosovës nuk po bëhet për t’u angazhuar kundër askujt. Askush nuk ka nevojë të ndihet i kërcënuar, përkundrazi, do të jemi faktor i paqes dhe stabilitetit, fqinjësisë së mirë. Dialogun me Serbinë do t’a vazhdojmë dhe do të punojmë për normalizimin e marrëdhënieve. Unë dua gjithashtu të shpresoj që ky do të jetë një mesazh shumë i mirë se Kosova po konsolidohet si shtet i pavarur dhe Sovran.
Zëri i Amerikës: Zoti President, këto ndryshime në statusin e Forcave të Sigurisë, po ndodhin në një kohë kur rajoni i Ballkanit Perëndimor po përballet me tensione në rritje. Dje shefja për politikën e jashtme në Bashkimit Evropian, Federica Mogherini tha se këto tensione janë “skajshmërisht të rrezikshme”. Çfarë po ndodh aktualisht në këtë rajon sipas jush?
Hashim Thaçi: E ritheksoj edhe njëherë që e gjithë bashkësia ndërkombëtare ka punuar me ne që të ndodhin ndryshimet kushtetuese për themelimin e ushtrisë, mirëpo këto nuk ndodhën dhe bashkësia ka një qëndrim shumë të qartë, në fund të fundit është vendim i institucioneve vendore për formën dhe themelimin e ushtrisë. Është e vërtetë që Ballkani Perëndimor po përballet me një situatë të palakmueshme, të paqëndrueshme, me kriza të brendshme politike, me një vonesë të pajustifikueshme të Bashkimit Evropian për zgjerimin me shtetet e Ballkanit Perëndimor. Një vonesë e tillë po ndodh edhe me Kosovën për fat të keq dhe në kuadër të këtyre vonesave krejt teknike e burokratike të BE-së, kemi lindje të ekstremizmave të formave të ndryshme, të nacionalizmave, por edhe të pretendimit për ndikim të Rusisë në gjithë Ballkanin Perëndimor. Kështu që, Brukseli duhet të ketë një qasje më të shpejtë dhe më strategjike për rajonin që të integrohet. Nuk është e justifikueshme të na tregohet si nuk mund të integrohemi, por duhet të jepen mesazhe si mund të integrohemi sa më shpejt.
Zëri i Amerikës: Zoti President, ditët të fundit janë rikthyer debatet për çështjen e marrëveshjes për shënimin e kufirit me Malin e Zi. Kur pritet ratifikimi i kësaj marrëveshjeje?
Hashim Thaçi: Unë besoj që qeveria e Kosovës do t’a dërgoj në ditët e ardhshme dhe gjithashtu shpresoj që deputetët e Parlamentit të Kosovës më në fund do të votojnë për marrëveshjen për shënimin e kufirit dhe Kosova do të ketë të drejtën e liberalizimit të vizave, sepse tashmë është qëndrim shumë i qartë i Bashkimit Evropian, pa votimin e kësaj marrëveshjeje nuk ka viza për Kosovën, jo me muaj apo vite, por dekada.
Zëri i Amerikës: Si mund të ndodhë kjo kur ka ende mospajtime të thella ndërmjet partive politike?
Hashim Thaçi: Unë besoj dhe shpresoj që këto mospajtime të tejkalohen dhe do të dominojë përgjegjësia dhe arsyeja e interesit shtetëror më tepër sesa interesat partiake.
Zëri i Amerikës: Zoti President, për sa i takon detyrimeve ndërkombëtare, ditët e fundit janë shuar kërkesat për të rishqyrtuar ligjin mbi Gjykatën e Posaçme për Kosovën. Sa është e mundur të bëhen ndryshime në të?
Hashim Thaçi: Ne e kemi theksuar edhe më herët rëndësinë e themelimit të kësaj gjykate, por edhe padrejtësinë historike për themelimin e saj vetëm për shqiptarët. Sidoqoftë, institucionet e Kosovës kanë kryer obligimet e tyre kushtetuese dhe ligjore dhe i kemi dhënë mbështetje të plotë funksionimit të drejtësisë. Nuk kemi asgjë për të fshehur dhe në kuadër të bashkëpunimit me bashkësinë ndërkombëtare kemi bërë edhe këta hapa konkretë.
Zëri i Amerikës: Zoti President, jeni kritikuar kohët e fundit për themelimin e komisionit për pajtim dhe për shumë në Kosovë ky është një veprim i parakohshëm që do të duhej të bëhej pasi të jetë vënë drejtësia në vend. Si u përgjigjeni këtyre kritikave?
Hashim Thaçi: Iniciativa ime për themelimin e Komisionit për të Vërtetën dhe Pajtimin është në kuadër të angazhimeve të mia presidenciale për ndërtimin e një shoqërie shumë etnike, me demokraci qytetare për Kosovën si atdhe i gjithë qytetarëve të saj. I kuptoj zërat kritikë, por ndihem i inkurajuar nga një mbështetje masive prej spektrit politik, prej shoqërisë civile, mediave dhe prej shoqatave të personave të pagjetur. Prandaj nëse po ndodh fenomeni i mrekullueshëm, që njerëzit që kanë të humburit e tyre po deklarohen për të vërtetën dhe pajtimin, mendoj se deklarimet politike janë krejt të paqëndrueshme, të individëve të caktuar. Do të vazhdojmë të punojmë për të vërtetën, sepse e vërteta e ndihmon drejtësinë dhe nuk e zëvendëson dhe që të ndodhë pajtimi ndër etnik në Kosovë. Ky pajtim e ndihmon Kosovën të ecë përpara, është standard ndërkombëtar dhe civilizues evropian është edhe në traditën tonë. Ne e dimë që Serbia ka kryer gjenocid, por nuk duam armiqësi, urrejtje dhe hakmarrje, por duam mirëkuptim, fqinjësi dhe të ardhme të përbashkët si vende të pavarura në rajon që të jemi si Kosova edhe Serbia pjesë e NATO-s dhe BE-së. Prandaj i kuptoj edhe zërat ndryshe, por kjo është rruga e drejtë, e qëndrueshme, efektive dhe një rrugë që na çon përpara.
