Çdo vit, OECD, klubi i vendeve më të pasura të botës, teston me qindra mijë nxënës gjimnazesh në të gjitha kontinentet për matematikë, gjuhë dhe shkencë. Program për Vlerësimin Ndërkombëtar të Studentëve, PISA është shndërruar në një markë dalluese për kraahsimet arsimore në nivel ndërkombëtar, dhe ka nxitur ligjvënësit të nxjerrin mësime nga sistemet e shkollave me performancën më të mirë. Studimi më i fundit i PISA vlerësoi më shumë se gjysmë milioni studentë në 72 vende. Për herë të parë, studimi kreu edhe një anketim në 53 vende me pyetje më të zgjeruara për mirëqënien sociale dhe emocionale të nxënësve, duke adresuar çështje të marrëdhënieve të tyre me bashkë-nxënësit e tjerë, prindërit dhe mësuesit.
Gjetjet sugjerojnë se rrethanat familjare të studentëve dhe çështjet e tyre të mirëqënies psikologjike kishin po aq ndikim në performancën arsimore sa edhe shkollimi.
Një përfundim i fortë nga studimi është rëndësia që ka dëshira e studentëve për t’ia dalë mbanë, pavarësisht dhuntive të tyre natyrale. Në përgjithësi, 25 për qind e nxënësve që e përshkruanin veten si shumë të motivuar, arrinin një mesatare të rezultatit në testim, që korrespondonte me një vit ekstra shkollim të 25 përqindësishit të fundit të listës.
Sidoqoftë, jo të gjitha format e motivimit janë të barabarta.
OECD bën dallimin midis motivimit të jashtëm, prodhuar nga presioni prej të tjerëve dhe motivimit të brendshëm, “nxitur nga një interes apo kënaqësi për vetë detyrën”. Studimi gjeti se nxënësit që e quajnë veten ambiciozë – e që përshkruan autorizimin për përpjekje personale – kanë më pak gjasa të thonë se ndjehen në ankth për një test sesa ata që nuk e kanë këtë karakteristikë. Në të kundërt, studentët që thonë se ata aspirojnë të jenë një ndër nxënësit më të mirë të klasës – e që OECD e interpreton si motivim në radhë të parë nga rangu i tyre mes kolegëve – priren të raportojnë më shumë gjendje ankthi sesa shokët e klasës më pak konkurrues.
Dhe ankthi, në këmbim, priret të reduktojë performancën akademike. Edhe pse disa vende, më e theksuar në Singapor, shfaqin rezultate të forta në testim pavarësisht nivelit të lartë të konkurrencës dhe gjendjes së ankthit, pjesa më e madhe e vendeve që kryesojnë listën për shkallën e ankthit mes nxënësve, kanë rezultate më të ulëta mesatare në vlerësimin shkencor PISA. Për kontrast, ato vende që raportojnë nivele të ulëta të konkurrencës së raportuar dhe ankthit kanë rezultate të forta në provim, si Hollanda apo Republika Çeke. Me fjalët e OECD, motivimi që frymëzohet së pari nga faktorët e jashtëm mund të sjellë “perfeksionizëm të çalë”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
