Testi i Historisë për shkollat e mesme në rang kombëtar edhe një herë nxorri në pah anësinë e hartuesve, të cilët nuk i kanë shpëtuar ende mentalitetit dhe të formimit të tyre ateist. Mesatarja e provimit të Historisë në testin e lëndës me zgjedhje të maturës shtetërore ishte 6,6! Kur kjo lëndë ishte zgjedhur nga 233 maturante, prej të cilëve asnjë nuk mori dot notën 10, dhe ku 23 rezultuan mbetës! Nga skema e vlerësimit të tezës së historisë, u kuptua që nuk ka patur asnjë pyetje logjike mbi periudhën e komunizmit dhe vuajtjet e asaj kohe. Gjatë kësaj periudhe vuajtën nëpër burgje edhe shumë hoxhallarë të shquar me kontribute të ndjeshme për ngritjen e Shtetit Shqiptar, ku mund të përmendim pa frikë një plejadë të tërë.
10 vite më parë, FMSH me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë në një deklaratë për media ngriti po të njëjtin shqetësim që vazhdon edhe sot për të gjithë bashkësinë muslimane shqiptare! Nderimi i figurave të shquara patriotike nga hoxhallarët që u vetësakrifikuan për ngritjen e Shtetit Shqiptar dhe e vunë veten dhe punën e tyre të përditshme në themelet e Shqiptarizmit.
Qysh nga Lidhja e Prizrenit, Lidhja e Pejës e deri me Shpalljen e Pavarësisë kontributi i hoxhallarëve shqiptarë ka qenë dhe mbetet i padiskutueshëm, ku mund të përmendim Haxhi Ymer Prizrenin, Daut efendi Boriçin dhe Haxhi Zekën. Ngritja e Shtetit Shqiptar dhe parlamentarizmi ka në themelet e veta kontributet e shumë hoxhallarëve të çdo qyteti shqiptar. Në ngritjen e Flamurit Kombëtar në Vlorë mund të përmendim Hafiz Sherif Langun dhe Haxhi Vehbi Dibrën, ku ky i fundit për pak kohë mbajti edhe postin e Kryetarit të Senatit në ato vite tejet të vështira të Luftërave Ballkanike dhe Luftës së Parë Botërore.
Kongresi i Lushnjes dhe vendimet e tij e bënë Tiranën Kryeqytetin e të gjithë Shqiptarëve dhe në Parlamentin e ri u vendos që kryetari të jetë Hafiz Xhemal Naipi, i cili hoqi xhyben dhe çallmën e kadiut për t’u veshur allafranga dhe të drejtonte me kompetencë të plotë Parlamentin. Po të njëjtën gjë bëri edhe Hafiz Xhemal Mullai apo siç njihej rëndom nga të gjithë asokohe Hafuz Xhemali, i cili la pozicionin e tij në Gjykatën Kushtetuese të Ankarasë në Turqi u vesh edhe ai allafranga për të dhënë kontributin e tij në Komisionet dhe seancat e ndryshme të Parlamentit Shqiptar. Të dy këta të fundit mund të futeshin pa frikë në nivelin më të lartë të konstitucionalistave evropianë së bashku edhe me Haxhi Vehbi Dibrën.
Politikisht dhe faktografia historike i njeh pa pikën më të vogël të dyshimit emrat e mësipërm, si edhe të shumë deputetëve të tjerë, ku mund të përmendim këtu edhe Hafiz Sabri beg Bushatin, deputetin e Shkodrës, i cili për asnjë moment nuk e hoqi xhyben dhe çallmën e hoxhës në jetën e tij deri sa vdiq. Ai hasi në mirëkuptimin edhe të kolegëve të tij të kohës deputetë, të cilët e vlerësonin edhe për integritetin e tij moral, por edhe e respektonin maksimalisht si figurë fetare.
Nuk mund të lemë pa përmendur këtu edhe të Madhin Hafiz Ibrahim Dalliun, i cili me patriotizmin e vet i tejkaloi kufijtë e Tiranës dhe tashmë gjendet në panteonin e atyre politikanëve nacionalistë, që kanë lënë dokumente të shkruara për historinë. Kontributi i të gjithë këtyre hoxhallarëve të shquar do të shumëzohej me zero pas vitit 1944, kohë kur regjimi komunist i ideologjizoi në ekstrem qëndrimet e veta ndaj fesë, hoxhallarëve e priftërinjve. Madje hoxhallarët e sipërpërmendur H. Sherif Langu, H. Xhemal Naipi, H. Xhemal Mullai, H. Sabri beg Bushati, H. Ibrahim Dalliu e shumë të tjerë përfunduan të persekutuar dhe përjetuan edhe burgime të rënda, apo edhe vdiqën të vrarë nga regjimi komunist.
Këta emra dhe kontributi i tyre themelor për Shqipërinë me gjithëse të veshur me petkun e hoxhës duhet të jenë në qendër të vëmendjes së kurrikulave të shkollave të mesme dhe librave studimorë në Institutin e Historisë. Me këtë deklaratë për media, Forumi Musliman i Shqipërisë kërkon të tërheqi jo thjesht vëmendjen e publikut të gjerë shqiptar, por edhe të institucioneve më të larta si Parlamenti i Shqipërisë, Ministria e Arsimit si përgjegjëse për politikat kombëtarizuese arsimore. Kjo frymë duhet të reflektohet edhe në Muzeun Historik në Tiranë, si edhe në muzetë e ndryshme lokale, ku histografia duhet ta thotë fjalën e vet larg pasioneve ideologjike.
*Editorial i Forumit Musliman Shqiptar