Sa ishte në pushtet, ajo u cilësua si gruaja më e fuqishme në botë dhe ishte liderja e padiskutueshme e BE-së.
Dhe tashmë, Angela Merkel është rikthyer me “Kujtimet” e saj, një libër që shpalosë aspekte të shumta të qeverisjes së saj disavjeçare.
Dëshmitë e saj është me interes të veçantë, pasi gjatë mandatit të saj 16-vjeçar ajo u përball me krizën ekonomike në eurozonë, krizën e migracionit të vitit 2015 dhe invazionin ushtarak të Rusisë në Ukrainë në 2014.
Angela thotë se lufta në Ukrainë do të kishte filluar më herët dhe ndoshta do të ishte më e keqe nëse Kievi do të kishte filluar procesin e anëtarësimit në NATO në 2008.
“Ne do të kishim parë konflikt ushtarak edhe më herët. Ishte absolutisht e qartë për mua se presidenti Putin nuk do të rrinte duarkryq përballë anëtarësimit të Ukrainës në NATO“, theksoi ai, duke shtuar se atëherë “Ukraina si vend nuk do të ishte aq e përgatitur sa ishte në shkurt 2022″, kur filloi pushtimi rus.
Mbi kërcënimet e Vladimir Putin për armë bërthamore
Ish-Kancelarja shpreh shqetësimin për kërcënimet e reja të Vladimir Putin për përdorimin e armëve bërthamore.
“Ne duhet të bëjmë gjithçka që është e mundur për të parandaluar përdorimin e armëve bërthamore,” thotë ajo, duke vënë në dukje se nuk duhet të ketë efekte paralizuese të frikës.
“Ne gjithashtu duhet të pranojmë se Rusia është më e madhja, ose së bashku me SHBA-në, një nga dy fuqitë më të mëdha bërthamore në botë,” pranon ai.
Angela Merkel thotë se ajo bëri gjithçka në fuqinë e saj për të siguruar mjete paqësore bashkëpunimi me Rusinë.
Në fakt, Putin filloi pushtimin ushtarak të Ukrainës vetëm disa muaj pasi ajo u largua nga pushteti.
Pushtimi bëri që Evropa të rishqyrtojë politikat e saj energjetike, diplomacinë me Rusinë dhe politikat e imigracionit.
Dy tubacionet e gazit natyror midis Gjermanisë dhe Rusisë
Nën Merkelin, Gjermania dhe industritë e saj të mëdha me energji intensive u bënë të varura nga Moska. Berlini ndërtoi dy tubacione gazi natyror të lidhur drejtpërdrejt me Rusinë.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky do deklaronte se gazi natyror i lirë ishte një mjet gjeopolitik i Kremlinit.
Por Merkel mbron vendimin për gazsjellësin. Siç tha ajo, motivet e saj ishin të dyfishta, interesat e biznesit gjerman, por edhe ruajtja e lidhjeve paqësore me Rusinë.
Nga ana tjetër, anëtarët e BE-së dhe NATO-s të vendosur në Evropën Lindore shprehën mosmarrëveshje të fortë.
Merkel këmbëngul se është përpjekur të frenojë sulmet ruse në Ukrainë përmes diplomacisë dhe negociatave. Megjithatë, ajo pranon se metodat dështuan.
Në të njëjtën kohë, industria gjermane është goditur nga sanksionet ndaj energjisë ruse dhe po blen LNG të shtrenjtë, duke rritur në mënyrë dramatike kostot për bizneset.
Sipas ish-Kancelares, një epokë e re në marrëdhëniet e Evropës me Rusinë ka nisur “për fat të keq” pas pushtimit të plotë të Ukrainës.
Çfarë thotë për emigracionin?
Angela Merkel po mbron trashëgiminë e saj politike pas një sërë vendimesh. Në vitin 2015, në kulmin e krizës së migracionit, Gjermania hapi dyert për mbi një milion azilkërkues. Vendimet e saj u konsideruan vendimtare. Disa e urrenin dhe disa e lavdëronin.
Ish-presidenti amerikan Barack Obama e quajti atë një udhëheqëse të guximshme dhe etike, ndërsa kritikët e saj e akuzuan atë se i dha jetë partisë së ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD), tani në vendin e dytë në sondazhe.
Angela Merkel pranon se AfD ka bërë avancim të madh politik, por nuk kërkon falje për vendimet e saj politike. Duke komentuar gjithashtu kritikat se politikat e saj në vitin 2015 ndihmuan në nxitjen e partive anti-emigrante dhe të ekstremit të djathtë edhe në vende të tjera, për shkak të kuotave në vendet evropiane, Merkel thekson se ajo nuk mund të mbahet përgjegjëse për të gjithë Evropën.
E vetmja mënyrë për të luftuar të djathtën ekstreme është ndalimi i imigracionit të paligjshëm, theksoi ajo dhe u bëri thirrje udhëheqësve evropianë të investojnë më shumë në vendet afrikane, në mënyrë që të përmirësojnë standardet e jetesës dhe të zvogëlojnë numrin e njerëzve që do të tundohen të largohen nga shtëpitë e tyre.
Për rikthimin e Donald Trump
Nën udhëheqjen e Angela Merkelit, Gjermania u bë e varur nga Rusia për energjinë dhe nga Kina e SHBA-ja për tregtinë.
Por ekonomia gjermane po lufton për shkak të kostove të energjisë dhe Donald Trump po kërcënon me tarifa ndëshkuese të importit kur të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar.
Në fund të fundit, mandati i parë i Donald Trump u shënua nga zemërimi ndaj Evropës, veçanërisht Gjermanisë, për shpenzimet e ulëta të mbrojtjes dhe deficitet tregtare.
Qëndrimet e tij nuk kanë ndryshuar, ndërsa kërcënon me tarifa për eksportet evropiane dhe veçanërisht për makinat gjermane.
“Është shumë e rëndësishme të dini cilat janë prioritetet tuaja, t’i paraqisni ato qartë dhe të mos keni frikë, sepse Donald Trump mund të jetë shumë i sinqertë”, thotë Angela Merkel.
Dhe shton: “Ai shprehet shumë qartë. Dhe nëse e bëni këtë, ka njëfarë respekti të ndërsjellë. Të paktën kjo ishte përvoja ime”.
Por liderët evropianë janë shumë më të shqetësuar sesa nën Angela Merkel, pasi përballen me SHBA-në, Kinën dhe Rusinë në një kohë kur ekonomitë janë të plogështa, votuesit janë të pakënaqur dhe ka presion nga e djathta ekstreme.
Në të njëjtën kohë, ka luftë në Ukrainë dhe në Lindjen e Mesme, dhe Donald Trump duket se është më pak i interesuar për forcimin e sigurisë evropiane.
Këto ditë, Angela Merkel, thotë ajo, i përgjigjet me kënaqësi liderëve botërorë që e njohin mirë kur kërkojnë këshilla.
Por ajo nuk ka ndërmend të rikthehet në politikën aktive. Kur reporterja e BBC-së e pyet nëse i mungon pushteti dhe politika, ajo shpejt përgjigjet: “Jo, aspak”. /tesheshi.com/
