Rripi i Gazës – Heba Abu Jazar nuk dëgjon zhurmën e bombave që shpërthejnë, por ai mund ta ndjejë thellë intensitetin e tyre.
28-vjeçarja, së bashku me dy vëllezërit e saj, ka lindur e shurdhër, por forca e shpërthimeve të fuqishme mund të shihet dhe ndjehet në dridhjet e dyerve dhe dritareve në shtëpinë e tyre në qytetin jugor Rafah, pranë Gazës, kufiri me Egjiptin.
“Ka shpërthime kudo në rajonin tonë,” tha ajo për Al Jazeera. “Forca është shumë e dhimbshme dhe unë mund të ndjej se shtëpia dridhet fuqishëm me çdo sulm ajror.”
Jetët e 2.3 milionë banorëve të Rripit të Gazës janë kthyer përmbys që kur Izraeli filloi bombardimin e pamëshirshëm të territorit të rrethuar më 7 tetor, pas një sulmi të paprecedentë nga Hamasi në pikat ushtarake dhe qytetet përreth në Izrael.
Që atëherë, pothuajse 7300 palestinezë janë vrarë, shumica prej tyre gra dhe fëmijë. Mijëra ndërtesa në të gjithë Gazën janë shkatërruar dhe më shumë se një milion njerëz janë zhvendosur në një territor të privuar kryesisht nga ilaçet, uji, ushqimi dhe nevojat e tjera themelore me urdhër të qeverisë izraelite.
Edhe jeta e Hebës ndryshoi në mënyrë drastike, pasi ajo punoi shumë për t’u integruar në shoqëri. Gjatë vitit të kaluar, ajo zhvilloi aftësitë e saj përmes një kursi të dizajnit grafik, u mor me fotografinë dhe mori pjesë në seminare të ndryshme për femra.
“Fillova të ndjeja se mund të kontribuoja në shoqëri dhe rrethi i miqve të mi u zgjerua duke përfshirë burra dhe gra,” tha ajo. “Por kjo luftë me bombardimet e saj të pandërprera nuk ka të ndalur për asnjë moment”.
Qasja në internet është e rrallë, disa minuta në ditë, që kur Izraeli bombardoi kullën e komunikimit në javën e parë të luftës. Heba e përdor atë kohë të çmuar për të kontrolluar miqtë e saj, përpara se të ulet me vëllezërit e saj ndërsa nëna e saj i informon ata për atë që po ndodh rreth tyre.
Gjatë ofensivës izraelite në Gaza në maj 2021, motra e Hebës plagoset kur shtëpia e fqinjit të tyre bombardohet, diçka që Heba ka frikë se do t’i ndodhë sërish familjes së saj.
“Falënderoj Zotin që prindërit e mi nuk janë të shurdhër, që të na thonë nëse jemi të sigurt apo në rrezik dhe të na shpëtojnë nga vdekja”, tha ajo.
Në vitin 2022, Qendra Palestineze për të Drejtat e Njeriut tha se numri i palestinezëve me aftësi të kufizuara në territoret e pushtuara ishte rreth 93,000, duke përbërë 2.1 për qind të popullsisë së përgjithshme. Rreth 52 për qind e këtij numri, ose 48,360, jetojnë në Rripin e Gazës, ndërsa pjesa tjetër jeton në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Human Rights Watch tha se për shkak të ofensivës izraelite në atë territor, personat me aftësi të kufizuara janë ende ndër më të prekurit.
Për më tepër, bllokada 17-vjeçare e Rripit të Gazës nga Izraeli dhe Egjipti ka çuar në kufizime të rënda në lëvizje dhe akses të kufizuar në pajisjet ndihmëse dhe kujdesin shëndetësor për njerëzit me aftësi të kufizuara. Ndërprerjet kronike kërcënojnë të drejtat dhe liritë e këtyre njerëzve vulnerabël në shoqëri, të cilët mbështeten shumë në pajisjet elektrike për lëvizshmëri, si ashensorët dhe skuterët, dhe drita për të përdorur gjuhën e shenjave me të tjerët.
“Pa luftëra, Gaza është një vend i bukur”
Në vitin 2019, u hap zyrtarisht plazhi i parë për personat me aftësi të kufizuara në perëndim të qytetit të Gazës. I quajtur Plazhi Muwa’imah, vendi mban kujtime të veçanta për Suha Maqat, e cila ka vështirësi në lëvizje dhe përdor paterica për të lëvizur.
“Çdo javë takohesha me miqtë dhe shokët e mi në klubin sportiv dhe stërvitesha për dy orë, duke luajtur basketboll në një karrige me rrota”, thotë 34-vjeçari nga rrethi Sheikh Radwan.
“Më pas shkonim në plazhin Muwa’imah dhe kalonim kohë pranë detit, duke biseduar dhe duke kaluar orët. Jeta ishte e bukur atëherë. Gjithmonë kam thënë se Gaza është një vend i bukur pa luftëra”.
Suha tha se i pëlqen të dalë shpesh pasi nuk pranon ta shohë aftësinë e kufizuar si një disavantazh dhe pengesë dhe nuk i pëlqen të mbyllet në një shtëpi mes katër mureve.
Por tani ai nuk ka zgjidhje tjetër veçse të qëndrojë në shtëpi. Në fakt, ajo nuk pranon ta lërë atë.
“Nëse vdes, do të vdes në shtëpinë time”, tha ajo.
Gjatë luftës së fundit në 2021, avionët luftarakë izraelitë shënjestruan ndërtesën pranë shtëpisë së Suha-s, duke e rrëzuar atë në dysheme. Në pamundësi për të lëvizur, asaj iu desh të priste që fqinjët ta çonin jashtë, diçka që ajo u betua se nuk do të ndodhte më kurrë.
“Nuk dua të përsëritet ajo skenë e dhimbshme kur rashë në tokë kur të gjithë po përpiqeshin të shpëtonin nga raketat e avionëve luftarakë”, tha ajo.
Ajo hodhi poshtë urdhrat e përsëritur nga ushtria izraelite që palestinezët në Gazën veriore të shkojnë në jug.
“Izraeli nuk kujdeset për civilët,” thotë Suha. “Ata kujdesen vetëm për vdekjen dhe shkatërrimin. Kam jetuar pesë luftëra, por kjo është padyshim më e keqja nga të gjitha.”
“Izraeli dhe luftërat e tij krijojnë më shumë njerëz me aftësi të kufizuara”
Shkatërrimi i shkaktuar nga Izraeli gjatë 19 ditëve të fundit ka ndryshuar shumë nga pamjet e Rripit të Gazës, me lagje të tëra të rrafshuara me tokë dhe rrugët kryesore të shkatërruara. Si Suha, ashtu edhe shoku i saj, Rabab Nofal, pyesin se si pritet të lëvizë edhe një person i aftë, e lëre më një invalid.
“Para luftës, ne kishim vështirësi të shkonim në shumicën e vendeve sepse rrugët nuk ishin mjaft të mira ose të pajisura për përdoruesit e karrigeve me rrota si unë,” thotë Rabab. “Por unë prapë mund ta vendosja fëmijën tim trevjeçar në prehër dhe të bëja pazar. Tani, si mund të lëvizim?”
Sipas Zyrës për Media të Qeverisë së Gazës, Izraeli bombardoi Rripin e Gazës me më shumë se 12,000 ton eksploziv, ekuivalent me bombën e hedhur në Hiroshima.
Kjo do të thotë se mesatarisht 33 ton bomba janë hedhur për kilometër katror, në një nga zonat më të dendura të populluara në botë, e cila është 41 km e gjatë dhe dhjetë kilometra e gjerë.
Rabab psherëtiu, duke kujtuar “rutinën e saj të bukur” para luftës, e cila më së shumti konsistonte në daljen në plazh dhe përfundimin e qëndisjes së saj me valët që mbështjellin butësisht bregun.
“Tani uturima e raketave na e bëjnë të pamundur lëvizjen nga shtëpitë tona”, tha ajo. “Izraeli dhe luftërat e tij shtypin shumë njerëzit me aftësi të kufizuara dhe krijojnë më shumë njerëz me aftësi të kufizuara, ata që humbin gjymtyrët e tyre nga bombardimet.”
“Nuk ka të ardhme” për fëmijët palestinezë
Një tjetër palestinez që refuzoi të largohej nga shtëpia e tij në qytetin e Gazës edhe pasi ajo u shkatërrua nga një sulm ajror izraelit është Mahmoud Abu Namous, i cili është me dëmtim të dëgjimit.
“Kjo është hera e dytë që më shkatërrohet shtëpia”, tha 33-vjeçari. “Hera e fundit, ishte viti 2021, kur gruaja ime ishte shtatzënë me vajzën tonë Fatimën. Kisha frikë se do t’i humbja të dy.”
Mahmoud tha se nuk është në natyrën e tij të ankohet për jetën dhe se ai gjithmonë e ka pranuar paaftësinë e tij. Ai gjithmonë ka mbrojtur përdorimin e gjuhës së shenjave në evente, për të përmirësuar komunikimin me të tjerët.
“Gjuha e shenjave është e dobishme gjatë luftës, kështu që ne mund të dimë se çfarë po ndodh,” tha ai. “Në luftërat e mëparshme u dërgoja mesazhe miqve të mi në grupin e Facebook, por në këtë luftë u ndërpre komunikimi me të gjithë. Nuk ka energji elektrike dhe internet.”
Ai ëndërronte t’i jepte Fatimes jetën që meriton dhe të mos ishte i pastrehë pa një çati mbi kokë.
Mahmoud hodhi poshtë idenë për të pasur më shumë fëmijë, duke thënë se më shumë se 3000 fëmijë që Izraeli ka vrarë në këtë luftë deri më tani, tregon se prindërit nuk mund të ofrojnë një të ardhme të denjë për fëmijët e tyre. Ai thotë se pyet veten nëse do të ketë një të tillë.
“Mjafton që e kam këtë fëmijën tim”, tha ai. “Do të përpiqem ta mbroj sa më shumë nga pushtimi. Ne i duam fëmijët, por Izraeli i urren ata.” /tesheshi.com/
