“Vaksina pan-koronavirus” e ushtrisë amerikane SpFN duhet të mbrojë kundër të gjithë koronaviruseve, duke e bërë të tepërt rinovimin e rregullt të vaksinimit. Mbetet për t’u parë nëse kjo do të jetë vërtet e mundur.
Kjo lloj vaksine, pra SpNF, aktualisht po testohet nga Instituti i Kërkimeve Ushtarake të SHBA-së, shkruan DW.
Kjo vaksinë (Spike-Ferritin-Nanoparticle), e shkurtuar SpFN, synon të mbrojë kundër infeksioneve me një numër të madh variantesh të koronavirusit, dhe në këtë mënyrë të parandalojë pandemitë e ardhshme. Rinovimi i rregullt i vaksinimit do të bëhej i panevojshëm, edhe nëse shfaqen variante të reja.
Vaksina proteinike
SpFN është një vaksinë proteinike dhe parimi i veprimit është i ngjashëm me atë të vaksinës proteinike Novovax, e cila u miratua nga Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) në fund të dhjetorit.
SpFN bazohet në ferritin, një molekulë proteine që mund të ruajë hekurin. Kjo molekulë kthehet në një top në 24 anë, i ngjashëm me një top futbolli. Kështu, në secilën nga këto anë mund të vendoset një proteinë goditëse me një variant të ndryshëm të koronavirusit. Kjo e bën vaksinën të ndryshueshme dhe të përshtatshme për modifikime.
Vaksinat që tashmë janë miratuar përdorin gjithashtu këtë strukturë me gjemba të të ashtuquajturave proteina spike. Thikat janë si hapëse dere që lidhen me receptorin ACE-2, duke lejuar që koronaviruset të depërtojnë në qelizat njerëzore.
Marrja e kësaj vaksine prodhon antitrupa që lidhen me proteinën e majës, kështu që lidhja me receptorin nuk funksionon më dhe virusi nuk mund të infektojë më qelizat. Në të njëjtën kohë, vaksinimi aktivizon qelizat T, të cilat në rast infektimi njohin dhe vrasin qelizat e infektuara dhe në këtë mënyrë parandalojnë shumëfishimin e virusit. Përveç kësaj, ndryshe nga vaksinat mRNA, SpFN nuk duhet të ruhet në temperatura kaq të ulëta, gjë që e bën shumë më të lehtë shpërndarjen. Kjo vlen edhe për vaksinën proteinike Novovax.
Një eksperiment mbi majmunët
Vaksina SpFN u zhvillua në Institutin e Kërkimeve të Ushtrisë Walter Reed (WRAIR) në Silver Spring, Maryland. Fillimisht u testua te majmunët rezus.
Vaksina shkaktoi antitrupa të fortë neutralizues kundër koronavirusit origjinal, si dhe kundër katër varianteve të tjera: alfa, beta, gama dhe delta. Ai ishte efektiv edhe kundër virusit SARS-1, megjithëse ky lloj virusi është dukshëm i ndryshëm nga SARS-CoV-2, sipas studiuesve në Institutin WRAIR në revistën Science Translational Medicine.
Sipas WRAIR, pas testimit të suksesshëm te majmunët, ka nisur faza e parë e testimit te njerëzit, e cila duhet të zbulojë nëse vaksina është po aq efektive për njerëzit dhe nëse tolerohet mirë.
Sipas këshilltarit mjekësor të Shtëpisë së Bardhë, Anthony Fauci, zhvillimi i një vaksine universale kundër koronavirusit mund të ndihmojë në parandalimin e pandemive të reja në planin afatgjatë.
“Po investohet shumë, jo vetëm për të përmirësuar vaksinat që kemi kundër SARS-CoV-2, por edhe për të zhvilluar gjeneratën e ardhshme të vaksinave, veçanërisht vaksinat universale kundër koronavirusit”, tha Fauci në Kongresin Amerikan.
Nuk është rastësi që ushtria amerikane dëshiron të zhvillojë një “armë mrekullie” efektive kundër koronavirusit. Dekadat e fundit kanë treguar se koronaviruset agresive mund të priten në të ardhmen.
Koronaviruset në fakt janë njohur që nga vitet 1960. Ato përfshijnë një gamë të gjerë patogjenësh që deri më tani kanë infektuar kryesisht brejtës, zogj dhe gjitarë. Vetëm disa koronaviruse janë përshtatur me njerëzit deri më tani.
Përafërsisht një e treta e ftohjeve të zakonshme shkaktohen nga këto koronaviruse ARN.
Gjenomi i tyre përbëhet nga acidi ribonukleik, i cili luan një rol kyç në shndërrimin e informacionit gjenetik në proteina. Një kalibër krejtësisht i ndryshëm ishte SARS-koronavirusi i parë, i cili në 2002 vrau pothuajse 1000 njerëz në mbarë botën.
Shkurtesa SARS tashmë përshkruan rrjedhën e sëmundjes. Në rastin e “sindromës së rëndë akute të frymëmarrjes”, infeksioni fillon me temperaturë të lartë, dhimbje koke, dhimbje të fytit dhe muskujve dhe më pas zhvillohet në pneumoni të rëndë atipike me kollë të fortë dhe gulçim. SARS u rivendos në 2004.
Megjithatë, në qershor 2012, një koronavirus i ri, agresiv u shfaq te njerëzit: MERS-CoV, i ashtuquajturi Sindroma e frymëmarrjes në Lindjen e Mesme Coronavirus. Deri në maj 2014, ai ishte përhapur nga Lindja e Mesme në Evropë, duke shkaktuar simptoma të ngjashme me ata të infektuar si SARS. Më së voni në atë kohë, ishte e qartë se sa të rrezikshëm mund të ishin viruset korona të mutuara për njerëzit, si dhe fakti se ato paraqesin një kërcënim të përhershëm.
Mbetet për t’u parë nëse vaksina e zhvilluar nga ushtria amerikane është me të vërtetë një “armë mrekullie” që duhet ta kthejë pandeminë dhe të parandalojë të reja. /tesheshi.com/
