Kompania Starlink sapo ka shprehur ambicien që të hyjë në tregun e Bosnjës dhe të ofrojë shërbime interneti aty. Kjo zgjeron numrin e vendeve në të cilat do të aktivizohet qasja në internet satelitor.
Shërbimet e kompanisë janë tashmë të disponueshme në disa vende të tjera të Ballkanit Perëndimor, ndërsa të tjera duhet të fitojnë akses në shërbimet e Starlink gjatë vitit aktual.
Çfarë është Starlink?
Starlink është një shërbim interneti satelitor i zhvilluar dhe i ofruar nga SpaceX, kompania e njeriut më të pasur në botë, Elon Musk, dhe përbëhet nga një rrjet prej mijëra satelitësh në orbitën e Tokës.
Qëllimi i tij është të mundësojë akses të shpejtë dhe të besueshëm në internet në të gjithë botën, madje edhe në vende ku nuk është e mundur ta bëjë këtë duke përdorur metoda tradicionale të lidhjes, siç është përdorimi i kabllove me fibra optike ose rrjeteve mobile.
Ndryshe nga satelitët tradicionalë të komunikimit që janë në orbitë gjeostacionare afërsisht 36,000 kilometra mbi sipërfaqen e Tokës, satelitët Starlink janë në të ashtuquajturën Orbitë të Ulët të Tokës (LEO) në një distancë prej 550 kilometrash nga planeti ynë. Meqenëse satelitët tradicionalë të komunikimit ndodhen në një distancë të madhe nga sipërfaqja e Tokës, koha e transferimit të të dhënave vajtje-ardhje midis përdoruesit dhe satelitit, e njohur si latencë, është e lartë, duke e bërë përdorimin e tyre pothuajse jopraktik për transmetim, lojëra online, video thirrje dhe aktivitete të tjera që kërkojnë shpejtësi të lartë të transferimit të të dhënave.
Meqenëse satelitët Starlink ndodhen “vetëm” 550 kilometra mbi tokë, kjo zvogëlon vonesën midis dërgimit dhe marrjes së të dhënave, gjë që lejon akses në internet të shpejtë edhe në zonat rurale.
Si funksionon Starlink?
Sistemi Starlink funksionon duke transmetuar sinjale interneti nga stacionet tokësore në satelitët Starlink në orbitë. Këta satelitë më pas i përçojnë sinjalet te satelitët e tjerë në konstelacion, ose rrjet, si dhe te transmetuesit e përdoruesve në Tokë.
Këto pajisje janë terminale të vogla që mund të montohen në një çati ose në një vend tjetër të jashtëm, dhe më pas të lidhen me një ruter përmes të cilit përdoruesi lidhet me internetin, si në rastin e internetit klasik tokësor.
Për kë është i dobishëm Starlink?
Sistemi është veçanërisht i dobishëm për zonat rurale dhe komunitetet e largëta ku nuk ka kabllo me fibra optike ose internet celular. Kjo është veçanërisht e dukshme në rastin e qyteteve më të vogla malore, por edhe për banorët e ishujve. Është gjithashtu i dobishëm në të ashtuquajturat vende të Botës së Tretë, të cilat nuk kanë një infrastrukturë interneti të zhvilluar në mënyrë adekuate, si dhe në vendet në konflikt. Dihet tashmë se ushtria ukrainase mbështetet shumë te Starlink për operacionet e saj kundër Rusisë.
Përveç vendndodhjeve “fikse”, Starlink është i dobishëm edhe në det dhe aviacion, pasi ofron akses në internet si në anije ashtu edhe në aeroplanë.
Gjithashtu, shërbimi i kësaj kompanie është i mirëpritur midis udhëtarëve dhe aventurierëve, për shkak të opsioneve mobile, siç është Starlink për kampistët.
Shërbimet e këtij shërbimi janë gjithashtu tejet të preferuara nga biznesi, domethënë kompanitë që kërkojnë një lidhje të besueshme, madje edhe në zona të largëta.
Cilat janë avantazhet dhe disavantazhet?
Avantazhi kryesor i shërbimeve Starlink është mbulimi global, pasi është i disponueshëm në më shumë se 100 vende dhe është ideal për zonat rurale dhe të largëta. Është ideale për fshatra, male dhe ishuj, ku nuk ka internet të besueshëm. Në të njëjtën kohë, instalimi është i shpejtë pa pasur nevojë për infrastrukturë kabllore, gjë që e bën atë veçanërisht tërheqës.
Ajo që e dallon është shpejtësia e lartë e internetit, nga 50 në 250Mbps, ndërkohë që paketa Starlink Premium ofron shpejtësi lidhjeje deri në 500Mbps, me vonesë të ulët për shkak të orbitës së ulët të satelitit (zakonisht 20-40 ms).
Nga ana tjetër, disavantazhi i tij është kostoja e lartë fillestare e pajisjeve të nevojshme për përdorimin e tij. Përveç kësaj, kushtet e motit si bora dhe shiu mund të ndikojnë në sinjalin dhe cilësinë e lidhjes. Gjithashtu, abonimi mujor është më i lartë se paketat mesatare të internetit lokal.
Çfarë nevojitet për të përdorur Starlink?
Që një përdorues të përdorë shërbimet e tyre, është e nevojshme të zotërojë një antenë satelitore Starlink, ose një marrës që merr sinjal nga një satelit, dhe një router wireless që përfshihet në paketë dhe që ofron akses në internet brenda familjes.
Përveç kësaj, ju nevojitet një furnizim me energji dhe kabllot e nevojshme për montimin dhe lidhjen e pajisjeve, dhe së fundmi aplikacioni celular Starlink që ndihmon në pozicionimin e antenës për sinjal optimal.
Pajisjet vijnë si komplet dhe përdoruesi duhet të paguajë një tarifë njëherëshe për instalimin e tyre.
Sa kushton të lidhesh me Starlink?
Çmimi i shërbimeve të Starlink ndryshon në varësi të paketës dhe vendndodhjes, por përbëhet nga dy komponentë: një kosto njëherëshe për pajisjet dhe një abonim mujor.
Në Ballkanin Perëndimor, çmimi i pajisjeve varion midis 350 dhe 450 euro, të cilat mbeten pronë e përhershme e përdoruesit.
Për shembull, në Kroaci çmimi i pajisjeve është 349 euro, ndërsa banorët e Kosovës paguajnë pak më shumë për pajisjet, pra 360 euro.
Kur bëhet fjalë për abonimet mujore, Starlink ofron paketa të shumta, si për qytetarët ashtu edhe për kompanitë.
Kështu, në Kroaci, përdoruesit e paketës Residential Lite paguajnë 35 euro në muaj për akses të pakufizuar në internet, ndërsa paketa standarde residenciale kushton 50 euro. Qytetarët e Kosovës paguajnë 40 euro për paketën Lite, dhe paketa standarde rezidenciale u kushton 60 euro në muaj.
Qytetarët e Maqedonisë paguajnë afërsisht 42 euro në muaj për paketën Lite, ndërsa paketa rezidenciale është afër 60 euro.
Çmimet e paketave të biznesit janë dukshëm më të larta dhe varen nga shërbimi që dëshiron përdoruesi, si dhe nga shpejtësitë.
Në cilat vende të rajonit është i disponueshëm Starlink?
Starlink ka qenë i disponueshëm në Kroaci që nga nëntori i vitit 2021, ndërsa Maqedonia e Veriut fitoi akses në shërbimet e këtij shërbimi në qershor të vitit 2022. Shqipëria ishte vendi tjetër në rajon që fitoi akses në prill të vitit 2024. Pastaj pasoi Kosova, e cila fitoi akses në fund të dhjetorit të vitit të kaluar.
Starlink duhet të jetë i disponueshëm në Serbi dhe Mal të Zi deri në fund të vitit 2025, ndërsa kompania ka shprehur interes për të ofruar shërbime në Bosnjë, por deri më tani nuk ka pasur asnjë njoftim për një afat të mundshëm. /tesheshi.com/
