Pa internet, me ushqim të keq dhe për të vrarë kohën ka vetëm video të vjetra. Janë ditë të vështira këto për marinarët e superanijeve-cisternë që transportojnë naftën e papërpunuar nëpër botë. Çmimi i arit të zi që ka rënë deri edhe poshtë 40 dollarëve për fuçi ka sjellë një ngërç të vërtetë edhe në sektorin e transportit të naftës.
Problemi qëndron në faktin që është blerë e shitur një oqean i tërë me naftë: më shumë sesa mund të jetë tregu i gatshëm të presë. E si rezultat në këto ditë, është krijuar një “bllokadë” e madhe anijesh transportuese të naftës që ndodhen në rrugët më të rrahura të tregtisë e që kanë mbetur në vend. Këto naftëmbajtëse gjigande të gjata deri në 400 metra tashmë menaxhohen nga vetëm 20 marinarë. Sipas shifrave që përcjell agjencia Reuters, aktualisht nëpër dete e oqeane në pritje për të ngarkuar apo shkarkuar, ndodhen rreth 125 naftëmbajtëse. Po t’i vendosësh në radhë do të formohej një kolonë e gjatë prej 40 kilometrash. Në bordin e këtyre anijeve ndodhen rreth 200 milionë fuçi naftë e papërpunuar, një sasi kjo që do të ngopte të gjithë Kinën për një periudhë kohe prej tre javësh. E gjithë sasia llogaritet pak a shumë në vlerën e 7.5 miliardë dollarësh.
Nuk ka asgjë që mund të çbllokojë situatën: edhe pse thuhet se është e domosdoshme reduktimi i karburanteve fosile, sot më shumë se kurrë ari i zi është një faktor vendimtar në funksionimin e ekonomisë në tokë. Në gjenerimin e pasurive të pamasa e të pushtetit, por edhe në shfrytëzimin, ndotjen dhe dëmet e shkaktuara mjedisit.
Shtetet e Bashkuara kanë dyfishuar prodhimin në pak vjet, Irani është kthyer për të shitur naftë të papërpunuar në tregjet ndërkombëtare, Rusia ka nevojë për para kesh dhe çmimet kanë rënë në mënyrë marramendëse. Ky bollëk i jashtëzakonshëm “vajos” biznesin për miliarda e miliarda. E shumë biznese kanë menduar të furnizohen mirë përderisa çmimi është kaq i ulët, duke vënë bast mbi faktin që herët apo vonë, çmimet do të rriten. Në fund të fundit, bli me pak e shit me shumë.
Ja sesi e përcakton Ralph Leszczynski, kryeekonomist i “Singapore Banchero Costa”, këtë “bllokim” trafiku, nga më të vështirët për naftëmbajtëset në vitet e fundit. Portet nuk mund ta përballojnë presionin: 24 orët e nevojshme për ngarkimin apo shkarkimin bëhen dy apo tre javë pritje. Disa kompani për të kufizuar dëmtimet, ngadalësojnë udhëtimin e këtyre anijeve super të mëdha, si p.sh duke kaluar rreth Afrikës në vend që të presin shkurt përmes kanalit të Suezit.
Por një naftëmbajtëse kushton 50-60 mijë dollarë në ditë, ku përfshihen shpenzimet për personelin dhe ekuipazhin, që paguhet për ditët ekstra. Një vonesë me një muaj mund të shndërrohet kështu në një tufë milionësh për investitorin që llogarit gabim kohën. Por për rivalin e tij më të aftë, ose me më shumë fat, “mbajtja në depo” e naftës, që do të thotë mbajtja e naftës së papërpunuar në bordin e naftëmbajtëseve deri në momentin e duhur për ta shitur, mund të jetë lëvizja që krijon një perandori ekonomike.
Bllokimet e trafikut janë monumentale: sipas të dhënave, janë rreth 40 anije të tilla përqark Singaporit. Të tjera ndodhen në afërsi të Sri Lankës, ose mes ishujve Malaca dhe porteve maleze. Dhjetë naftëmbajtëse ndodhen përpara portit kinez Qingdao.
Një radhë e gjatë ishte deri para pak javësh edhe përpara Galvesotonit, portit të Hjustonit në Teksas. Nja tridhjetë të tjera ndodhen përpara portit Bassora në irak. Në shkurt, një radhë prej 50 anijesh naftëmbajtëse ndodhej në hyrje të portit të Roterdamit.
Sipas analistëve, situata ka gjasa të përmirësohet dhe do të përmirësohet në të ardhmen. Shtetet e Bashkuara kanë reduktuar prodhimin, e çmimi i një fuçie naftë duket se po rritet. Naftëmbajtësve edhe për pak do të rinisin transportin e shpejtë.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
